Atuagagdliutit - 09.03.1995, Blaðsíða 19

Nr. 20 • 1995
19
Qilaatiga
Angakkumut ilinniarpunga,
pisera inerpara, kisianni
soorlu oqartunga: Atorfissa-
minut atunngitsoorpoq.
Aamma toornakka atorfissa-
minnut atunngitsoorput,
maanaanakkut iluaqutigisar-
simallugit, qupalorarsuit tu-
nissutaannut allaat. Aamma
qilaatiga taamaalivoq. Tassa
saqqummissallunga isumali-
ortalerlunga qilaatitaaraluar-
punga, imaammat-aa: Qilaat
sunaluunniit angakkup ator-
neq ajorpaa. Angakkoq
namminerisaminik qilaate-
qarpoq, allanit allanilu ator-
neqassanngitsumik, taa-
maallaat inumminit. Taan-
nalu sumi toqqorneqarsima-
sarpoq ipeqanngitsumi kisi-
anni, atorneqartinnani.
Uannut qilaasiorpunga,
qissiara aappalujaartoq ku-
sanameranit ajornartoq ator-
lugu. Nannup niisarfianik
(aqajaruanik) iseqarpoq, ta-
makku atornerusaratsigik,
sooruna uanga nammineq
nannuttannik. Ima aaqqis-
suunneqartarpoq: Nannup a-
qajarua qeqqatigut seeriarlu-
gu, siullermik ilua qallingor-
lugu iluata nuaa (masanne-
ra) assammik piiarneqas-
saaq, taamatullu aamma qi-
aa, qaavata ameraasaa. Ta-
maalisinnarlugu panerseme-
qassaaq. Panerpat kigutinik
igguarneqassaaq orsuunera
peemiarlugu, taamaalereer-
pallu qilaammut aalajanger-
sorneqassaaq, taavalu uillu-
mik qaavagut mamiagullu
kiliorneqassaaq orsuerluar-
niarlugu, taamaalereerpallu
imermik qaasersalaarlugu
atorsinnaanngortarpoq.
Tigummivia taasarparput
katilua (kadilua) anaaleruti-
taalu kativa (kadiva).
Tusareerpatit angakkut
toornillutik aallartisimale-
raangamik qilaataat natermit
qangattartartut, taamaanne-
rusarpullu ilimmarniartut.
Toorniinnarniarlunili aal-
laqqaataasarpoq makkortaq,
tassa angakkut makkortaqar-
tarput. Taanna tassaavoq eri-
saamineq pannarissoq (issu-
sooq) itumaata iluinnaaniit-
toq, tassungalu ilaanni im-
mikkut anaaleruteqartarput,
taasartakkatsinnik anaar-
luutaa. Angakkup toorninia-
lerluni makkortani aallaq-
qaatigisarpaa, assigiimmik
akuttulaartumik akulikin-
nertaqanngitsumillu anaa-
sarlugu. Taamaaliortilluni
assat aalaleraangata taava
aamma qilaataa sanianiittoq
uvaalluni aallartarpoq.
Taannalu aallartinnialeq-
qaarnermini malunnartoqar-
tarpoq isia qattutseqattaarta-
lersarami. Tamannali angak-
kuinnaat takusinnaavaat.
Inersimasut kisimik qilaa-
teqarneq ajorput, aammali
meeqqat qilaateqartinneqar-
tarput pinngussanik, taan-
nalu sumilluunniit iseqartin-
neqartarpoq, ilaanni amimi-
nermik ilaanniluunniit eqa-
lussuup amianik. Taakkulu
pinnguarujuinnaagamik ipe-
qalerlutillu orsorujunnittar-
put. Aanali allanartua: Taa-
maannerminni angakkut qi-
laataannut ipeqanngilluin-
nartunut akeraasutut ittar-
put. Ima takusaqartarpunga:
Angakkup toornilluni qilaa-
taa aallaraangat, meeqqallu
qilaataa natermut avalatsik-
kaanni angakkup qilaataanu-
karumasaqaaq, soorlumi tas-
sa qimmeq kajusertoq, tassa
angakkup qilaataa aserorte-
riartorumagaluarlugu, tulor-
tarlugu aserorterumallugu.
Angakkulli qilaataa tamaan-
naq aserorteruminaatsuu-
voq, isia tasisuasunngortara-
mi. Taamaammat meeqqat
qilaataa allunaaminermik pi-
tu utaqartinneqartarpoq.
