Íslendingaþættir Tímans - 09.08.1973, Blaðsíða 1
ISLENDINGAÞÆTTIR
Fimmtudagur í). ágúst 46. tbl. 6. árg. Nr. 131. TIMANS
Ólafur Elías Einarsson
frá Þórustöðum
Fæddur: 21. október 1901
Dáinn: 16. júli 1973.
Nú fækkar þeim óðum, sem fremstir
stóðu,
sem festu rætur í islenzkri jörð,
veggi og vörður hlóðu,
og vegi ruddu um hraun og skörð,
börðust til þrautar með hnefa
og hnúum
og höföu sér ungir þaö takmark
sett,
að bjargast af sinum búum
og breyta i öllu rétt.
Þessar ljóðlinur þjóðskáldsins,
Davlðs Stefánssonar, koma mér i hug,
er ég minnist nýlátins vinar mins og
samferðamanns, ólafs Einarssonar
frá Þórustöðum.
Hann var i hópi aldamótamann-
anna, eins og það hugtak hefur verið
bezt skilgreint, ekki aðeins að timatali
heldur i hug og framkvæmd.
Hann var jafnan i fremstu röð
félagsmálamanna sins héraðs, átti
stóran þátt i þeim málum, er til hags-
bóta horfðu og heilla fyrir hérað sitt og
samferðamenn. Hann mun þvi skipa
veglegan sess i sögu aldamótamanna
Strandasýslu ef hún verður einhvern
tima skráð annars staðar en i huga og
hjörtu samferðamannanna.
Ólafur E. Einarsson fæddist að
Þórustööum i Ó'spakseyrarhreppi,
Strandasýslu þann 21. október 1901.
Foreldrar hans voru hjónin Ingunn
Helga Gisladóttir og Einar Ólafsson,
sem þar bjuggu allgóðu búi i tæp 30 ár.
Ólafur faðir Einars var Saurbæingur
að ætt. Foreldrar hans voru Magnús
Hallsson i Bessatungu og seinni kona
hans Ragnheiður Arnadóttir frá
Magnússkógum Jónssonar. Hann
bjó fyrst að Efri-Brunná i Saurbæ en
fluttist að Þórustöðum 1876. Bóndi þar
fram yfir aldamótin og átti þar heima
til æviloka. Greindarmaður, ritaði
dagbækur, sem þá var
fátitt Elisabet, kona ólafs Magnús-
sonar var Einarsdóttir, Þórðarsonar
frá Snartartungu. Ingunn Helga Gisla-
dóttir, móðir Ólafs Einarssonar var
frá Bakka i Geiradal Gunnlaugssonar
frá Valshamri Guðbrandssonar.
Ólafur ólst upp á heimili foreldra
sinna og naut takmarkaðrar barna-
uppfræðslu að þeirra tima hætti.
Nokkru eftir fermingaraldur lá leið
hans i Heydalsárskólann er þá starfaði
með nokkrum blóma. Hann lét mjög
vel af veru sinni þar og taldi sig hafa
fengið þar gott veganesti. Um tvítugs-
aldur fór hann i bændaskólann á
Hvanneyri, og tók búfræðipróf þaðan
árib 1923. Alla tið siðan dáði hann mjög
Hvanneyrarskólann og taldi að þar
hefði i raun og veru verið lögð undir-
staðan að lifsstarfi sinu. Frá Hvann-
eyri kom ólafur fullur af áhuga um
allt er til framfara horfði og bætt gæti
abstöðu fólks i dreifbýlinu bæði i verk-
legu og félagslegu efni.
Nokkru eftir heimkomuna gekkst
hann ásamt fleirum fyrir stofnun ung-
mennafélags i sveit sinni og var strax
kosinn formaður þess og gegndi þvi
starfi um 20 ára skeið. Þetta félag
vann gott starf á blómaskeiði sinu og
hinn ungi bjartsýnismaður fékk þar
nokkra útrás fyrir hugsjónir sinar og
góðan undirbúning undir störf þau, er
siðar hlóðust á hann.
Arið 1929 hóf hann búskap að Þóru-
stöðum og kvæntist ári siðar Frið-
meyju Guðmundsdóttur frá Kvislum,
Jónssonar, mætri konu og vel gefinni
og mikilli húsmóður. Strax á fyrstu
búskaparárum var ráðizt i það að
byggja nýtt ibúðarhús og siðar kom
röðin að endurbyggingu annarra húsa
jarðarinnar auk stórfelldra fram-
kvæmda i ræktunarmálum. A heimili
þeirra hjóna rikti glaðværð og góður
félagsandi. Þar var gott að koma hús-
bóndinn glaðvær og skemmtinn, hús-
móðirin hiý og umhyggjusöm. Þau
voru sannir höfðingjar heim að sækja
og munu hinir fjölmörgu gistivinir
þeirra taka undir það.
Þau Friðmey og Ólafur eignuðust 4
börn, sem öll eru á lifi og mætir þjóð-
félagsþegnar. Þau eru:
1) Kjartan bóndi i Sandhólum,
kvæntur Guðmundu Haraldsdóttur frá
Reykjavik.
21 Elisabet frú i Reykjavik, gift Har-
aldi Haraldssyni, verkstjóra i Slippn-
um.
3) Asta Kristjana frú i Reykjavik.