Vikublaðið - 16.07.1993, Blaðsíða 7
Eyjafjorftur
VIKUBLAÐIÐ 16. JÚLÍ 1993
7
Sæplast hf. á Dalvík:
Hefur staðið samdráttinn af sér
Þótt iðnaðurinn hafi átt erfitt
uppdráttar við Eyjafjörð
undanfarin ár má þó finna
nokkur iðníyrirtæki sem hafa
blómstrað. Meðal þeirra er Sæplast
á Dalvík. Þar hefur mönnum tekist
að vega upp áhrifin af samdrætti og
minnkandi eftirspurn á innan-
landsmarkaði með því að auka út-
fluming. í fyrra varð meirihluti
tekna fyrirtækisins í fyrsta sinn til í
útflutningi.
Sæplast er ágætt dærni um fyrir-
tæki sem byggt er á þeirri sérþekk-
ingu sem íslendingum er nærtæk-
ust: sjávarútveginum. Fiskkör úr
plasti eru helsta framleiðsluvaran
en af þeim hefur fyrirtækið fram-
leitt yfir 100.000 stykki frá því það
var keypt og flutt úr Garðabænum
til Dalvíkur fyrir tæpum áratug.
Eftir að hafa komið sér vel fyrir á
innlendum markaði var ráðist til
adögu við heiminn og hún hefur
gengið svo vel að nú má líta fiskkör
ffá Sæplasti í svo fjarlægum pláss-
um sem Nýja-Sjálandi og Suðaust-
ur-Asíu. Evrópa er þó stærsta
markaðssvæðið, einkum Danmörk,
Frakkland, Skodand og Holland.
Eftir ágætís árangur í Frakklandi
hefur dregið úr sölu þangað upp á
síðkastíð en á móti kemur mikil
söluaukning í Danmörku. Raunar
segir Þórir Matthíasson sölustjóri
að allir markaðir í Evrópu séu góð-
ir að Frakklandi undanskildu þar
sem menn eiga við einhverja erfið-
leika að stríða.
Netakúlur og rotþrær
Önnur framleiðsluvara Sæplasts
eru netakúlur. Salan á þeim hefur
glæðst hér innanlands að undan-
förnu og þakka Sæplastsmenn það
einkurn því að nú er farið að veiða á
nýjum miðum. Menn sækja dýpra
og reyna fyrir sér með nýjum veið-
arfærum. Og þá þurfa þeir að sjálf-
sögðu netakúlur.
Allar vörur eiga sinn takmarkaða
líftíma. Það vita þeir hjá Sæplasti
og eru því stöðugt að þreifa fyrir
sér með nýjar vörur á nýjum mark-
aði. 1 fyrra hóf fyrirtækið ffam-
leiðslu á rotþróm fyrir sumarbú-
staði og íbúðarhús. Sala þeirra hef-
ur gengið framar vonum, að sögn
Þóris. „Við erum búnir að selja
hátt í 200 þrær. Þar af seldum við
um 130 á einu bretti með samningi
sem við gerðum við sex hreppa í
Borgarfirði. Þeir eru að taka sig á í
umhverfismálunum og þrærnar
verða settar upp við sveitabæi og
sumarhús. Við höfum fengið upp-
hringingar frá oddvitum og
hreppsnefndarmönnum víða um
land því alls staðar er verið að
gh'ina við umhverfismálin. Við höf-
um greinilega hitt í mark með
þessum þróm því þær henta vel í
sveitum, enda getum við sérsmíðað
þær eftir máli. Sú stærsta sem við
höfum framleitt tók 20 tonn, en
stöðluðu gerðirnar taka 1.800 og
3.600 lítra.“
Bjart framundan
Þótt Sæplasti hafi tekist að
standa af sér samdráttinn hefur fyr-
irtækið vissulega fundið fyrir hon-
um. Uppgjör eftír fjóra fyrsm mán-
uði þessa árs sýndi að hagnaður af
reglulegri starfsemi var 13 milljón-
ir króna. Hins vegar varð fyrirtæk-
ið að afskrifa allt hlutafé sitt í nið-
ursuðuverksmiðju K. Jónsson á
Akureyri sem fór á hausinn í vemr.
Þar með hafði hagnaðurinn snúist
upp í einna milljónar króna tap.
