Íslendingaþættir Tímans - 07.07.1982, Blaðsíða 8

Guðmundur Jósafatsson
frá Brandsstöðum
Kveðja frá starfsfólki Búnaðar-
félags íslands
Þegar búnaðarmálastjóri skýrði okkur starfs-
fólkinu frá því fyrir viku, að Guðmundur
Jósafatsson hefði látist þá um morguninn, voru
örfáir dagar liðnir frá því, að þeir höfðu hist
norðan heiða, og Guðmundur þá verið hress og
kátur, eins og hann átti vanda til. Æviferli hans
og uppruna munu aðrir gera skil á verðugan hátt,
þegar hann nú hverfur sjónum okkar. Þessum
orðum er ætlað það eitt að votta honum virðingu
okkar, samstarfsfólksins hjá Búnaðarfélagi ls-
lands, og þakka það að hafa átt þess kost
að kynnast honum og starfa með honum.
Sum okkar höfðum unnið með honum
í réttan aldarfjórðung og jafnvel kynnst honum
fyrr, er hann var ráðunautur í Húnavatnssýslu og
trúnaðarmaður félagsins þar um slóðir. Önnur
höfðu þekkt hann miklu skemur, er hann lét hér af
störfum um mitt ár 1980, þá á 86. aldursári, og
gerðist vistmaður á Héraðshælinu á Blönduósi.
Hinir yngstu hér muna Guðmund e.t.v. eingöngu
sem hinn fótfráa ferðalang, kominn í stutta
heimsókn til að taka í höndina á gömlum
vinum og var vel fagnað. Ekki dvaldi hann þó
lengi á hverjum stað á þessum stofugangi. Bar þar
hvort tveggja til, að hann vildi ekki tefja menn
frá vinnu og sjálfur átti hann ýmsum erindum að
gegna hér syðra í þessum orlofsferðum, því að
áhugamálin voru enn mörg. Heimsóknir þessar
voru gagnkvæmar. Þegar starfsmenn hér áttu leið
um Blönduós, gerðu þeir sér far um að líta
inn til Guðmundar. Sýnir það hvaða hug
félagar hans báru til hans.
Við starfsfélagar Guðmundar í Búnaðarfélag-
inu minnumst hans fyrir margra hluta sakir. Hann
var hlýr í viðmóti, gumna glaðastur, boðinn og
búinn að taka að sér hin margvíslegustu
nauðsynjastörf, svo sem tímafrekar og vandasam-
ar ritsmíðar eða létta undir með því að sækja
póstinn. Þessi fjölgáfaði maður miðlaði okkur af
fróðleik sínum um menn og málefni, fór
með hnyttnar vísur úr safni sinu, var viðlesinn i
menningar- og atvinnusögu þjóðarinnar, fróður í
bókmenntum þjóðarinnar að fornu og síðari tima,
þótt hann hafi vafalaust vinsað úr því, sem
út hefur komið síðustu áratugina. Hann
unni íslenskri tungu og skrifaði óvenju vandað
mál. Hann var einn af vormönnum íslands, alla
tíð áhugasamur um framfarir í atvinnumálum, en
opinskár um það, sem honum þótti miður fara i
þjóðlífinu. Hann ritaði greinar um áhugamál sín
og flutti mörg erindi í útvarp.
f Búnaðarfélaginu þekkti Guðmundur vel til
verka. Áður en hann flutti til Reykjavikur hafði
hann um nokkurra ára skeið dvalist þar yfir
vetrartímann og aðstoðað búfjárræktarráðunauta
félagsins við skýrslugerð. Síðar var hann
við ráðningu á fólki til sveitastarfa og aðstoðaði
8
við forðagæslu og afgreiðslu búnaðarblaðsins
Freys. Vinnudagurinn var langur, en sjaldan að
því gætt, hvað tímanum leið. Það, sem hann upp-
skar, var ánægjan af starfinu. Hann eignaðist
vini meðal starfsfólksins og hann var i
náinni snertingu við fjölda bænda og fræðimanna
með sameiginleg áhugamál á einu eða fleiri
sviðum.
