Morgunblaðið - 26.08.2005, Side 16

Morgunblaðið - 26.08.2005, Side 16
16 FÖSTUDAGUR 26. ÁGÚST 2005 MORGUNBLAÐIÐ ERLENT Bagdad. AP, AFP. | Íraskir stjórnmála- menn kepptust í gær við að ljúka vinnu við drög að nýrri stjórnarskrá en frestur til þess rann formlega út á miðnætti. Á sama tíma var óttast að blóðug átök milli tveggja fylkinga sjíta stefndu stjórnarskrárvinnunni og ástandinu í stjórnmálum landsins í voða. Sjö menn hafa fallið og tugir manna særst eftir að til átaka kom í fyrradag milli stuðningsmanna hins róttæka sjítaklerks Moqtada al-- Sadrs og áhangenda Abdel Aziz al-Hakims, leiðtoga Æðstaráðs ísl- ömsku byltingarinnar í Írak, SCIRI, öflugs stjórnmálaflokks meðal sjíta. Átökin hófust þegar stuðnings- menn al-Sadrs vildu opna aftur skrif- stofu í hinni helgu borg Najaf en hún hefur verið lokuð síðan þeir börðust gegn bandarískum hermönnum á síðasta ári. Stuðningsmenn hinnar fylkingarinnar komu hins vegar í veg fyrir það og kveiktu í skrifstofunni. Í gær lögðu um 150 menn al-Sadrs undir sig að hluta borgina Diwanyah, sem er 170 km fyrir sunnan Bagdad, settu þar upp vegatálma og skutu á lögreglumenn og stuðningsmenn SCIRI. Kom einnig til átaka í Bag- dad og fleiri borgum, til dæmis í Basra í suðurhlutanum en þar berj- ast nokkrar fylkingar sjíta um yfir- ráðin. Þingstörfin í uppnámi? Al-Sadr hvatti til þess í gær að þessum hjaðningavígum yrði hætt en stuðningsmenn hans á þingi, 22 þingmenn og tveir ráðherrar, eru ævareiðir og ætla ekki að taka þátt í þing- eða stjórnarstörfum á næst- unni. Hóta þeir einnig að beita sér gegn stjórnarskrárdrögunum, verði þau lögð fyrir þingið. Ólíklegt þótti í gær að súnnítar féllu frá andstöðu sinni við stjórn- arskrárdrögin og þá sérstaklega við ákvæðið um að Írak verði sam- bandsríki. Vaxandi klofningur meðal sjíta, sem eru 60% landsmanna, eyk- ur svo enn á áhyggjur af stjórn- málaþróuninni í Írak. Blóðug átök milli fylkinga sjíta í Írak Geta hugsanlega stefnt vinnu að nýrri stjórnarskrá í tvísýnu AP Ungir stuðningsmenn sjítaklerksins Moqtada al-Sadr á fundi í Bagdad í gær. Vaxandi átök milli ólíkra fylkinga sjíta í Írak vekja áhyggjur. Lodve Solholm er forseti Lögþingsins,annarrar deildar norska Stórþingsins.Hann sótti fund Vest–Norræna ráðsinsá Ísafirði í vikunni. Solholm situr á þingi fyrir norska Framfaraflokkinn, flokk Carls I. Hag- ens. Blaðamaður ræddi við hann um þingkosning- arnar í Noregi sem haldnar verða 12. september næstkomandi. Margt bendir til að í þessum kosn- ingum verði grundvallarbreytingar á pólitísku landslagi Noregs. Verkamannaflokkurinn hefur lýst því yfir að hann sé fús til að mynda stjórn með öðrum flokk- um, sem er nýmæli, og bæði Sósíalíski vinstriflokk- urinn og Miðflokkurinn hafa látið í ljós hug á að taka þátt í þess háttar samsteypu. Flest bendir í raun til þess að ríkisstjórn borgaraflokkanna þriggja, undir forystu Kjells Magne Bondeviks, muni falla. Vilja losna við Bondevik Solholm segir Framfaraflokkinn hingað til hafa stutt ríkisstjórn Bondeviks en nú hafi flokksforing- inn lýst því yfir að svo verði ekki áfram. „Við viljum einfaldlega ekki forsætisráðherra sem heitir Kjell Magne Bondevik,“ segir Solholm. „Framfaraflokk- urinn hefur ítrekað reynt að efla samstarfið við rík- isstjórnina og hefur lýst yfir vilja sínum til að taka þátt í stjórnun og stefnumótun en Bondevik hefur staðið í vegi fyrir því að sú gæti orðið raunin. Við viljum fá að taka þátt í stjórnarmyndun en munum ekki sitja undir forystu Bondeviks.