Qilaatiga saqqummernis-
sanni atorfissaarukkami pin-
nguaannanngorpoq aliakku-
taannanngorlunilu. Oqalua-
saarfigereerpakkit inngiittut
nuannarisaqigikka, nuanner-
taqimmatami. Tamarmik in-
ngertarput ikittunnguaanna-
at pinnatik. Uanga aamma
taamani tusarnaartuuinnar-
nerusarpunga, aatsaat ino-
qanngitsumi tusaasoqarna-
nga inngikulaartarlunga. Pi-
ngaartumik taamaaliortaler-
simavunga akerara iverlugu
akinialersaalerakku, inoqan-
ngitsumi taamaaliortarlunga
sungiusarsimallunga.
Arnat angutillu tamarmik
- pingaartumillumi utoqqaa-
nerusut qilaatersortarput.
Arnap qilaat niaqqumi na-
laanut qulaanulluunniit ki-
vissimasarpaa, taamaalisi-
mallugu saamimmut taler-
pimmulluunniit illuarteqat-
taartarlugu, apparniarunik-
kulu aatsaat peqiimiutigalu-
tik taamaalisarlugu atsippal-
laartumulli pinnagu. Amallu
katuaasarput marlukkuuta-
artumik tulleriinnik, angutil-
li katuaasarlutik sisa-
makkuutaartunik, siulliit
marluk akuttuneroriarlutik
kingulliit marluk akulikin-
nerusarlutik.
Kinaluunniit qilaaserluni
avalakkuni ilaasalu tusar-
naartut ingiallorpassuk - taa-
maattut inngiittunik pine-
qartarput, qilaammilli tigu-
miartoq tivasumik imaluun-
niit mumertumik taaneqara-
julluni.
Pisit inngerutillu ilaannik
oqaluasaarutereersimavak-
kit, aajukualu tusaamasama
ilaat: Norsajoorooq pinerra-
rissuunngilaq, tamatumun-
ngali taarsiullugu quiasaar-
umatuuvoq imminillu pik-
korinnerusunut assuarlera-
julluuni. Taamaallunilu
aammaasiit pitsiorsimavoq
assuarlerluni, aana qajaqar-
naniluunniit. Assuarisaata
tusarlugu akisimavaa:
Norsajooq
taanniukasillarpoq (taal-
laq)
norsajooq
avaliikajillarpoq (taallaq)
asaluni
taanniukasillarpoq
asaluni
avaliikajillarpoq
asalukajikkami
saqqikajimmatagooq (si-
visuumik pigissagaluarlugit
aserulertorsimammata)
Asalukajiikkami
peqqinngitsut
toqqinngitsut
piitakajinngaatit (quiasaa-
ginnartoq)
asalunik taanniikajikkavit
qajaqakajinngaatit
ilavilli qajannguartui
makku
amiingisalikasitsiarpatit
(amii aseroterpai)
Angut alla tusarsimavoq

GRØNLANDSPOSTEN
angutip allami najugaqartup
aamma assuarerujussimaga-
ani. Taamaallunilu taanna
assuarinnissimasoq nuna-
qarfimminut pisimariarmat
iluatsillugu taamaaliorne-
qarsimanini oqaatigilerpaa -
ima angitigisumik taamaali-
orneqarsimagaluarluni ka-
massimalluni soorlumi sak-
kumik iisisimasoq - taa-
maakkaluartorli ulloq naan-
ngitsorluunniit saammarsi-
malluni, appipporlu:
Aammaalaa inngiliiua
aammaalaa pitsiliiua
ullumi-aasit qinaaluttua
ullumi-aasiit ninngaluttua
saammarmigama inngilii-
ua
saammarmigama pitsiliiua
ullortaaq qanna piaatsina-
nga (ulloq naanngitsoq
saammarpoq).
Aammaalaa inngiliivutit
aammaalaa pitsiliivutit
ullumi-aasit ninngaluttutit
ullumi-aasit qinaaluttutit
saammarmigavit inngilii-
vutit
saammarmigavit pitsilii-
vutit
ullortaaq qanna piaatsina-
ngi
aammaalaa iikajillarpat
ulorsuarooq iikajillarpat
Taamaalilluta inngerutit
assigiinngitsut aliakkutigi-
sarpavut, inngerneq nuanna-
rineqarnermit. Tamakkuat
saniatigut aamma qilaater-
sorluni illarsaarineq atorne-
qartarpoq, tassa ukiuunera-
ni, makkua atorneqartarlu-
tik:
Uvaajeertunik taasarpavut
tivallutik aallarteriarlutik
illermiittut orneqattaarlugit
ersisaarigaangata.