Fyrirtækið ætti þó að geta axlað
þetta tap. Um síðustu áramót var
eigið fé Sæplasts 228 milljónir
króna sem er harla gott í ljósi þess
að veltan á árinu var tæpar 300
milljónir króna.
Utlitið fyrir þetta ár er gott. Að
vísu varð lítilsháttar samdrátmr í
veltu fyrsm fjóra mánuði ársins, en
nú hefur salan tekið mikinn
fjörkipp, að sögn Þóris. „Við ætl-
uðum að loka verksmiðjunni í fjór-
ar vikur vegna sumarleyfa nú í júlí
og ágúst, en við sjáum fram á að
þurfa að vinna amk. tvær af þessum
fjómm vikum.“
Hjá Sæplasti vinna alls 22 menn,
þar af fimmtán við beina fram-
leiðslu. Þórir sagði að enn væm
þeir að huga að nýjum framleiðslu-
vömm og mætti búast við fréttum
af þeim vettvangi á næsmnni.
-ÞH
Friðrik Vilhelmsson verkstjóri við
rotþrærnar sem framleiðsla var
hafin á ífyrra. Þær hafa hitt t
mark á þessum tímum aukinnar
vakningar í umhverfismáluni.
Mynd: Þröstur Haraldsson
Fjármagnið treystir ekki konum
Víða úti á landi eru konur að vakna til vitundar um að þær standa frammi
fyrirþví aðyfirgefa átthagana eða að verða sér sjálfar úti um atvinnu, seg-
ir Elín Antonsdóttir markaðsfræðingur hjá Iðnjrróunarfélagi Eyjajjarðar.
að er erfitt að fá fólk til að
trúa á það sem konur em að
gera. Sérstaklega gildir það
um þá sem ráða yfir fjármagninu.
Það er gremjulegt að þurfa að
ganga sér til húðar tíl að sanna sig.
Af hverju er ekki mín dómgreind
jafn góð og annarra?
Það er Elín Antonsdóttír sem
spyr fyrir hönd kvenna. Hún veit
hvað á konum brennur eftír að hafa
starfað í hálft annað ár að sérstöku
verkefni sem Iðnþróunarfélag
Eyjafjarðar hleyptí af stokkunum
til að efla atvinnustarfsemi í eigu
eða á vegum kvenna.
Kvennaverkefhið fór af stað í
framhaldi af niðurstöðu athugunar
sem Iðnþróunarfélagið gerði á
högum kvenna sem tóku þátt í
námskeiðinu Konur stofna fyrir-
tæki en það var haldið fyrir
nokkmm ámm. Athugunin leiddi í
ljós að markaðssetningin stóð at-
vinnuframtaki kvenna helst fyrir
þrifum.
Iðnþróunarfélagið sótti um og
fékk styrk frá félagsmálaráðuneyt-
inu tíl að fjármagna verkefnið og
Elín Antonsdóttir var fengin til að
stýra því en hún er menntuð í
markaðsfræðum. Elín hóf störf í á-
gúst 1991
Konur hafa úr litlu
að spila
Elín segir að það hafi tekið
nokkurn tíma að kynna verkefnið
og fá konur tíl að nýta sér þá aðstoð
sem í boði var. En þegar það
spurðist út meðal kvenna að þær
höfðu aðgang að sérstökum full-
trúa tóku þær við sér og Elín fékk
yfrið nóg að gera.
Reynsla Elínar er að margar ó-
líkar forsendur liggja að baki at-
vinnurekstri kvenna. Sumar hafa
þurft að velja á milli þess að ganga
um atvinnulausar eða að hefja
rekstur fyrir eigin reikning; fyrir
aðrar er þetta spuming um sjálf-
stæði og að ráða vinnutímanum;
svo em þær sem vilja hrinda í ff am-
kvæmd góðri hugmynd.
Sammerkt atvinnurekstri kvenna
er að þær em varkárar og hafa off-
ast úr litlu fé að moða. Það er líka
sjaldnast að konur hafi eignir til að
veðsetja fyrir lánum. Þetta gerir
konum erfiðara um vik og þegar
við bætist vantrú þeirra sem deila
út fjármagni (það em oftast karlar)
á ffamtaki kvenna þá er ekki við því
að búast að árangurinn verði stór-
kostlegur.
