Tíminn - 04.11.1975, Blaðsíða 11
10
TÍMINN
Þriöjudagur 4. nóvember 1975
Þriðjudagur 4. nóvember 1975
Enn sjatnar sýningaflóöið lit-
iö i málverkasölum höfuö-
borgarinnar, og blööin hafa ekki
undan, fremur en fyrri daginn.
Stórviöburöir sföustu vikna á
stjórnmálasviöinu taka mikiö
rúm, sem eölilegt veröur aö
teljast. Viö þessu er ekkert aö
gera, en ekki veröur unnt aö
fjalla jafn ýtariega um hverja
sýningu og vert væri.
Auk sýninga, sem áöur hefur
veriö getiö I fréttum, hafa
a.m.k. tvær nýjar veriö opnaö-
ar, Tryggvi ólafsson hefur opn-
aö einh verskonar útibú á
Mokka, þar sem hann sýnir
teikningar, og Steingrfmur
Sigurösson er kominn austur I
Sigöldu — væntanlega meö viö-
komu I Búðardal. Þar mun hann
spreyta sig á portrettúm 'af
þungavinnufólki.
Ágúst Pétursson meö mynd sina af Eyjólfsstöðum i Vatnsdal.
Ágúst Petersen
Ágúst Petersen sýndi i Nor-
ræna húsinu dagana 18. til 28.
október. Var hann þar með ein-
hverja albeztu sýningu, sem
hann hefur haldið, en hætt er við
að hún hafi ekki vakið verðuga
athygli af þeim ástæöum, sem
um var getiö í upphafi. Ágúst er
ekki neinn nýgræðingur I mynd-
list, þótt ekki séu nema tveir
áratugir siðan hann fór að sinna
myndlist einvörðungu.
AgústPetersen fæddist i Vest-
mannaeyjum árið 1909, og nálg-
ast þvi eftirlaunaaldurinn.
Hann stundaði nám i teikningu
hjá hinum nafntogaða gullsmið
og listmálara, Birni Björnssyni
(1930-1931). í myndlistarskólan-
um i Reykjavik var hann á
árunum 1946-1953, og var aöal-
kennari hans þá Þorvaldur
Skúlason. Auk þess mun Ágúst
hafa farið i námsferðir til
Frakklands og Bretlands.
A sýningunni i Norræna hús-
inu sýndi hann 87 verk, sbr. sýn-
ingarskrá, og voru þetta oliu-
málverk, pastelmyndir og
vatnslitamyndir.
Aðal einkenni myndlistar
Ágústs virðast vera einföldun.
Þó er fyrirmyndinni fylgt af
furðanlegri nákvæmni, það sést
til að mynda á málverki af
Eyjólfsstöðum i Vatnsdal, en
þar mun málaripn vera tiður
gestur. Lika má greina þetta á
myndum af fólki, sem við
þekkjum. Þegar einföldun er
náö, leggsthinn mildi litur blið-
lega á flötinn. Myndir hans eru
aldrei „sætar”, ekki heldur
grófar, litharpan gefur frá sér
mjúka sellótóna og birtan
stendur aldrei kyrr.
Ég hef ekki fyrr séð vatnslita-
myndir eftir Ágúst Petersen,
svo ég muni. Þær eru mjög góð-
ar, en pastelmyndirnar falla
mér ekki eins vel i geð og hinar.
Agúst Petersen er kominn
langt að með þennan farangur,
sem hann breiðir úr I Norræna
húsinu, og hann er vel að slnu
kominn.
Rudolf Weissauer
Þýzki málarinn og grafiker-
inn Rudolf Weissauer opnaði á
dögunum sýningu á vatnslita-
myndum og grafik i vinnustofu
Guðmundar Árnasonar að
Bergstaðastræti 15 I Reykjavik,
en Weissauer hefur sýnt nokkr-
um sinnum hér á landi. Má hik-
laust telja hann meðal þekkt-
ustu erlendu málara hér á landi.
Rudolf, sem er fimmtugur að
aldri, stundaði að afloknu stú-
dentsprófi myndlistarnám við
listaakademiuna i Múnchen, en
auk bess fór hann til eins árs
Rudolf Weissauer
dvalar viö listaháskóla I Banda-
rikjunum og Frakklandi.
