Fréttablaðið - 20.06.2005, Blaðsíða 14

14 15. júní 2005 MIÐVIKUDAGUR
Svonefndar nóróveirusýkingar hafa færst tals-
vert í vöxt hér á landi á undanförnum árum,
einkum þó yfir sumarmánuðina. Heilbrigðisyfir-
völd búast við að þær geri vart við sig á kom-
andi mánuðum.
Algengustu einkenni þessarar hvimleiðu sýk-
ingar eru niðurgangur og/eða uppköst og því
geta fylgt kviðverkir, beinverkir, höfuðverkur og
stundum vægur hiti. Veikindin ganga í lang-
flestum tilfellum yfir hjá hraustu fólki á einum
til þremur sólarhringum án þess að til læknis-
meðferðar þurfi að koma.
Nóróveirusýkingarnar hafa gert talsverðan usla
á undanförnum árum. Er þess skemmst að
minnast að á annað hundrað manns veiktust í
Húsafelli um hvítasunnuna í fyrra. Þá tókst ekki
að sýna fram á uppruna smitsins en vonast var
til að hægt væri að hindra frekari hópsýkingar
með lagfæringum á vatnsveitu. Minni hópsýk-
ingar, sem tengjast til dæmis veiðihúsum og
sumarbústöðum, hafa einnig brotist út um
landið. Þá hafa þær tengst veitinga- og hótel-
rekstri, meðal annars vegna neysluvatns sem
talið er hafa mengast af nóróveirum úr rot-
þróm. Þessar veirur hafa líka valdið vandræð-
um á öldrunarheimilum og sjúkrastofnunum,
til dæmis á hjúkrunarheimilinu Seljahlíð í
Reykjavík. Sýkingar á slíkum stofnunum geta
reynst íbúum og starfsfólki þungbærar.
Nóróveirusýkinga hefur einnig orðið vart á
skemmtiferðaskipum sem sigla hingað til
lands.
Hreinlæti er besta vopnið gegn sýkingunum því
þær eru bráðsmitandi. Dæmi eru um að veiran
hafi borist í fólk með svifúða sem verður til við
uppköst sjúklinga.
Smitleiðirnar eru margar en meðal þeirra al-
gengustu eru menguð fæða og vatn, svo og
beint smit manna á milli. Þeir sem eru með
nóróveirusýkingu eiga alls ekki að matreiða fyr-
ir aðra. Góður handþvottur og annars konar
hreinlæti er afar mikilvægt í baráttunni gegn
nóróveirusýkingum.
Heimild:Farsóttarfréttir
Landlæknisembættisins.
Hóps‡kingar sem herja á fólk á sumrin
FBL – GREINING: NÓRÓVEIRUSÝKINGAR
fréttir og fró›leikur
SVONA ERUM VIÐ
HLUTFALL KVENNA AF FJÖLDA ÞINGMANNA
Á NORÐURLÖNDUNUM 2003
Heimild: Hagstofan
Hagna›urinn á Hesteyri
Ekki er óvarlegt a› ætla a› hagna›ur Hesteyrar af fjárfestingu sinni í Keri hf. ári›
2002 sé um fjögurra milljar›a króna vir›i í dag. Hesteyri er eigandi fjór›ungshlutar í
VÍS sem er stór hluthafi í KB banka. Skinney-fiinganes á nú flri›jungshlut í Hesteyri.
Fjárfesting Fiskiðjunnar Skag-
firðings og Skinneyjar-Þinganess
sumarið 2002 hefur skapað fyrir-
tækinu Hesteyri verðmæti sem í
dag má meta til að minnsta kosti
fjögurra milljarða króna. Kaup
sameiginlegs félags fyrirtækj-
anna tveggja á tæplega fjórðungs-
hlut í olíufyrirtækinu Keri hf.,
sem síðar varð næststærsti hlut-
hafinn í Búnaðarbanka Íslands,
skapaði fyrirtækjunum samnings-
stöðu sem varð til þess að félagið
hlaut í skiptum fyrir bréfin í Keri
bréf í VÍS sem félagið á enn í dag.
Það mun hafa verið að hug-
mynd Jóns Eðvalds Friðrikssonar,
framkvæmdastjóra Fiskiðjunnar,
að ákveðið var að virkja gamalt
félag í eigu Kaupfélags Skagfirð-
inga til fjárfestingarinnar. Hvort
félag um sig keypti helmingshlut í
félaginu Hesteyri 2 ehf. og var
nafni fyrirtækisins breytt í Eign-
arhaldsfélagið Hesteyri ehf. Skip-
uð var ný stjórn auk þess sem
hlutafé var aukið verulega. Full-
trúar Skinneyjar-Þinganes í
stjórninni urðu þeir Aðalsteinn
Ingólfsson framkvæmdastjóri og
Gunnar Ásgeirsson stjórnarfor-
maður, en frá Fiskiðjunni þeir Jón
Eðvald og Þórólfur Gíslason
stjórnarformaður. Þeir Aðalsteinn
og Gunnar eru náfrændur Hall-
dórs Ásgrímssonar forsætisráð-
herra en Þórólfur er forstjóri
Kaupfélags Skagfirðinga sem er
mjög umsvifamikið á ýmsum
sviðum.
Sama dag og Hesteyri
skipti um lit keypti félagið
22,53% hlut í Keri af Straumi
fjárfestingarbanka en Hest-
eyri hafði frumkvæði að við-
skiptunum. Tilkynnt var um
viðskiptin til Kauphallar Ís-
lands 16. ágúst 2002.
