NT - 07.02.1985, Blaðsíða 6

Grímur Ögmundsson, bóndi Syðri-Reykjum í Biskupstungum:
Kyndilmessuþankar um landsmál
■ Á þessum verðbólgutím-
um kvarta allir og kveina og
enginn þykist hafa nógu hátt
kaup. Nú er enn eitt verkfallið
skollið á, því sjómenn telja sig
hafa veriö hlunnfarna í launum
s.l. ár. En sem dæmi um tekjur
sjómanna get ég sagt frá því,
að bóndi hér í Biskupstungun-
um fór á loðnubát í janúar á
þessu ári og var í ellefu daga.
Hann fékk í kaup 93.000,00
krónur. Samkvæmt skatta-
lögunum þarf hann samt ekki
að telja fram til skatts nema
80.000,00 krónur! Til saman-
burðar má benda á að það er
mjög svipuð upphæð og hann
myndi hafa í tekjur yfir árið
eftir 100 rollur, að frádregnum
fóðurkostnaði og umhirðu.
Landbúnaðarafurðir á að
greiða niður á
innanlandsmarkaði
Eins og allir vita þá hlaðast
upp afurðafjöllin, ostar,
smjör, lambakjöt o.fl. öllum
til hinnar mestu armæðu og
skaða. Eina tiltæka ráðið hefur
verið að flytja þetta út á er-
lendan markað með gífurleg-
um niðurgreiðslum. Mér þætti
ólíkt nær að þær háu fjárhæðir
væru heldur notaðar til þess að
greiða niður landbúnaðar-
afurðir á innanlandsmarkaði
og auka þannig neyslu þeirra
hér á landi. En þarna fer fram
enn einn talnaleikurinn. Með
niðurgreiðslum til íslenskra
neytenda myndi kaupið lækka,
ríkissjóði sparast fé.og kaup-
máttur vaxa. Smjör selst ekki
nógu vel í dag, sem ekki er von,
þegar verðið er fast að 300
krónur kílóið. Ef smjörið væri
lækkað niður um helming í 150
krónur myndi salan vafalaust
aukast a.m.k. um þriðjung.
Það virðist svo vera að fram-
leiðsluráð landbúnaðarins hafi
ekki ennþá fulla stjórn á fram-
leiðslunni þótt þeir sem það
skipa sérúallir af vilja gerðir og
mestu ágætismenn. Þarna þarf
annað að koma til. Ríkis-
stjórnin verður að skerast í
leikinn og lækka verðið. Það
væri ólíkt ánægjulegra að vita
íslendinga neyta þessara
afurða sér til ánægju og auk-
innar hreysti heldur en að
staðið sé í stríðu við að koma
þessu ofan í útlendinga, sem
taka ærið misjafnlega vel við
því, en greiða aðeins þriðjung
framleiðsluverðs. Sá hálfi mill-
jarður, sem fengist með þess-
um hætti, myndi færa niður
verðlag innanlands og urn leið
þá illræmdu vísitölu!
Viðfangsefni fyrir Aibert
Albert Guömundsson,
fjármálaráðherra, hefur haft
það að stefnumáli að selja
ríkiseignir og hefur þegar tck-
ist að selja Landssmiðjuna. Ég
hefi átt viðskipti við Lands-
smiðjuna alveg frá stofnun
hennar og líkað mjög vel. Allt,
sem þar hefur verið unnið fyrir
mig, hvert heldur hefur verið
nýsmíði eða viðgerð hefur
verjð með afbrigðum vel gert.
Ég vona að hinir nýju eigendur
láti ekki deigan síga, og verði
ekki eftirbátar fyrri eigenda og
ég vil árna þeim allra heilla á
komandi tímum.
En það er sitthvað fleira sem
ríkissjóður ætti hið fyrsta að
losa sig við. Það er ekki úr vegi
að nefna allar ríkisjarðirnar,
sem eru nú og munu verða um
langa framtíð, hinn mesti baggi
á ríkissjóði og það samkvæmt
landslögum. Ég skal nefna
dæmi máli mínu til stuðnings:
Afgjaldið af ríkisjörðum
hefur aldrei verið hátt og er nú
allt niður í fáein hundruð
króna. Samt eru margar hverj-
ar þessara jarða afbragðs góð-
ar og á þeim hefur mikið verið
byggt og ræktað. Það þýðir
aftur á móti, að þegar bóndinn
hættir búskap, þarf að meta
allar framkvæmdir til verðs og
endurgreiðslu og getur numið
allt að 10 millj. króna eða
meira á býli! Þetta er reyndar
alveg fráleitt og hljóta allir að
sjá hvílík byrði þetta er fyrir
ríkissjóð og það sem meira er:
þessar tölur fara hækkandi
með hverju árinu. Bændurnir
á ríkisjörðunum byggja ekki
síður eða minna heldur en
bændur á eignarjörðum sínum,
sem vonlegt er, því þeir hafa
alltaf tiltækan kaupanda, sem
• er ríkissjóður, að öllum verð-
mætunum á matsverði hvenær
sem þeim þóknast.