Honum gafst tækifæri til ritsmiða eftir
vinnutíma og um helgar, og auðvelt var
að afla gagna á söfnum. Hann hélt þó
nánum tengslum við heimabyggð sina og
átti þess nú kost að ferðast víðar. Hann
fór oft í réttir, aðstoðaði við eftirleitir
úr flugvél, gerðist meira að segja fylgdarsveinn
kunnrar leikkonu um öræfi landsins. Hann brá sér
í Miðjarðarhafsferð með skemmtiferðaskipinu
Baltica og loks gerði Búnaðarfélag Islands
honum kleift að heimsækja lslendingabyggðir
vestan hafs, þar sem hann sá heimili Klettafjalla-
skáldsins, sýslunga sína og átti ógleymanlegar
stundir með fólki, er sumt hélt enn við ísienskri
tungu og siðum.
Þótt Guðmundur væri kominn á sjötugsaldur,
er hann kom til starfa hér syðra hjá Búnaðarfélagi
íslands þá er aldarfjórðungurinn, sem hann var
hér, e.t.v. sá kafli ævi hans, er hann naut sín
hvað jafnbest. Hinar stóru stundir í lífi
hans voru að vísu að baki, stundir mestu
hamingju og fagnaðar, stundir dýpstu sorgar og
sárra vonbrigða. Öldurnar risu ekki eins hátt,
dalir þeirra ekki jafndjúpir, en byrinn þó nægur
til að áfram miðaði I starfi.
Sú tíð var liðin, er hann, ungur maður
með glæstar vonir um að mega verða þjóð sinni
að sem mestu gagni, stóð ferðbúinn og ekki með
ýkja mikinn farangur til að sigla til háskólanáms í
búvísindum og auka þannig við búfræði-
menntun sína frá Hólum. Þá gripu örlögin í
taumana með snöggum hætti, og sú ferð var aldrei
farin. Hin góða leiðsögn, er hann hafði hlotið við
tveggja ára nám á Hólum, að viðbættu
8 vikna námi undir fermingu, var því hin
eina skólaganga er Guðmundur hlaut. í
Æviskrám samtiðarmanna velur hann sér heitið
húskarl til þess tíma, er hann stofnar til bús í
Austurhlið 1932, en þá hafði hann um árabil
unnið hjá föður sínum á næsta bæ, Brandsstöðum,
sem Guðmundur kenndi sig jafna við. Hann
brá búi i Austurhlið, er eiginkona hans
var látin og einkasonur farinn til starfa
annars staðar.
Guðmundur var lágur maður, knálega vaxinn,
ágætlega að iþróttum búinn og talinn afrenndur
að afli, enda er sagt, að honum hafi unnist vel við
jarðabætur og grjóthleðslu fyrr á árum. Hann var
sá okkar félaganna, er oft hljóp við fót á
göngum Bændahallarinnar, þótt elstur væri. Hann
stundaði sund alla tíð og kunni vel að meta laugar
Reykjavikurborgar, þótt ólíkar væru hinum
köldu, blendnu straumum árinnar við túnfótinn
á Brandsstöðum og Austurhlíð. Hann lést að
morgni 16. þ.m., er hann hafði gengið tíl laugar.
Nú á Jónsmessu verður Guðmundar minnst hér
i Reykjavik og daginn eftir verður útför hans gerð
frá Bergsstaðakirkju, þar sem hann ungur tók að
sér formennsku sáfnaðarstjórnar árið 1920
og hélt henni nær óslitið til ársins 1961-
Nú leggur hann upp í þá ferð, sem alltaf
er farin, og við vitum, að hann er vel
búinn til hennar. Við samstarfsfólk Guðmundar
Jósafatssonar hjá Búnaðarfélagi íslands þökkum
honum samstarfið að leiðarlokum og vottum
nánustu ættingjum hans og öðrum vandamönnum
samúð okkar.
23.6.1982
+
Kallið er komið
komin er nú stundin
vina skilnaðar viðkvæm stund
Góður maður er genginn þegar Guðmundur
Jósafatsson frá Brandsstöðum er horfinn af
þessum heimi. Eftir samstarf okkar um því nær
30 ára skeið getur ekki hjá því farið, að margar
og mætar minningar renni upp í hugskoti mínu
nú, þegar hann er allur. Alúðarþakkir séu honum
tjáðar og hjartans þakklæti af minni hálfu fyrir
ánægjuieg samskipti og ágætt samstarf, sem
ævinlega rann í straum tímans með þeirri stefnu,
Framhaid á bls. 7
Islendingaþaettir