Valdabarátta og
samningsstaða
Kaup Hesteyr-
ar lögðust illa í
stærstu hluthafa
Kers sem neit-
uðu Hesteyri
um hluthafa-
fund sem fé-
lagið hafði
óskað eftir til
að koma
mönnum í
s t j ó r n .
Á s t æ ð a n
mun hafa
verið tak-
markaður
áhugi eins stærsta hluthafa Kers
á að fá tiltekna fultrúa Hesteyrar
í stjórn Kers. Höfnunin kom full-
trúum Hesteyrar í opna skjöldu.
Átök og þreifingar áttu sér stað
um ýmsar lausnir á þeim vanda
sem upp var kominn. Voru Hest-
eyri boðnir ýmsir eignarhlutir í
skiptum fyrir bréfin í Keri en að
lokum varð það ofan á að félagið
Norvík, sem var og er að mestu í
eigu Jóns Helga Guðmundssonar í
Byko, keypti bréf Hesteyrar í
Keri og Hesteyri fékk fjórðungs-
hlut Norvíkur í VÍS í staðinn. Um
þau viðskipti hefur meðal annars
verið fjallað og fulllyrt að hlutur-
inn í VÍS væri um sjö hundruð
milljónum króna verðmætari en
hluturinn í Keri. Um þá kenningu
skal ekki fullyrt. Hitt er hins
vegar ljóst að verðmæti
bréfanna í Keri byggðust
að stórum hluta á því að
Ker var ásamt S-hópnum
í vænlegri stöðu um kaup
á Búnaðarbankanum og
varð síðar næststærsti
hluthafinn í bankanum í
gegnum einkahluta-
félagið Eglu,
en hlutur
Kers í bank-
anum varð
síðar 35,2
p r ó s e n t .
Staða Hest-
eyrar var
ekki síðri í
g e g n u m
VÍS því síð-
a r n e f n d a
fyrirtækið
var einnig
aðili að S-
h ó p n u m
með um
13,1 pró-
senta hlut
auk þess
sem hlutur
í VÍS var
talinn góð
fjárfesting.
Hlutur Hesteyrar í VÍS
Hesteyri greiddi um þrjá
milljarða fyrir hlutinn í Keri og
fjármagnaði kaupin með eigin fé
fyrir um milljarð, en að öðru
leyti með lánsfé frá Íslands-
banka. Félagið er enn í dag hlut-
hafi í VÍS með um fjórðungshlut.
Sé tekið mið af lokagengi VÍS
þegar félagið var afskráð úr
Kauphöll Íslands í lok ársins
2004 og útistandandi hlutafé má
telja að félagið hafi þá verið um
27 milljarða króna virði sem er
upphæð í lægri kantinum þegar
meta á félagið í dag en félagið
hefur skilað góðri afkomu af eig-
in rekstri auk þess sem það er
stór hluthafi í KB banka. Þannig
má ætla að hlutur Hesteyrar í
VÍS sé fjórðungur þeirrar upp-
hæðar, eða tæpir 7 milljarðar.
Gengishagnaður Hesteyrar af
VÍS frá því viðskiptin áttu sér
stað er því að lágmarki 4 millj-
arðar sem raunar er ekki fjarri
þeim hækkunum sem hafa átt
sér stað á markaði á þessum
tíma.
Ekki er það þó svo að hluthaf-
arnir séu aðeins tveir í Hesteyri,
því VÍS hefur keypt þriðjung
hlutafjár í félaginu en Hesteyri
hefur einnig keypt um fimmt-
ungshlut í Skinney-Þinganesi.
Þriðjungur fjögurra miljarða er
um 1.300 milljónir króna fyrir
hvert félag, Skinney-Þinganes og
önnur. Hægt er að reikna hlut
Halldórs Ásgrímssonar og fjöl-
skyldu sem fjórðung þeirrar
upphæðar, eða 325 milljónir.
Hafa ber þó þann fyrirvara að
um óinnleystan hagnað er að
ræða. Það breytir því ekki að það
er sú tala sem er lauslega reikn-
uð og einkum og aðeins til komin
vegna þess að Skinney-Þinganes
ákvað við annað fyrirtæki að
fjárfesta í Keri sem hafði lykil-
stöðu í samningaviðræðum við
kaup á ríkisbönkunum og síðar
varð næststærsti hluthafi bank-
ans. ■
SKEMMTIFERÐASKIP Nóróveirusýkingar hafa
verið vandamál á skemmtiferðaskipum. Skipið á
myndinni tengist fréttinni ekki.
HJÁLMAR BLÖNDAL
BLAÐAMAÐUR
FRÉTTASKÝRING
HESTEYRI
Fjölskylda
forsætisráðherra
Skinney–
Þinganes
Fiskiðjan
Skagfirðingur
Búnaðarbanki
Íslands
Hesteyri
Ker VÍS
25%
50%
22,53%
13,1%
50%
25%
(35,2%)
TENGSLIN VIÐ
HESTEYRI
Hesteyri seldi 22,53% hlut
sinn í Keri og fékk 25% hlut í
VÍS sem eignaðist svo 13,1%
í Búnaðarbanka Íslands en
Ker keypti meira í Búnaðar-
bankanum, eða 35,2%.
ÞÓRÓLFUR
GÍSLASON
Sv
íþ
jó
ð
D
an
m
ör
k
Fi
nn
la
nd
N
or
eg
ur
Ís
la
nd
30
,2
%
38
,3
%
37
,5
%
45
,3
%
36
,4
%