Það væri sannarlega verðugt
viðfangsefni fyrir Albert
fjármálaráðherra að beita sér
af sínum alkunna krafti við að
koma þessu máli áleiðis. Þarna
er um háar fjárhæðir að ræða.
Mér er kunnugt um nokkra
bændur í minni sveit, sem ekki
hafa hinn minnsta áhuga fyrir
þvf að kaupa ríkisjarðirnar,
sem þeir búa á, þótt þær væru
þeim falar fyrir aðeins nokkur
þúsund krónur. Þeim þykir
ólíkt hagstæðara að hafa þær á
leigu. Það eru sannanlegir
hagsmunir ríkisins að losna við
þessar jarðir jafnvel þótt þeir
gæfu ábúendunum þær!
Brúarframkvæmdir í
Biskupstungum
Á síðastliðnu ári féll frá
merkismaðurinn Ingólfur
Jónsson á Hellu, fyrrverandi
ráðherra og framámaður í ís-
lenskum þjóðmálum um lang-
an aldur. Ingólfur var maður
mikilla framkvæmda og fram-
fara og beitti sér ekki hvað síst
í málefnum bænda og í raf-
magns- og samgöngumálum.
Hann var ævinlega fljótur að
sjá nauðsyn hinna ýmsu fram-
faramála og þá ekki síður
snöggur að hefjast handa til
lausnar vandanum. Mér er
minnisstætt hve fljótt og vel Ingólf-
ur brást við, þegar ég hafði orð
á því við hann, að byggð yrði
brú yfir Hvítá fyrir innan
Bláfell. Ekki leið nema árið að
komin var þar brú, sem hefur
síðan verið til mikilla bóta
fyrir allar samgöngur um Kjöl,
en gamla brúin var orðin
hættuleg, þegar hér var komið.
Hinsvegar tók það Framsókn-
armenn 4 ár eða meira, að
brúa Sandá, rétt norðan við
Gullfoss, sem er þó aðeins
smáspræna miðað vlð Hvíta!
Þess má líka minnast, að það
munu ver hátt í 10 ár síðan
fyrst var beðið um brú yfir
Tungufljótið, en gamla brúin,
sem þar er nú, er bæði of lág og
og mjó til þess að stjórir
folksflutningaoílar komist yfir
hana og verða fyrir bragðið að
fara langan krók. Þó mun svo
langt komið nú að búið er að
gera tvær kostnaðaráætlanir,
en í annarri þeirra er brúnni
hugaður staður á gamla brúar-
stæðinu og kostnaður áætlaður
15 miljónir króna, en í hinni á
brúin að vera fyrir framan
Krók í Biskupstungum og
kostnaður við hana áætlaður
27 milljónir króna, sem að
nrínu áliti er alltof lágt reiknað.
Framtak Halldórs E.
Nú eru erfið ár hjá bændum
landsins. í frétt í dagblaðinu
NT, 30. janúar s.l. er haft eftir
Ólafi Sverrissyni, kaupfélags-
stjóra Borgfirðinga, að hann
geti fullyrt, að fleiri bændur
eigi nú í fjárhagserfiðleikum
heldur en hafi verið þau 27 ár,
sem hann hafi verið kaupfé-
lagsstjóri. Aðspurður segir
Ólafur þar, að 100 þús. króna
skuld hjá bónda þyki ekki
mikil, þegar lokað sé fyrir
reikningsviðskipti hans hjá
kaupfélaginu. Það er því ekki
undarlegt þó Ólafur tæki því
heldur dauflega, þegar ég
nefndi það við hann, að bænd-
ur í Borgarfirði reistu Halldóri
E. Sigurðssyni, fyrrv. ráð-
herra, minnisvarða við vestur-
enda Borgarfjarðarbrúarinn-
ar. Hún var reist fyrir elju og
atorku Halldórs og hefur orðið
bændum í Borgarfirði og
öðrum, sem um veginn fara, til
miklla hagsbóta.