Rudolf Weissauer er mjög
kunnur grafiker I heimalandi
sinu, og myndir hans er að finna
i listasöfnum viðsvegar um
heim, nægir að nefna Museum
of Modern Art i New York,
Listasafn bandariska þingsins
(Congress) i Washington og
Konunglega danska listasafnið.
Weissauer hefur sýnt viða um
heim, beggja megin Atlants-
hafsins, og hann hefur haldið
sýningar á öllum Norðurlöndun-
um.
Hann er búsettur i MÍinchen,
en vinnur auk þess mikiö að list
sinni i Parfsarborg og á Spáni.
Hann er um þessar mundir við
kennslu i Myndlista- og hand-
iðaskólanum, þar sem hann var
fenginn til þessaö kenna grafik,
en talsverð áherzla er lögö á
hana við skólann um þessar
mundir.
Myndir Rudolfs Weissauer
eru yfirleitt abstraktionir,
draumkennd veröld, landslag
ógatvinnulif. Hann hefur orðið
fyrir sterkum áhrifum frá is-
Yenzkri náttúru, auön og
óbyggðum, eldgosum og hraun-
um. Svarrandi brimið við
ströndina og stormskýin hafa
lika heillað hann, sem og kvöld-
kyrröin, þegar fjöll standa i
vatni.
Weissauer ræður yfir sjald-
gæfri tækni I teikningu og form-
fræði, og liturinn er mildur og
yfirvegaður. Myndir hans eru
blessunarlega lausar við þann
vandræöagang, sem oft ein-
kennir myndir frá Islandi, sem
málaðar hafa verið af erlendum
mönnum. Hann hefur upplifað
þetta land og skilið það eins við
hin.
Þetta var um grafikina.
Um vatnslitamyndirnar er
það að segja, að þær eru veru-
lega áhugaverðar. Tækni hans i
meðferö vatnslita stendur oft
feti framar. Einnig þar kemur
fram þessi ótrúlega mýkt i
teikningu, sem hann hefur til-
einkað sér. Myndirnar eru allar
málaðar á Islandi af islenzkum
mótivum, en málarinn hefur
sem kunnugt er oft dvalizt hér
langdvölum.
Sýningu Weissauer lýkur i
næsta mánuði, þegar hann hefur
lokið störfum við Myndlista- og
handfðaskólann. Hún er opin
daglega frá kl. 10-18, en lokað er
á sunnudögum.
Ein af myndum Tryggva ólafs-
sonar. Hún er af Þorgeiri Þor-
geirssyni, rithöfundi.
Tryggvi ólafsson
opnar útibú
Tryggvi Ólafsson listmálari
hefur opnað nokkurskonar útibú
frá sýningu sinni i Galleri Súm.
Eru það rúmlega 20 tússmyndir,
teikningar.
Myndir þessar gerir Tryggvi
með sérstökum hætti. Hann
teiknar fyrirmyndinaoftast eftir
ljósmynd. Ef gjöra þarf lag-
færingar, sker hann með rak-
blaði burtu það sem hann telur,
að betur megi fara, en limir
hvitt blað undir. Þegar myndin
er fullgerð, tekur hann af henni
ljósmynd, og vinnur endanlega
mynd eftir henni.
Teikningar Tryggva eru af
þekktum kommúnistum, lista-
mönnum og svo ýmsum snill-
ingum öðrum, mönnum sem
haft hafa djúp áhrif á hann meö
persónu sinni, eða með öðrum
kynnum.
Þessar teikningar bera svip af
oliumálverkum Tryggva, eru
litleysingjar þeirra, væri nær að
segja.
Syning Tryggva i Galleri Súm
stendur enn, og hefur hún vakið
nokkra athygli og margar
myndir hafa selzt.
Drifu — börn
halda sýningu
Börn Drifu heitinnar Viðar
héldu sýningu á nokkrum verk-
um móður sinnar i Bogasal
Þjóöminjasafnsins á dögunum.
Var það Þorvaldur Skúlason]
sem lagði ráðin á, valdi
myndirnar og bjó þeim röð og
stað.
Drifa Viðar hlaut góða mennt-
un I myndlist, bæði vestan hafs
og austan, þar sem hún lærði
hjá ágætum kennurum og
Verk Drifu Viöar hengd upp.
