Íslendingaþættir Tímans - 08.04.1970, Blaðsíða 6

MINNINC
Friðgerður Marteinsdóttir
Skjaldvararfossi á Barðaströnd
F. 18. sept. 1891.
D. 17. nóv. 1969.
í nóvemiber sl. sá ég lát Erið-
gerðair Marteinsd., húsmóðuir á
Sik j aldvairarí'ossi á Barð'astrÖTid.
Rifjaiðist þá oiipp fyrir mór er ég
kom fyirst á heimili hemnar, og dvöl
mín þar. Þessi dvöi varð til þess
að við urðuim kunnfuigair þaðan í
frá. Mér ©r Ijúft að minnast þess-
arar ágætu konu. Við kynningu
góðrair persónu verður maðixr auð-
uigri á svo margan hátt. Og þegar
hún er horfin hóðan, finnst enn
betur, hveim vin við höfuim átt.
Ég minnist þess tímia með þökk
I huga eir ég dvaidist á heimili
Friðigerðar og mianns hennar, Guð
mnndar Jónssonar. Á heimóii
þeirra hófst mitt starf þar í sveit.
Heimiiilisfóikið tók mór af aiúð og
hlýju oig ekki sízt húsmóðirin með
hlýlega brosið. Ég fann að ég var
þaima velkomin.
Þarma var stór fjölskylda bæði
börn og unglingar. Ég minnist
húsbóndans með sitt fríða, karl-
manniega andiit og skeggiö hrynj-
andi niðuir á bringu.
Það er þroskandi að kynnast
góðu fðlki og að koma i nýtt um-
hverfi. Barðaströndin er mjög fög-
ur sveit. Bæirnir hjúfra sig að
fjiaHshlíöunium en framiundan
sícartar Breiðafjörðurinn í ölum
sínuim l'itbriigðum og lætur ödd
umar gælia við strendiur byggð-
anna, sem eru umhverf'is bann.
ÓgleymanlegLr eru fagrir morgn
ar. Man ég einn rnorgun, að Frið
gerður og dóttir hennar báðu mig
að koma út og sjá fegurð morguns
ins. Ég gleymi þeirri sjón aidrei.
Þamnig voiru þessar persónur, gáfu
öðrum hlutdeiid í ölliu því, sem
hægt var.
Friðgerður Marteinsdóttir fœdd-
ist á Grænhóii á Barðaströnd. Það-
an fiuttist hún fiirnm ára gömul
að Siiglumesi, sem er yzti bærimn
á Baxðaterönd. Átta ára missti
hún móður sína og föður sinn ári
seinna. Foreidrar hennar voru
Ólafía Ástríður Þórðardóttir og
Marteinn Erlendsson. Þá íór hún
til vandalausra. Var hún svo hepp
in að lenda hjá góðu fóliki.
Við uppeldi hennar tók þá Guð-
mundur Jómsson bóndi og hrepp-
stjóri í Haga. Árið 1913
stofnuðu þau Guðmundur og
Friðgierður heimili saman og
hófu búskap á Haukabergi.
Bjuggu þau þar í tvö ár.
Árið 1915 fluttu þau að Skjaldvar-
arfossi og bjuggu þar upp frá því.
Guðmiundur lézt á igamiársdag
1944.
Skömimu áður en Guðmundur
dó, var hann búimn að fela Frið-
geiri syni sínum og konu hans
unnsjón búsins. Þau bjuggu þar til
ársins 1947. Þá tók Guranar Guð-
mundsson við búinu með aöstoð
móður sinnar. Þau þjuggu þar því
122 ár.
Börm Friðgerðar og Guðmundar
eru:
Hafsteinn, ikona hana er Hanslnia
Jónsdóttir. Þau búa á Kaimbsvegl
33 í Reykjavík. Unnur, býr á Stað
í Reykhóliasveit. Hún er gift Smæ.
birni Jónssyni bónda þar. Gyða,
gift Benedilkt KristjánssynL Þaiu
búa í Barmahllíð 55, R.vík. Frið-
geir, býr á Patreksfirði, kvæntur
Þuríöi Þorsteinsdóttur. Þórarinn,
kvæntur Ranmveigu Sveimsdóbtur,
Þau búa að Aimarhrauni 46 Hafn«
arfirði. Gunnar, bóndi á Skjaldvar-
arfossi. Lúðvík, kvæntiur Bám Mar
sveimsd. Þau búa að Amarhnauml
26 Hafnairfirði. Kristín var yngst,
Hún dó áirið 1942 aðeims 15 á®
gömul, efnisstúlka.
Mörg emu þau orðdm bamaböm
Friðgerðar. Þau eru vel gefiin, enda
hafa mörg gengið menntaveginta.
Fráðgerði þóttd gam'an að sýma gest
um sínum alilar myndimar af
stúdemtunum sínum. Svo komu
bamabarnabörmiim. Og þeim fjöig-
ar óðum. Friðgerður og Guðmund
ur áttu mikiu bamaiiámi að fagna,
enda voru bömin alin upp við ást
ríki foreMranna.
Friögerður var sérstaMiega geð-
góð, og vann ala mieð sínu hiýja
viðmóti. S'kapgerð hennar var sér-
stök. HeimiM henmar var kyrrlátt
og friðsælt. Henni var meðfædd sú
náðargjöf að laða alla að sér, vair
sérstaiMega lagim að umgamgasit
börn. Því var það að börn sern
dvöldust á heimiíl hennar, bundu
ævarandi tryggð við barna.
Eitt sinm tóku þau Guðmunduir
og Friðgerður ungan dreng tii sío
af næsta bæ, er móðir hams veilct
ist. Hamn var þair mofckur ár, unz
móðir hans varð fær um að taka
hann aftur. Alltaf nefndi hann
þau mömmu og pabba og umni
þeim ®em væri bann þeirra eigin
sonur.
Systkini Friðgerðar voiru möra
Hún og tveir bræður hennar, Gís0
bóndi á Siglumesi og Haraldur,
bóndi á Hautoabergi dóu ödl á
rúmu ári. Ólafur Marteinsson mag
6
ÍSLENDINGAÞÆTTIR