Það má gjarnan skjóta því
hér inní að trúlega muni
Rangæingar minnast Ingólfs á
Hellu með veglegum minn-
isvarða svo mjög sem hann
vann því héraði gagn bæði fyrr
og síðar. Svo sem kunnugt er
flestum voru framfaramál þau
er Ingólfur á Hellu bar fram til
sigurs æði mörg, en þar hlýtur
að bera nokkuð hátt að í tíð
hans á samgöngumálaráð-
herrastóli var nýi vegurinn frá
Reykjavik og austur fyrir Sel-
foss gerður og lagður varan-
legu slitlagi.
■ Grímur Ögmundsson.
Ferðagjaldeyrir
skattlagður
Orlofsferðir til útlanda og
þá ekki síst til sólarlandanna
svonefndu eru mjög í tísku um
þessar mundir. Þar fer mikill
gjaldeyrir til lítils gagns fyrir
land og þjóð , því varla verður
sólarbrúnkan talin til mikils
gildis fyrir þjóðarhaginn. Mér
þykir eðlilegt að ríkissjóður
hafi verulegan hagnað af þess-
um ferðalögum eins og t.d.
með 20% skattlagningu á
ferðagjaldeyri. Samkvæmt
reglunum má ferðafólkið ekki
kaupa nema takmarkað magn
af áfengi, tóbaki, fatnaði o.fl.
til þess að hafa með sér inn í
landið. Það á því ekki annarra
kosta völ heldur en að eyða
peningunum í skemmtanir og
annað þessháttar á erlendri
grund. Og því ekki að skatt-
leggja slíkan munað? Þá finnst
mér að vel mætti hækka meira
en gert hefur verið verð á
tóbaki.
í framahldi af þessu verður
ekki hjá því komist að fara
nokkrum orðurn um fíkniefna-
vandamálin. Þar virðist vera
komið í mikið óefni og vandinn
vex með hverjum deginum.
■ Albert og Steingrím hefur bonið hæst í ríkisstjórninni.
Tilgangurinn helgar (Síne) meðulin:
Sviðsett samnor-
rænt þjáningaklám
- á sænska
sósíalnum
■ „Sjálfur Síne-fundurinn
var svo haldinn 28. nóvember.
Þar sem margir hafa nú upplif-
að skerðinguna með eigin lík-
ama bjóst ég við þolanlegri
fundarsókn, - en aðeins þrír
mættu fyrir utan fjölskyldu
mína“.
Þessi fróðlega setning er úr
haustskýrslu trúnarðarmanns
Síne í Gautaborg - í blaðinu
Sæmundi - og lýsir á átakan-
legan hátt hinni hörðu baráttu
stúdentanna okkar, sem vond
stjórnvöld halda við hungur-
mörkin meðan þeir eru ytra að
safna að sér þekkingarsjóðum
til að færa okkur síðar heim á
Frón.
„Fundurinn (3+) krefst..."
En barátturmenn Síne láta
ekki deigan síga þótt fáir sjáist
á fundi. „Málin voru rædd og
yfirlýsingar samþykktar“ - þá
líklega af þessum 3 + fjöl-
skyldunni, en væntanlega !
nafni allra stúdenta í Gauta-
borg. I ályktun „fundarins“
segirm.a.: „Mikill fjöldi náms-
fólks hefur þurft að hverfa frá
námi og hundruð námsmanna
eru á barrni gjaldþrots“. Og
enn um þá ósamþykkt, fjár-
lagafrumvarp: „Verði frum-
varpið samþykkt í núverandi
nrynd, mun skapast neyðar-
ástand meðal margra nánis-
manna og víst að enn fleiri
munu hrökklast úr námi“. Við
bættist svo eins og lög gera ráð
fyrir: „Fundurinn krefst ...
fundurin krefst...“ o.s.frv.
Sænsk aðstoð við „þján-
ingaklámið“
En ekki var heldur látið sitja
við yfirlýsingar einar: „Að-
gerðir voru einnig ræddar og
„allir“ studdu að sjálfsögðu
fyrirhugaðar „heimsóknir" í
sendiráð og ráðuneyti, og var
ákveðið að senda skeyti heim
á föstudeginum. Auk þess var
einn fundarmanna (af 5 vænt-
anlega) með þá hugmynd að
fólk segði sig á sveitina í stór-
um hópum (sósíalinn) og
reyndi að gera blaðamál úr
því. Þekkti hann a.m.k. tvo
blaðamenn sem hugsanlega
væru til í að gera úr því frétt
með „þjáningaklámi", eins og
hann orðaði það. íslenskum
ráðamönnum þætti það sjálf-
sagt ekki auka hróður sinn að
fá landið þannig auglýst í út-
löndum.
