Tíminn Sunnudagsblað - 07.03.1971, Blaðsíða 22

Á ýmsum nótum
Framhald af 194. síðu.
nöfnum. Talsvert af þessu virð-
ist lúta lögmálum skotgrafa-
hernaðarins og þeirri kænsku
verða bezt ágengt, er fer með
húsum eins og skytta, sem læð-
ist mili steina, þar sem refur
er í holti. Við og við mætti þó
minnast þess, sem einstakt er
— fólks, sem af eigin ramleik
og á eigin kostnað og eitt allra
hefur aukið og varðveitt menn-
ingarleifð, er þykja mun þeim
mun meira virði sem lengra líð-
ur fram. Matthildur í Garði og
Helgi Tryggvason munu frí af
því að hafa nokkurn tíma gert
út á hákarlinn. En þjóðfélaginu
væri sæmd að því að veita þeim
á efri árum verðuga viður-
kennningu. Við hin gætum að
minnsta kosti með hreinni gleði
notið litanna óviðjafnanlegu
frá Garði og allra blaða og tíma
ritanna, sem Helgi Tryggvason
hefur bjargað og skilað sam-
þegnum sínum.
J. H.
Ferðasaga -
Framhald af 203. síSu.
Brátt er Tungan kvödd og ekið
norður eftir Jökuldal, óskalandi
sauðkindarinnar. Á Hvanná býr
hreppstjórinn í dalnum, Einar
Jónsson. Var staðar numið við bæ
hans og hann fenginn til leiðsögu
fram eftir dalnum. Sagði hann okk-
ur á þei-rri leið í fáum dráttum
búskaparsögu Jökuldals. í Hof-
teigi var lengi vel prestsetur, en
nú útdeilir Vallanesprestur Dal-
búum guðsblessun eins og öðru,
sem inn er flutt.
Brátt var Einar á Hvanná kvadd-
ur og áfram ekið upp í Jökuldals-
heiði. Eitt sinn voru á Jökuldals-
heiði allmörg bændabýli, þar sem
heiðabúar undu glaðir við fríðar
kindahjarðir á kjarngóðu beiti-
landi og veiddu vænan silung í
heiðavötnunum. En gliman við
langa og stranga vetur varð heiða-
búium oft erfið raun og byggðu
býlin smatýndu tötunni, unz þau
voru öll 1 omin í eyði. Nöfn þeirra
munu smátýnast úr minni þeirrar
kynslóðar, sem nú beinir sjónum
meira til hnatta í geimnum, en
hún rýni í gamla sögu. Eitt býli,
Veturhús í Jökuldalsheiði, verð-
skuldar þó fulla virðingu þeirra,
sem fögrum bókmenntum unna.
Þvi að þangað liggur þráður einn-
ar af bókum Nóbelsverðlauna-
skáldsins okkar, Dagleið á fjöllum.
Og þar i lágri baðstofukytru mun
vera tendruð fyrsta kveikjan að
bók Laxness, „Sjálfstæðu fólki“,
auk þess sem margt er talið sam-
eiginlegt með síðasta bóndanum,
Bjarna í Veturhúsum og Bjarti í
Sumarhúsum. Aðeins eitt er að-
skiljanlegt með þeim Bjarna og
Bjarti: Bjarni unni Heiðinni slik-
um hugástum, að ekkert nema
dauðinn fékk hrifið hann þaðan
brott. Bjartur hefur hins vegar
farið víða um lönd og numið hugi
fólks hvarvetna. þar sem bækur
Laxness eru þýddar á framandi
tungur.
Einhvers staðar úti í Heiðinni
eru líka hrundar rústir Háreks-
staða, æskustöðva Gunnars á
Fossvöllum og Sigurjóns í Kirkju-
bæ, er þar uxu úr grasi ásamt
þeim Einari Páli Jónssyni og Gísla
Jónssyni, sem um langt skeið voru
ritstjórar í Winnipeg.
Nú stara eyðibýlin til vegfar-
enda, líkt og augnalaus ásýnd, sem
eitt sinn gladdist við skin kvi-kra
augna.
Brátt höfðu Austur-Skaftfell-
ingar Jökulheiðina að baki, og út
úr bílunum var gengið í Fjall-
kirkju Jóns í Möðrudal. Eitt sinn
var Möðrudalur höfuðból Austur-
lands, og enn ber hann merki at-
orkusamra manna, en fremur virð-
ist okkur næða napurt um bæinn
og kirkjuna þennan dag, þar sem
suðvestanáttin hlóð sandkófi upp
að bæjarveggjum.
Jón í Möðrudal er löngu orðinn
landskunnur listamaður. Nú er
hann tekinn fast að eldast, en
hljóp þó um á milli bæjarhúsa og
kirkju eins og ungur væri. Ætlun-
in var að ganga í kirkju í Möðru-
dal og jafnvel að syngja þar nokk-
Lausn
8. krossgátu
ur lög, en orgel var því mlður
ekkert í kirkjunni að þessu sinni,
og því fórst söngurinn fyrir. Jón
vildi ekki láta okkur ganga svo
hjá garði í Möðrudal, að við sæj-
um ekki eitthvað af listaverkum
hans, og nú hljóp hann heim í bæ
og sótti þangað einhver sýnishorn
af málverkum sínum. Aðspurður
sagði Jón okkur, að engan gest
hefði svo ríkan borið að garði í
Möðrudal enn, að efni hefði haft
til að kaupa listaverk hans, því að
þau kváðu vera verðlögð nokkuð
hátt. En þegar Jón frétti, að tveir
af stórvinum hans, Sigurður á
Stafafelli og Gunnar á Vagnstöð-
um, voru meðal þeirra Austur-
Skaftfellinga, sem þarna voru á
hlaði úti, leysti hann þá, hvorn
um sig, út með listaverkagjöf,
gerðri af hans eigin meistarahönd
um. Fyrir bragðið höfðum við
mynd af drottningu Austurlands,
Herðubreið, með okkur aftast í
stóra fólksbílnum allt á leiðar-
enda.
Suðvestanstormurinn fór ham-
förum á eftir okkur yfir Möðrudals-
fjallgarðinn. En veður fór að lægja
við sýslumörk Múlasýslu og Norð-
ur-Þingeyjarsýslu, og þar sendi
sólin náðargeisla sína niður á veg-
farendur. Þarna voru líka Norður-
Þingeyingar með formann búnað
arsambands síns, Þórarinn Haralds
son í Laufási, komnir til móts við
okkur, ásamt fararstjóra ofckar,
Ragnari Ásgeirssyni, sem nú var
boðinn hjartanlega velkominn til
að vísa okfcur veginn.
Til Grímsstaða, fyrsta bæjar í
Þingeyjarsýslu, var komið hálf
tvö 17. júní.
K
» k S r s
lÍrJKtiV
HT tt M fí
F/i ft j* r/a
n /e » a t* * i
F L’njt ir nx
H £ K S T OTT l
/tcnrjfK t
k n f n / t i
j> en ’o* s nnn * /v / n
x / n *r u /v a K o s. /v n
» r n&a núv/i/im
Ua l G R b/ 5 olu*
* nunn S K O Jt E S T
u na a os r 'o l i T‘>
K K U f L a H /* 6KB
L'O s L , rn ft L 4 ,
07* t ’/t rt a ft'a i n n n
jHLS.
214
T I M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