Taakku illarsaariniameru-
saramik amerlanertigut kiin-
natik paaterlugit pisarput
ilaannilu allanik atisalersor-
tarlutik, soorlu ilaat arnaasu-
usaarlutik. Ilaannilu passitik
naajap amimernanik poorlu-
git uulittuusaarlutik quller-
mut attuunniartarpaat, taa-
malu qaninaaralutik ikual-
lattooriaraangamik qulliup
uunnasserfiginiakkamik i-
nua ikuallataminnik attorni-
artarlugu.
Uvaajeemermut ilagititta-
paat anaatakkaarneq, qilaa-
sersorlutik kammiut katu-
galugu. Ilaat sapiiserlutik
uninngaannartut immanngu-
aannaq anaaneqartarput, all-
alli anaaneqarnissaminnik
ersisut qimaalersullu maler-
someqavittarput, taakkulu a-
nguneqallatuaraangamik as-
sorsuaq anaaneqartarput, qa-
jagineqanngivillutik, ilami
allaat aqqunaaneqartarluni.
Nalunngisaqarpunga taama
anaaneqarnerminnik pissu-
teqartumik ukiivimmut alla-
mut qimaasimasumik. Iner-
simasuinnarnili taamaalior-
neqartarpoq, meeqqat pine-
qarneq ajorlutik.
Arnat angutillu tippaler-
sortarput, tamarmik qilaater-
sorlutik tivallutik aallarner-
sarlutik. Taanna pinnguaa-
taallunilu iluaqutissaaniar-
tarpoq aammalumi illartitsi-
niaanerulluni. Amat imaali-
orajupput: Nalunngeriaraa-
ngamikkik angutit ilaat iser-
torluni arnamik sammisa-
qarniartoq, taanna ornillugu
pisarpaa: »Nuliusareeqaasi!
Nuliusareeqaasi!« Taama o-
qarfigisinnarlugit qimannia-
lerlugillu tunoriaatigalugit
pisarpai: »Nuliulaanngikkit!
« qimallugillu.
Aamma oqaatsinik siara-
arterivallaat ornikkunikkik
pissavaat: »Oqaluluppalaar-
toq-una! Qania nukkajit-
toq!« (Oqalulukkaluarner-
mit siggui ammaloruusartis-
simasut). Taamaalisinnarlu-
gillu nilleqqimminatillu qi-
mattarpaat.
Aamma qangaanerusoq
arnaq tippalersortoq imaali-
orajuttarpoq: Inuit illermiit-
tut naasaarlugit omeqattaar-
tarpai, oqarfigisarlugit:
»Sarliannga!« Ilaanit sarliar-
tikkaangami ilaanillu sarli-
arumaneqassanani, sarliaru-
manngeriartut .katuminik ti-
maasigut anaassavai - niaqu-
atigut pinnagit.
Angutillu tippalersortut
imaaliorajupput: Ammarte-
rut (niiortuut) keeriarlugu
tamaani siassimasut imeq-
qutaalaasaarfigisarpai »Pi-
aa-piaa«-rtorfigalugit kapi-
niartarlugillu, ilaannimi ki-
lerlugit kapisarlugit.
Aamma arnat omeqattaar-
tarpaat oqarfigalugillu:
»Pinnareqigakkit kunitsias-
savakkit!« Piumanngeriartut
qilaatsik ileriarlugu kunis-
sortarpaat, qinngamik nuui-
nik.
Soqulasunik taasarpavut
avalattoqarnani illermi aal-
lartiinnarluni inngerneq. A-
ngutit soqulanerusarput -
amat qaqutigoorlutik. Soqu-
lasorli apperiaraangat illoqa-
taasa ingiallortarpaat. - Ivii-
niarlutik piareersartut ilaasa
soqulaneq ilinniutigisarpaat.
SPÅR OP TIL 67 %
PÅ TELEFONREGNINGEN MED WORLDCALL
Grønland-Danmark
Grønland-United States
WorldCal
10 min.
kr. 78,50
kr. 67,25
Tele Grønland
10 min.
kr.110,00
kr.181,00
Der er yderligere besparelser til 200 lande.
WorldCall Danmark, Gærdesmuttevej 16, 2970 Hørsholm.
^Telefon 45 86 55 28. Fax: 45 42 8614 28
21.marts 1995-imi Kalaallit Nunaata
Biskoppeqarfiani Biskoppissamik Qinersi-
nissamut qinigassanngortittut aqqi pillugit
QINERSINERMUT ATAATSIMIITITAP
NALUNAARUTAA
VALGNÆVNETS BEKENDGØRELSE
om navne på de kandidater, der stiller op til
bispevalget i Grønlands stift den 21. marts
1995:
Magnus Larsen
Sofie Petersen
Qinersinermut Ataatsimiittialiaq sinnerlugu
p.v.v.
4.marts 1995
Kaj Kleist