Þetta er þó að breytast, ekki síst
fyrir tilstilli kvenþjóðarinnar sjálff-
ar.
- Víða úti á landi em konur að
vakna til vitundar um að þær
standa frammi fyrir því að yfirgefa
átthagana eða að verða sér sjálfar
úti um atvinnu, segir Elín.
Kvenfélög framsækin
Konur sem leggja út í eigin at-
vinnurekstur finna oft tíl þess að
þær em á ffamandi slóð. Drjúgur
þáttur í starfi Elínar féll utan við
faglega markaðsráðgjöf.
- Konur sem em að fara inn á
nýtt svið og verða sýnilegar þurfa
oft á hvatningu að halda og upp-
örvun. Þær þurfa staðfestingu á
réttmæti þess sem þær em að gera.
Þetta er best gert með óformlegum
viðtölum þar sem málin em rædd
ffá ýmsum hliðum, er skoðun Elín-
ar.
Konur hafa líka sótt styrk og
ráðleggingar í sinn eigin hóp og
gamall félagsskapur hefur fengið
þar nýtt hlutverk. Kvenfélög og
kvenfélagssambönd á svæði Iðn-
þróunarfélags Eyjafjarðar hafa,
eins og víðar í sveitum landsins,
stofnað atvinnumálanefndir til að
auka og efla ffumkvæði kvenna.
Elín sótti fundi á vettvangi kvenfé-
laganna og er sannfærð um mikil-
vægi þeirra í viðleitni fólks til sveita
til að skjóta fleiri stoðum undir at-
vinnulífið. Hún er hinsvegar ekki
ánægð með ffammistöðu bænda-
forystunnar og telur hana íhalds-
sama í afstöðu til nýsköpunar.
*
Ataksverkefnið Vaki
Kvennaverkefninu lauk form-
lega um síðustu áramót en Elín
hélt áffam að starfa fyrir Iðnþróun-
arfélagið. Hún er verkefnisstjóri á-
taksverkefnisins Vaka sem varð til í
samvinnu fjögurra sveitarfélaga í
Eyjafjarðarsveit, Svalbarðsstrand-
arhrepps, Grýmbakkahrepps og
Hálshrepps auk þess sem Byggða-
stofiiun og Iðnþróunarfélagið eiga
hlut að máli.
A ráðstefnu, sem haldin var í
nóvember á síðasta ári og hugsuð
sem undanfari átaksverkefnisins,
mættu um fimmtíu manns. Hug-
myndum var kastað ffam og málin
rædd vítt og breitt í því augnamiði
að finna vænleg atvinnutækifæri.
Sjö hópar voru myndaðir og hófu
þeir störf eftír ráðstefnuna.
I fféttabréfi átaksverkefnisins
Vaka segir þetta um tilgang og
marlunið: „Ataksverkefni er ekki
gullgrafaraævintýri heldur fyrst og
fremst tæki tíl að skapa atvinnu-
tækifæri. Hvernig það er nýtt er
svo undir okkur sjálfum komið sem
að því vinnum. Takist að vekja fólk
til umhugsunar um ábyrgð þess á
eigin lífi og umhverfi og skapa
grundvöll fyrir nokkur atvinnu-
tækifæri er tilganginum náð.“
Það er hógværð og heimspekileg
ró sem svífur yfir vötnum Eyja-
fjarðasveita og kannski að árangurs
sé helst að vænta þegar maður læt-
ur sér nægja að fara fetið.
FERÐASKRIFSTOFAN NONNI AKUREYRI
Sími 11841 - Myndsendir 26649
GRÍMSEYJARSIGLING
Norðlendingar!
Nú um helgina fer fram Nikurlásar-mót
Leifturs í knattspymu í 7. flokki drengja og í
3. og 4. flokki stúlkna.
Mótið hefst kl. 12.00 á laugardag og því lýkur
kl. 15.00 á sunnudag.
Nú er tilvalið að eiga góða stund með bömum
og unglingum af Norðurlandi í Ólafsfirði um
helgina og fylgjast með þeim etja kappi í
knattspymu við góðar aðstæður.
Góð íþrótt - gulli betri.
Ólafsfjarðarbær
rrn