SÍDBÚIN
UMMÆLI
UM KÚNST
Mynd frá Lundúnaárum Kjarvals 1912. „Himininn er hvltur og
hcimingi mjórri”, skrifar listamaöurinn.
mynd, sem hangir á fyrsta skil-
rúmi til vinstri, þegar gengið er
inn.
Halla Haraldsdóttir steypir
myndir sinar og málar yfir, hún
limir upp miða (mosaik).Ég hef
áður fundið að þvi, að ýmsar
nýjungar i efni geta verið
hættulegar. Maður veit ekki,
hversu þær standast i timans
flaumi. Mé viröist sem mark-
mið Höllu Haraldsdóttur hlióti
að vera mosaik, sem hún annað
hvort gerir sjálf, eða lætur
gera. Ein mynd er gerð i
Þýzkalandi eftir upplimingu, og
sýnir hún, að ýmis framvinda
er hugsanleg i gerð slikra
mynda.
Sýning^Höllu hefur hlotið lof-
samlegar viðtökur hjá al-
menningi, og mörg verk hafa
selzt, en menn eru ekki á einu
máli um gildi þess. Það er ýmist
talið vera algildur mælikvaröi á
lágkúru, eða hin eina og sanna
viðurkenning.
Kjarval eftir
dúk og disk
Sýningu barna Jóhannesar
Kjarvals hafa ekki verið gerð
sérstök skil i þessum þáttum,
þótt reynt hafi verið með skrif-
um að vekja athygli á afmæli
Kjarvals, að hann hefði orðið
niræður 15. október s.l. ef hann
hefði lifað.
Sýningin er uppsóp, ef svo má
að orði komast, á þvi siðasta,
sem eftir meistarann liggur eða
kemur fram. Þarna erumargar
dýrðlegar, litlar myndir.
Þrátt fyrir þetta verður ekki
sagt, að neitt verulega nýtt
komi þar fram, en áhugaverðir
hlutir eru á sýningunni, eins og
ávallt, þar sem myndir Kjar-
vais koma saman.
Hér verður ekki fjallað um
sýninguna, við það er engu að
bæta I sjálfu sér, en á hitt er að
lita, að þarna er sýnt eitt og
annað af persónulegum skjölum
Jóhannesar Kjarvals. Bækur
frá skólaárum, eintak af blaði
um listir, skjöl frá veðlánurum,
bréf, sem hann fékk. o. fl.
Ég hef áður vikið að þvi, að
reynt verði að koma Kjarval
„öllum tii skila” við næstu
kynslóðir. Þeim, em áttu hann
að vini og samferðamanni,
verðura.m.k. aðendastaldur til
þess. Við vitum, að þeim er nú
sópað ofan i grafir, sem tilheyra
gullaldartimum Kjarvals sem
málara, og upp eru að vaxa
ungmenni, sem eru hærri til
hnésins en við, stóreygar ungar
manneskjur, sem hafa ekki
heyrt á Kjarval minnzt, nema
sem listmálara, ef að þau þá
vita það.
Ég veit ekki, hvort þessi skjöl
eru föl, eða hvort fleiri eru til en
sýnd voru almenningi i sjón- -
varpinu,seinasti Vöku. En alla-
vega varða þau almenning lika,
ekki siður en afkomendur Kjar-
vals, þvi að i sumu tilliti eru
allir íslendingar afkomendur
Kjarvals og annarra
mikilmenna, sem lifað hafa i
landinu. Skjölin þyrftu að
komast i örugga vörzlu, ef þau
eru á annað borð föl.
Auðvitað mun Kjarval lifa i
þúsundum mynda, sem hann
gerði, en myndirnar voru að-
eins hluti af meistaranum,
manneskjan bak við þær er lika
mikils virði fyrir stil
samtiðarinnar.
Jónas Guömundsson.
Einar Hákonarson
Málverkasýning Einars
Hákonarsonar stóð dagana
18.-30. október, að báðum dög-
um meðtöldum. Sýningin var
haldin I sal, sem byggingaþjón-
usta Arkitektafélags Isiands
hefur til umráöa og lánar FIM
til afnota fyrir félagsmenn.
