Morgunblaðið - 12.12.2002, Blaðsíða 45

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. DESEMBER 2002 45
NOKKRAR orðahnippingar hafa
átt sér stað milli mín og fjármálaráð-
herra undanfarna daga um fram-
setningu fjárlaga ríkisins annars
vegar og fjárhagsáætlunar borgar-
innar hins vegar. Hef ég m.a. gagn-
rýnt að fjárlög ríkisins séu ekki
nægilega gagnsæ og að sjóðstreymi
ríkisins sé ekki fært með sama hætti
og tíðkast um öll stærri fyrirtæki og
sveitarfélög landsins.
Handbært fé borgarsjóðs
hlutfallslega mun hærra
en ríkissjóðs
Samkvæmt sjóðstreymi sem birt
er með fjárlögum er handbært fé frá
rekstri ríkissjóðs neikvætt um ríf-
lega 4 milljarða en hjá borgarsjóði er
það jákvætt um ríflega sömu upp-
hæð. Fjármálaráðherra hefur bent á
að meginskýringarinnar á þessu sé
að leita í þeirri staðreynd að ríkið
gjaldfæri allar fjárfestingar jafnóð-
um og þær falla til en afskrifi þær
ekki á lengri tíma. Vitnar hann m.a. í
fjárreiðulög máli sínu til staðfesting-
ar. Hefur komið fram hjá ráðherra
að ef sjóðstreymi ríkissjóðs væri
fært með sama hætti og almennar
reglur um sjóðstreymi segja til um
væri handbært fé frá rekstri ríkis-
sjóðs um 12 milljarðar.
Látum gott heita og berum þá
saman 12 milljarða sem þannig
standa eftir sem handbært fé frá
rekstri hjá ríkissjóði og 4,4 milljarða
sem standa eftir hjá borgarsjóði.
Ríkissjóður er vissulega mun stærra
fyrirtæki en borgarsjóður bæði hvað
varðar tekjur og gjöld. Skatttekjur
ríkissjóðs eru ríflega áttfaldar skatt-
tekjur borgarsjóðs. Í því ljósi blasir
við að ef borinn er saman borgar-
sjóður og ríkissjóður þá er handbært
fé frá rekstri borgarsjóðs hlutfalls-
lega mun hærra en ríkissjóðs. Til að
ríkissjóður teldist jafnsettur borgar-
sjóði hlutfallslega hvað þetta verðar
ætti talan þar að vera um 35 millj-
arðar króna.
Fjárlög óaðgengileg
almenningi
Lög um fjárreiður ríkisins eru
mannanna verk og það hlýtur að
vekja athygli að ríkissjóður skuli
setja sjóðstreymi í frumvarpi til fjár-
laga fram með öðrum hætti en al-
mennt tíðkast. Fara þarf í sérstakan
rannsóknarleiðangur í fjárlagafrum-
varpinu til að finna fjárfestinga-
hreyfingar ríkissjóðs sem hjá öðrum
– þ.á m. Reykjavíkurborg – eru
dregnar sérstaklega fram í sjóð-
streymi undir fjárfestingahreyfing-
ar. Þá vekur það líka athygli að ekki
er birt spá um efnahagsreikning rík-
issjóðs, hvorki í upphafi né lok árs.
Það verður því ekki sagt að fram-
setning fjárlagafrumvarpsins geti
talist upplýsandi um fjárhagsstöðu
ríkissjóðs eða aðgengileg almenningi
til skoðunar.
Handbært fé frá rekstri segir m.a.
til um hæfi fyrirtækja til þess að
greiða vexti af langvinnu fjármagni,
til að fjárfesta og til að greiða niður
langtímalán. Handbært fé frá
rekstri í hlutfalli af langtímaskuldum
er kennitala sem hefur þótt ágætur
fyrirboði um greiðsluerfiðleika fyr-
irtækja og ætti einnig að geta verið
það um opinbera sjóði. Ef þessari
kennitölu er beitt á rekstur borgar-
sjóðs kemur í ljós að það tæki borg-
arsjóð sjö ár að greiða niður allar
sínar skuldir, þar með taldar lífeyr-
isskuldbindingar, ef ekkert væri
fjárfest. Áhugavert væri að geta
dregið fram sömu tölu hjá ríkissjóði
en því miður er efnahagsreikningur
ríkissjóðs ekki birtur í fjárlagafrum-
varpinu, eins og fyrr segir, og þ.a.l.
er óhægt um vik.
Á vegum sveitarfélaga landsins
hefur verið unnið að því á undanförn-
um árum að gera reikningsskil
þeirra gegnsærri, aðgengilegri og
auðveldari til samanburðar, bæði
milli sveitarfélaga og við fyrirtæki.
Gæti ríkið eflaust margt af því lært
en kannski er það svo að þeir sem
ráða á þeim bæ vilji hafa fjárlög og
ársreikninga ríkissjóðs með þeim
hætti að ekki alltof auðlesanlegt sé.
Vilji hafa þau þokukennd. Og úr því
fjármálaráðherrann er að tala um
blekkingar þá verður áleitin sú
spurning hvort margur haldi mig
sig?
Þokukennd
fjárlög ríkisins
Eftir Ingibjörgu
Sólrúnu Gísladóttur
Höfundur er borgarstjóri.
„Kannski er
það svo að
þeir sem
ráða hjá rík-
inu vilji hafa
fjárlög og ársreikninga
ríkissjóðs með þeim
hætti að ekki alltof auð-
lesanlegt sé.“
alltaf á þriðjudögum
HEIMILI/FASTEIGNIR
KNICKERBOX
Laugavegi 62, sími 551 5444
KNICKERBOX
Kringlunni, sími 533 4555
J ó l i n e r u k o m i n í
K N I C K E R B O X
— Munið gjafakortin —
— Sendum í póstkröfu —
Silkikjóll 5.699,-
Silkisloppur 8.299,-
Flísnáttfötin og -slopparnir eru komnir
Buxur 3.299,-
Toppur 1.499,-
Buxur 3.899,-
væntanlegt í næstu viku
Toppur 2.399,-
Brjóstahaldarai 4.699,-
Nærbuxur 1.999,-