“ Solholm segir eðlilegt að forsætisráðherra komi úr stærsta stjórnarflokknum og fengi Framfara- flokkurinn setu í ríkisstjórn, yrði forsætisráð- herrann líklega þaðan því flokkurinn mælist með rúmlega 17% fylgi í nýjustu skoðanakönnunum, sem er aðeins tíu prósentustigum minna en núver- andi stjórnarflokkar hafa samanlagt. Kosningabaráttan hefur, að sögn Solholms, ekki verið jafn spennandi í langan tíma og segir hann mögulegt að meirihlutastjórn muni nú taka við völdum, en slíkt hefur ekki gerst í Noregi áratug- um saman. Þó segir hann ekki hægt að spá fyrir um úrslit kosninganna því enn sé jafnt á munum. Barátta um hugmyndafræði Solholm segir kosningabaráttuna að þessu sinni ekki snúast um einstök málefni. „Í raun er þetta barátta milli borgaralegrar og sósíalískrar hug- myndafræði og þetta er spurning um almennar áherslur í til dæmis velferðarkerfinu, mennta- málum, málefnum aldraðra og svo framvegis. Þetta snýst um að borgaraflokkarnir vilja halda völdum og stjórnarandstöðuflokkarnir hafa ákveðið að standa saman að stjórnarmyndun og vilja koma á sósíalískri stjórn. Þetta er einfaldlega spurning um hvor hugmyndafræðin verður ofan á.“ Aðspurður hvort hugsanleg aðild að Evrópu- sambandinu spili eitthvert hlutverk í kosningabar- áttunni, segir hann svo ekki vera. Ekki að þessu sinni. „Við erum búnir að leggja málið í dóm þjóð- arinnar og þjóðin hefur tvisvar neitað aðild,“ segir hann. „Auðvitað er þetta stórmál sem þarf að ræða en þetta er líka mál sem skiptir Norðmenn svo miklu máli að stjórnmálamönnum á ekki að vera treystandi til að taka ákvörðun um það. Þetta er mál sem þjóðin á að hafa úrslitaatkvæði um. Þjóðin hefur þegar sagt sitt. Ef málið verður borið upp á ný þá verður það vegna þess að landslagið hafi breyst svo mikið að við viljum fá samþykki þjóð- arinnar til að ganga í sambandið. Það ætti ekki að setja þetta í þjóðaratkvæðagreiðslu þriðja sinni til þess eins að fá þriðju neitunina.“ Framfaraflokkur milli steins og sleggju Sem stendur lítur út fyrir að flokkarnir þrír sem standa að Bondevik-stjórninni gangi til kosninga með áframhaldandi stjórnarsamvinnu í huga. Hægri flokkurinn, Kristilegi þjóðarflokkurinn og frjálslyndi flokkurinn Venstre geta þó ekki gert sér vonir um að fá meirihluta á Stórþinginu. Þeir verða að fá stuðning frá Framfaraflokknum til að halda völdum. Framfaraflokkurinn vill þó ekki veita ríkisstjórninni skilyrðislausan stuðning held- ur vill hann vera með í ríkisstjórn. Hingað til hafa stjórnarflokkarnir reynt að halda Framfaraflokkn- um í hæfilegri fjarlægð og þeir hafa gefið skýrt til kynna að stjórnarsamvinna með honum komi ekki til greina. Spurningin er nú hvorn kostinn Framfaraflokks- menn meta betri; að veita núverandi ríkisstjórn skilyrtan stuðning eða neita þeim um stuðning og gefa stjórnarandstöðuflokkunum þannig svigrúm til að mynda nýja, sósíalíska ríkisstjórn. „Carl I. Hagen vill ekki standa í vegi fyrir því að breitt, borgaralegt samstarf náist en hefur ítrekað lýst því yfir að Framfaraflokkurinn muni ekki styðja ríkisstjórn undir forystu Bondeviks. Hagen er þó að láta af formennsku og hefur sagst ætla að láta eftirmanni sínum, sem líklega verður Siv Jens- sen, það eftir að standa í samningaviðræðum,“ seg- ir Lodve Solholm að lokum. Það eitt virðist ljóst fyrir þingkosningarnar í Noregi 12. september að kosningabaráttan er spennandi