Sýningarsalurinn er allgóður,
en fyrst gengur maður gegnum
forsal, þarsem ýms innyfli húsa
er til sýnis, fittingsrör og kló-
sett, og annar lager húsbygg-
inga. Þessi áhrif leiða hugann
Það sem einkum vekur at-
hygli okkar er, að núna sýnir
hann minni myndir en oft áður.
Þaö tekur svolitinn tima áö
venjast þessum smámyndum,
þvi maður var ef til vill enn með
hugann viö þjóðhátiðarmynd-
ina, sem nú er i Vegamótaútibúi
Landsbankans, eöa hina mynd-
ina, sem hann gerði i tilefni
þjóðhátíðarinnar.
Þótt Einar sé ungur að árum,
hafa afskipti hans af myndlist
haft töluverð áhrif hér á landi.
Hann verður fyrstur manna hér
á landi til þess að tileinka sér
stiltegund, sem fer einhverja
millileið milli súrrealisma, ab-
straktlistar og realisma.
Myndirnar eru oft einfalt tákn-
mál, örlitil saga, en stundum
eru þær hreinar abstraktsjónir.
Það skal játað, strax, að
manni finnst kröftugur still
málarans henta betur i stórar
myndir en litlar, og liturinn er
oröinn of einhæfur. Þegar hann
er búinn úr þeim túbum, sem
hann á, ætti að hann að fá sér
nýja liti. Þessu til stuðnings skal
bent á eina brúna mynd, sem
virtist áhugaverðari en hinar.
Sú mynd hékk frammi við dyr.
Allir málarar eiga sér sina
liti, sem eru hluti af þeim sjálf-
um, hugsun þeirra og eöli. Þrátt
fyrir margvisieg myndefni,
verða myndirnar of einhæfar, ef
alltaf er verið meó það sama i
penslunum. Einhversstaðar sá
ég það á prenti, eöa heyrði i
samtali, að nýrra tiðinda væri
að vænta úr húsi Einars
Hákonarsonar, þetta væri sem-
sé kveðjusýning til þessa lita-
timabils i ævi málarans. Það
eru út af fyrir sig góð tiðindi.
Það sem einkum gleöur mann
á sýningu Einars Hákonarson-
ar, er það, hversu markviss
vinnubröð hans eru orðin.
Af miklu öryggi segir einn
pensildráttur stóra sögu: verð-
ur fjall, sjór eða blóm.
Einar Hákonarson.
meisturum. Hún mun á hinn
bóginn ekki hafa getað sinnt
myndlist sem skyldi. Um það
eru fjögur börn (sem voru að
vinna að sýningunni) ef til vill
nærtækasta vitnið.
Drifa Viðar hefur ekki sett ár-
töl á myndir sinar, og Þorvaldur
Skúlason hefur ekki raðað þeim
eftir röð áranna. Þessvegna er
erfitt fyrir mann, sem vindur
sér inn úr dyrunum og gerir
stuttan stanz, að dæma um þró-
un og möguleika Drifu Viðar
sem málara. Nógu mikið fáum
við þó að sjá, til þess að skilja,
að þarna voru hæfileikar og sú
viðsýni, sem nauðsynleg er til
árangurs I myndlistarstarfi, og
reyndar öllu starfi að list.
Ég veit ekki hvort Drifa Viðar
hélt málverkasýningar, en ég
vissi, að hún málaði myndir. Af .
þeim myndum, sem þarna voru
saman komnar, má ráða, að
þarna hafi hæfiíeikamanneskja
farið með liti og form.
aö þvi, að um margt má telja
málverk til byggingavöru, þvi
talsverður munur er á húsum
eftir þvl hvort listaverkum eða
listmunum er þar fyrir komið
eöa ekki.
Einar Hákonarson verður að
teljast i hópi yngri málara, þótt
ekki sé hann lengur yngstur i
þeirra hópi, og hann er vel
sjóaöur I list sinni og nafn hans
er þekkt viða.
Ilalla Haraldsdóttir.
Halia Haraldsdóttir
— myndir á bannsvæði
Þá langar mig til þess að
minnast á Höllu Haraldsdóttur,
sem nú sýnir á bannsvæðinu,
Kjarvalsstöðum.
Halla er á miðjum aldri, ættuð
frá Siglufirði, þar sem hún að
sögn vakti dálitla athygli fyrir
mynd, sem hún gerði fyrir
spitalann þar. Alla tið sföan
hefur hún unnið að myndlist, og
nú sýnir hún 81 verk að Kjar-
valsstöðum.
