Íslendingaþættir Tímans - 12.10.1972, Blaðsíða 9

Magnús Skóg Rögnvaldsson
vegaverkstj óri
f. 2. júni 1908
d. 9. sept. 1972.
Fyrr á þvi sumri, sem nú er senn
liðið, átti ég þess kost eins og svo oft
áður ab ferðast um hinar sögufrægu
byggðir Breiðafjarðardala. Ég gat
ekki varizt þvi að láta hugann reika til
ýmissa merkismanna, sem þar höfðu
gert garðinn frægan, og sú spurning
hvarflaði að mér, hvort enn mundi ein-
hver saga að gerast þar i sveitum —
saga,er yrði i minnum höfð af þeim,
sem ferðast munu um landið, þegar
sumarferðamenn ársins 1972 verða
allir með tölu komnir undir græna
torfu. Eftir nokkra umhugsun fannst
mér ég verða að svara þessari spurn-
ingu játandi. Munstur þeirrar sögu,
sem gerist i dag, er að visu öðru visi en
þeirrar, sem gerðist fyrir þrem
mannsöldrum eða þrjátiu, en sagan
heldum áfram að slá sinn vef, þótt
munstrið breytist.
Saga islenzkra sveita er i rauninni
persónusaga. Hún er saga þeirra
manna, sem með varðstöðu sinni á
ýmsum sviðum þjóðlifsins hafa lagt
sitt af mörkum til þess að gera landið
betra, fegurra . Ævistarf þeirra er
uppistaðan i vef sögunnar eins og hún
gerist á hverjum tima. Án þeirra yrði
engin saga. An þeirra mundi dreifbýlið
leggjast i auðn.
Einn þessara manna var Magnús
Rögnvaldsson.vegaverkstjóri i Búðar-
dal. Nú þegar hann er aliur, langar
mig til að festa nokkrar linur á blað i
minningar- og kveðjuskyni. Tala ég
þar úr flokki þeirra fjölmörgu, sem á
löngum verkstjórnarferli Magnúsar
störfuðu undir stjórn hans i lengri eða
skemmri tima.
Magnús Skóg Rögnvaldsson,
en svo hét hann fullu nafni, var fæddur
2. júni 1908 að Neðri-Brunná i Saurbæ,
þar sem bjuggu foreldrar hans Rögn-
valdur Magnússon bóndi og söðla-
smiður og kona hans Alvilda Maria
Friðrika Bogadóttir. Faðir Rögn-
valdar var Magnús Jónsson, bóndi i
Glerárskógum i Hvammssveit, en
faðir Alvildu Bogi Sigurðsson kaup-
maður i Búðardal.
Ekki naut Magnús lengi föður sins,
þvi Rögnvaldur dó vorið 1910, þegar
islendingaþættir
Magnús var tæpra tveggja ára.
Fluttist Alvilda þá til Búðardals og
voru þau mæðgin þar i skjóli Boga
næstu árin. Seinni maður Alvildu var
Þorsteinn Gislason. Bjuggu þau i Ljár-
skógaseli 1913-1927 en eftir það i
Þrándárkoti i Laxárdal til 1932. A
þessum stöðum eyddi Magnús þvi
æsku- og unglingsárum sinum, en árið
1932 flyzt hann aftur til Búðardals, og
þar átti hann heima til æviloka.
Hinn 31. desember 1943 gekk
Magnús að eiga fyrri konu sina Elisa-
betu Guðmundsdóttur bónda i Efri-
Búðum i Bolungarvik Jakobssonar.
Reistu þau ibúðar- og gistihús i Búðar-
dal og nefndu Sólberg, þar sem þau
starfræktu myndarlegt gistiheimili og
greiðasölu. Frú Elisabet var mikilhæf
sæmdarkona, virt af öllum er hana
þekktu. Hún lezt með sviplegum hætti
13. marz 1947, er Grumman flugbátur
frá Loftleiðum fórst i flugtaki við
Búðardal og með honum 4 farþegar.
Þann 8. febrúar 1956 kvæntist
Magnús seinni konu sinni, Kristjönu
Ragnheiði Ágústsdóttur vélstjóra i
Reykjavik Jósepssonar. Kjördóttir
þeirra hjóna er Elísabet Alvilda, sem
nú er 16 ára að aldri. Uppeldisdætur
þeirra eru ólöf Guðmundsdóttir, gift
Sigurði Söebech kaupmanni i Reykja-
vik, og Sigurjóna Valdimarsdóttir, gift
Kristjóni Sigurðssyni rafvirkja i
Búðardal.
Vegna langrar fjarvistar erlendis og
siðarbúsetu i öðrum landshluta var ég
ekki nákunnugur heimili Magnúsar
hin siðari ár, en ég veit af afspurn að
frú Kristjana nefur skipað sætið við
hlið manns sins af stakri prýði og
myndarskap. Gestrisni þeirra hjóna,
greiðvikni og hjálpfýsi er við brugðið
af þeim, sem bezt til þekkja. Má segja,
að heimili þeirra hafi staðið um þjóð-
braut þvera i bókstaflegri merkingu
þeirra orða.
Árið 1934 gerðist Magnús verkstjóri
hjá Vegagerð rikisins og það varð
hans aðalstarf til æviloka. Fyrst um
sinn var umdæmi hans suðurhluti
Dalasýslu en hin siöari ár sýslan öll.
Á árunum 1930 til 1940 voru sam-
göngur á landi með töluvert öðrum
hætti en nú, svo sem að likum lætur.
Vegakerfið var þá harla frumstætt
miðað við það sem nú er, tæki til snjó-
ruðnings engin, utan hakar og skóflur,
og þvi mátti ganga að þvi sem vis'u, að
Brattabrekka yrði ófær þegar i fyrstu
snjóum. Oft var is á Hvammsfirði svo
mánuðum skipti og héraðið þvi sam-
bandslaust að kalla. Sem barni fannst
mér að sjálfstöðu mikið til um allar
framkvæmdir vegagerðarmanna, en
þó fannst mér ævinlega sú fram-
kvæmdin merkust, er þeir á vorin
héldu af stað með sin frumstæðu verk-
færi og ruddu með ærinni fyrirhöfn
siðasta snjóhaftinu af Brekkunni. Þar
með var héraðið aftur komið i sam-
band við umheiminn eftir langan vetur
og maður virti fyrir sér fyrstu
áætlunarbilana aö sunnan af hrifningu
og forvitni, eins og væru þeir skeyti frá
annarri veröld.
Fyrstu minningar minar um
9