Víðtækar mótmælaaðgerðir íslenskra námsmanna:
Setjast að í öllum sendi-
ráðunum á Norðurlöndunum
■ Simtok ivlenskm
manni trlendn. h>uja nu “
>idl>kir mútmzliaftttrðir á
Norðortondum. >rj;na a>Undv
in> i lánamálum nam>manna.
t tlasl mólnurlin m.a. i þ>t, að
farið >trður i.in i idtnsku
stndiraðin a ollum Norður-
londunum 0|t afhrnl molmirla-
plo|>K þ*r >*m isltnskir raða-
mtnn tru krafðir »ara um
h>tmÍK tigi að l*>»a >anda
l.anasjoðs islinskra náms-
manna or lr>KKJ* framf*rslu þcssum jðpcrðum. alí
of.n
Hvggjasl namsmcnnirmr
sctjasl að i scndiráðunum.
a.m k i cinn dag. og i Slokk-
tu-lmi hafa námsmenn á prjón-
unom að yfirgcfa ckki scndi-
ráöið lyrr cn ssor hafa Ninsi
........... for
manns slúdcntaráðs I ráúi cr
aö islcnskir vlúdcmar lan i
mcnniamalaraðuncylið kl
14 1» á morgun og ufhcndi
molmzlaplagg þar scm alhygli .
cr sakin a þvi uó scm slcndur
ir JUI milljómr
a Aó sognSlcfáns.þa þýiXi
þoruííu mill|omr s
þcgar i dcscmhcr n
lansumsoknum scr
.. af framfa-rslu. liyggjasi
isicnskir námsmcnn oska svara
Kagnhildar ■ Mdgadiuiur
mcnniamálaráðhcrra vró þvi
hvcrnig vcrði hrugihsi vió þcss'-
íslenska pressan létauðvitað ekki sitt eftir liggja. Sendiráðs-"
setunni sem samþykkt var af 3 +fjölskyldunni var t.d. slegið upp
á forsíðu NT þann 30. nóvember.
Heyr, fyrir norrænni sam- Undrandi formaður
vinnu
Sýnist ljóst að ekki þarf
stóran hóp til að taka ákvarð-
anir í nafni fjöldans. Jafnframt
fæst hér aðdáanleg staðfesting
á því, að „hjálpsemi“ hinna
sænsku vina, frænda og fyrir-
mynda okkar á sér lítil
takmörk, þegar íslendingar „í
neyð“ eru annars vegar. Hinir
sænsku kollegar okkar, sem
efalaust þykjast vera vandir að
virðingu sinni, eru, þegar í
„nauðirnar“ rekur tilbúnir í
sviðsett „þjáningaklám“ í þeini
„göfuga" tilgangi að niður-
lægja Alþingi og ríkisstjórn
íslands.
Ennþá óeigingjarnari er
þessi „hjálpsemi“ Svíanna í
ijósi þess, að ætla mætti að þeir
hefðu nóg að gera í „þjáninga:
kláminu" heima hjá sér. „í
Svíþjóð fá námsmenn lán frá
ríkinu sem eru það lág að
námsmenn verða að útvega sér
um 500-1000 kr. sænskar
(2.200-4.500 ísl. kr.) á mánuði
annarsstaðar. Þetta veldur því
að fleiri vinna með námi“. Hér
er vitnað til (í Stúdentablað-
inu) þings norrænna stúdenta
sem haldiö var í Reykjavík s.l.
sumar.
„Ég átti fyrirfram ekki von á
því að íslenskir stúdentar
OTf>n
stæðu svo vel miðað við hin
Norðurlöndin. Atvinnuleysi,
gífurlega miklar fjöldatak-
markanir og veikt námslána-
kerfi virðist (þar) frekar venja
en hitt“, hefur Stúdentabiaðið
eftir formanni Stúdentaráðs
H.í. að þingi loku. Von að
íslensku fulltrúarnir (heima-
alningarnir) hafi gapað af
undrun eftir að hafa alla sína
tíð verið talin trú um að grasið
væri grænna hinumegin - og þá
ekki síst í Svíaríki.
Pólitískt ofstæki og níska
En gullkornin voru fleiri í
Sæmundi - Bréf frá Álaborg
m.a.: „Það væri óleyfileg
skreytni að segja að námsmenn
hér í borg hafi staðið í biðröð