Íslendingaþættir Tímans - 16.03.1972, Blaðsíða 22

Vilborg naut góös uppeldis viö þjóö-
legan arineld hinnar islenzku bænda-
menningar og mótaðist af góöu bern-
skuheimili sinu. Kennari hennar var
Margrét Eiriksdóttir siöar húsfreyja i
Haga, en hún þótti mjög góö kennslu-
kona. Ekki sótti Vilborg aðra mennt-
un, en þá barnafræðslu, er Margrét
veitti henni og svo venjulegan fer-
mingarundirbúning. Einn vetur
dvaldist hún þó i Reykjavik við
saumanám. Vel dugði henni samt það
sem hún lærði og bætti þar við með
lestri góðra bóka. Er hún prýðilega
sjálfmenntuð kona listelsk og hátt-
prúð.
Þau Litlu-Reykjahjón voru vigð til
sambúðar i Stóra-Núpskirkju 27. júli
árið 1918. Fór hjónavigslan fram i
sambandi við guösþjónustu þar og gaf
séra Vaidimar Briem vigslubiskup og
sálmaskáld brúðhjónin saman. Var
það næst siðasta prestverk,er hann
framkvæmdi, en hann var þó aldraður
orðinn.
Ungu hjónin höföu þá um vorið tekið
til ábúðar jörðina Svarfhól i Flóa, en
þar voru þau aðeins eitt ár og fluttu
þaðan að L-Reykjum árið 1919 og þar
hafa þau siðan búið, en fyrir nokkrum
árum afhentu þau syni sinum jörðina.
Búskaparsaga þeirra er mjög lik þvi
sem algengt hefur verið um fjölda
samtiðarmanna þeirra i bændastétt.
Fyrstu árin leiguliðar. Siðan keyptu
þau jörðina. Verðið var 5 þúsund
krónur. Það var allstór upphæð þá.
Siðan tóku við mikil störf að umbótum,
ræktun og byggingum og stækkun bú-
stofns. Börnin urðu 6, synir 2 og dætur
4. Fjölskyldan hjálpaðist að og enginn
lá á liði sinu.
Húsbóndinn notaði öll tækifæri til að
afla ibúið. Hann fór i verið, enda eftir-
sóttur sjómaður og hann skrapp oft frá
búi sinu i hverja þá vinnu sem bauðst.
Hann stóð i smiðju og hamraði járn.
Voru hestajárn hans eftirsótt. Keppzt
var við að standa I skilum og vera ekki
öðrum háður. Þetta tókst með mikilli
atorku og góöri samvinnu hjónanna og
barnanna þegar þau komust upp. Allt
fór vel og margir sigrar voru unnir.
Þegar búskapurinn hófst var bú-
stofninn ein kýr og 60 ær. Málshát-
turinn: „Blessun fylgir barni hverju”,
sannaðist i lifi L-Reykjahjóna þvi með
hverju barni var bætt við einni kú i
búið. Þegar þau hjón hættu búskap
voru þau skuldlaus. Þegar Flóaáveit-
an kom til sögu fór heyskapur mjög
vaxandi og telur Páll, að eftirminni-
legustu umskipti á búskaparhögum á
hans æfi hafi oröið þegar áveitan fór
að frjóvga engjar og slægjulönd.
En árin sem áveituskurðakerfið var
I byggingu telur hann hafa verið erfið-
asta timabilið, þvi að þá vann hann vor
og haust i nokkur ár 10—12 tima á
hverjum degi i ákvæðisvinnu við
skurðgröft og garðahleðslu, en bú-
skaparstörfin i aukavinnu að morgni
og þegar komið var heim að kvöldi. Til
að þola slikan þrældóm þurfti mikið
þrek, en það átti Páll i rikum mæli,
enda þjálfaður frá bernsku við erfið
störf. Hann gekk 15 ára gamall i verið
með poka sinn á baki frá Hurðarbaki
suður á Hafnir og var þar á áraskipi
vertiöina við sjóróðra. Um vorið fór
hann á skútu. í Þorlákshöfn og i Sel-
vogi réri Páll á opnum skipum I 5
vertiöir. A skútum og togurum var
hann fjölda ára og leið hvergi betur en
á sjó, en þráöi þó jafnan aö hafa jörð
undir fótum og fást við landbúnað. Alls
munu árin,sem hann stundaði sjó að
meira eða minna leyti hafa orðið 25.
Var hann mjög snarráður, þolinn og
kjarkaður á hverju sem gekk. Hann
var á skútu i mannskaðaveðrinu mikla
7. april 1906 þá á 17. ári. Hrakti skipið
fyrir sjó og vindi og varð við ekkert
ráðið. lá nærri að það bærist upp i
skerjagarðinn út af Mýrum. Voru
skipverjar allir búnir að gefa upp alla
lifsvon og lagstir fyrir, — allir nema
Páll og þrir aðrir strákar ásamt stýri-
manni: Lét Páll þá binda sig við stýrið
og þar var hann i 12 tima. Tókst þeim
félögum að halda skipi sinu ofansjávar
og kom þvi inn á Reykjavikurhöfn.
Fleiri hreystiverk væri hægt að nefna,
sem Páll vann á sjó og landi. Hann fór
margar ferðir um afrétti i fjárleitir.
22
islendingaþættir