Myndir Höllu er gerðar úr
steypu (flestar), Þar eru mótuð
ýms form, og siðan er litað yfir
með oliu eða acryl-litum. Aðrar
myndir eru limdar upp með
lituðum smámiðum.
Um fyrri gerðina vil ég vera
fáorður, en uppllmingar Höllu,
eru öllu betur i stakk búnar.
Sumar eru vel unnar, bæði að
formi og lit. Vil ég þar til nefna
mynd, er hún nefnir „í
tungiskini nætur”, og landslags-
WéIs
TÍMINN
11
Flautusónötur Bachs á fyrstu
tónleikum Kammermúsíkklúbbsins
Kammermúsikklúbburinn er
nú að hefja tónleikahald sitt á
nýju starfsári. Fyrstu tónleikarn-
ir veröa hinn 16. nóv. n.k. Verða
þá fluttar tvær af flautusónötum
Jóhanns Sebastians Bachs og auk
þess partita fyrir einleiksflautu.
Flytjendur verða Manuel Wiesler
(flauta), Heiga Ingólfsdóttir
(sembal) og Pétur Þorvaldsson
(selló).
A timum Bachs tiðkaðist mjög
að semja tónverk fyrir flautuleik.
Nokkur óvissa rikir um það, hve
margar flautusónötur Bach
samdi. Þær hafa oft verið taldar
sex. Af einni eru reyndar aðeins
tiitveirkaflar. í þrem af sónötun-
um er leikið á sembal með flaut-
unni, en i hinum þrem er gert ráð
fyrir „basso Continuo” með flaut-
unni. Til þess voru áður notuð
sembal og eitthvert bassahljóð-
færi, t.d. fagott eða „viola da
gamba”, strengjahijóöfæri svip-
aö litlu selló en með fleiri strengj-
um. Vioia da gamba er fágætt
hljóðfæri nú og er oftast leikið á
selló I staðinn.
Flautusónötur Bachs eru taldar
meðal merkustu tónverka, sem
samin hafa verið fyrir flautu.
Kammermúsikklúbburinn beitir
sér nú fyrir þvi, að þær verði allar
fluttar hér, likt og hann hefur gert
um Brandenborgar-konserta og
sellósvitur Bachs. Er ráðgert, að
þær fjórar flautusónötur, sem eft-
ireru, verði fluttar siðar á vetrin-
um.
Eftir nýár er ennfremur gert
ráö fyrir tónleikum, sem helgaðir
verða kammertónlist eftir
Brahms.
í stjórn Kammermúsikklúbbs-
ins eru Guðmundur Vilhjálmsson
lögfræöingur, formaður, Einar B.
Pálsson verkfræðingur, Dr.
Jakob Benediktsson og Þórarinn
Guðnaspn læknir.
Öld
aðbaki
ogennung
Zoéga nafnið hefur nú verið tengt ferðamálum á íslandi í heila öld.
Að þeirri reynslu býr ferðaþjónusta Zoéga i dag.
Húnerung
í anda, fersk og hugmyndarík. Við
bjóðum yður ferðir jafnt til fjölsóttra
staða sem lítt þekktra, innan lands
og utan. Við tryggjum yður góðan
aðbúnað bæði á leiðinni og í áfanga.
2 Húnerauöug
1 af reynslu heillar aldar. Viðskipta-
I sambönd okkar erlendis hafa
| staðið í allt að 100 ár. Við vitum
g af reynslunni hvaða þjónustuupp-
lýsingar eru áreiðanlegar. Hverjum
sé treystandi til að veita yður
í þá þjónustu sem þér óskið.
þérfáið
yðarferð
hjáokkur
hringið í
síma 25544
Húnervirt
Spurningin um hvort þér séuð
á vegum áreiðanlegrar ferða-
skrifstofu, sem standi við sínar
skuldbindingar skýtur ekki uþp
kollinum. Slíkt er löngu hafið yfir
allan efa.
Húneryðar
ef þér óskið. Við höfum aðstöðu
til að taka vel á móti yður
í Hafnarstræti 5.
Gjörið svo vel. Komið og veljið
yðar ferð hjá okkur.
FERÐASKRIFSTOFA HAFNARSTRÆTI 5