og hefur einkennst af meiri hörku og átökum en þekkst hefur árum saman. Segir Framfaraflokkinn vilja Bondevik frá völdum Þingkosningar verða haldnar í Noregi í september. Kosninga- baráttan hefur verið óvenju hörð og jafnvel er búist við að rík- isstjórn Kjells Magne Bondeviks muni falla. Jóhanna Sesselja Erludóttir ræddi við Lodve Solholm, forseta Lögþingsins, um kosningarnar, áherslurnar og baráttuna um sæti í ríkisstjórn. Morgunblaðið/RAX BANDARÍKJAMENN verða feitari og feitari með hverju ári og virðast láta allan áróður og allar ráðlegg- ingar um hollt mataræði sem vind um eyru þjóta. Á síðasta ári hækkaði hlutfall fullorðins fólks, sem þjáist af offitu, úr 23,7% í 24,5% í 48 ríkjum Banda- ríkjanna. Í 10 ríkjum er meira en fjórðungur fullorðinna offitu- sjúklingar og verst er ástandið í Mississippi. Á hæla því koma síðan Alabama og Vestur-Virginía. Kom þetta fram á fréttavef breska rík- isútvarpsins, BBC, í gær. Talsmenn Bandaríska heilsu- verndarsjóðsins, sem er óháð stofn- un, segja, að í raun ríki neyðar- ástand í þessum efnum og ljóst sé, að tilraunir til að hamla gegn því hafi brugðist. Staðan er nú þannig, að 119 milljónir manna, 64,5% full- orðinna Bandaríkjamanna, eru ým- ist of feitir eða þjást af offitu. Haldi fram sem horfir, mun þetta eiga við um 73% fullorðinna eftir þrjú ár. Afleiðingarnar eru augljósar: Sprenging verður í sjúkdómum á borð við sykursýki og hjarta- sjúkdóma með óskaplegum kostn- aði fyrir heilbrigðiskerfið í landinu. Talsmenn sjóðsins segja, að bar- áttan gegn offitunni verði að byrja hjá börnunum, einkum í skólunum. Þar verði að kenna þeim og venja þau við hollan mat. Er stríðið gegn offitu að tapast? Jerúsalem. AFP. | Ariel Sharon, for- sætisráðherra Ísraels og leiðtogi Likudflokksins, er að velta því fyr- ir sér að kljúfa flokkinn. Ljóst er, að verulegur meirihluti flokks- manna var og er andvígur brott- flutningnum frá Gaza og mun taka Benjamin Netanyahu fram yfir Sharon í væntanlegu leiðtogakjöri. Er þetta haft eftir heimildum með- al náinna samstarfsmanna Shar- ons. Miklar vangaveltur eru meðal Ísraela um pólitíska framtíð Shar- ons, sem er orðinn 77 ára, og ekki er hægt að lesa annað út úr skoð- anakönnunum en að besti kost- urinn fyrir hann sé að segja skilið við Likudflokkinn og bjóða fram sér. „Sharon er mikill pólitískur ref- ur en nú fetar hann einstigi þar sem ekkert má út af bera. Minnstu mistök og hann er búinn að vera,“ sagði blaðið Maariv í gær en nú liggur það fyrir Sharon að koma fjárlögunum í gegnum þingið í desember. Getur oltið á fjárlögunum Fréttaskýrendur segja, að Shar- on óttist, að meirihluti þingmanna Likudflokksins muni snúast gegn fjárlögunum, neyða hann til að leysa upp þing og boða til nýrra kosninga. Ráðgjafar Sharons telja, að við þær aðstæður og með vænt- anlegt leiðtogakjör í huga muni Likudflokkurinn klofna með þá Sharon og Netanyahu í forystu fyrir klofningshópunum. Könnun meðal Likudfélaga í dagblaðinu Haaretz í fyrradag sýnir, að 47% þeirra vilja Netanyahu en aðeins 31% Sharon. Annar kostur er „Miklihvellur“, sem svo er kallaður, en hann felst í því, að Sharon, Shimon Peres, leið- togi Verkamannaflokksins, og Tommy Lapid, leiðtogi Shinui- flokksins, taki höndum saman. Slík samsteypa myndi vinna stórsigur og gera út af við Netanyahu að því er fram kemur í skoðanakönnun í Maariv. Klýfur Sharon Lik- udflokkinn?

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.