Fréttablaðið - 02.01.2006, Blaðsíða 54

2. janúar 2006 MÁNUDAGUR30
Eitt árið stofnuðu allir pítsu-stað, og það næsta voru það súlustaðir sem áttu að gera
alla athafnamenn ríka. Niðurstaðan
varð að staðirnir settu hver annan á
hausinn, en við sátum eftir sem þjóð
uppfull af akfeitum kynlífsfíklum.
En hvað var í tísku árið 2005? Og
hvað af því viljum við alls ekki sjá
aftur?
1. Raunveruleikasjónvarp
Bandaríski ritstjórinn HL Mencken
sagði eitt sinn að enginn hefði tapað
pening á því að vanmeta alþýðuna.
Íslenskir dagskrárgerðarmenn
virðast reyna að byggja lífsafkomu
sína á þeirri speki, en ekki er hægt
að miða endalaust á botninn áður
en maður brotlendir á honum.
Þjóðin tók við Ástarfleyinu eins
og ísjakinn tók við Titanic.
Íslenski bachelorinn var jafn
mikið klúður eins og mót-
sagnarkennt nafnið gefur til
kynna og Idolið verður leið-
inlegra eftir því sem Bubbi
verður pirraðri. Stelpurn-
ar sýndu fram á ótvíræða
kosti þess að hafa fyrir-
fram skrifuð handrit, sér-
staklega þegar þær eru
bornar saman við Strák-
ana. Íslendingum hlýtur
þó á endanum að takast
að búa til leikið efni sem
er ekki samansafn atriða í
áramótaskaupsstíl. Það er
að minnsta kosti eitthvað
til að stefna að fyrir fjörutíu ára
afmæli íslensks sjónvarps á næsta
ári.
2. Viðbjóður
Sin City var fyndin þrátt fyrir (eða
vegna þess) að gegndarlaust var
verið að limlesta menn, og sér-
staklega var haft gaman af því að
misþyrma kynfærum karlmanna.
Hostel skorti húmorinn, og reyndi
að bæta upp fyrir það með enn
meiri viðbjóð. Gallinn er fyrst og
fremst sá að erfiðara er að ganga
fram af manni í hvert skiptið, og
verður þetta því oft leiðigjarnt
fyrir vikið.
Túskildings-
óperan átti
m ö g u l e g a
að ganga
fram af
e inhverj -
um með
platbyss-
um, kynlífi
og Marilyn
M a n s o n -
b o l u m
(man einhver eftir honum?).
Viðbjóðurinn hefur smám saman
verið að rata inn í íslenskar bók-
menntir, svo sem í Barnagælur
Óttars Norðfjörð og í bók Ófeigs
Sigurðarsonar. Einhverjar íslensk-
ar hryllingsmyndir eru á leið-
inni, og Hugleikur Dagsson hefur
einnig komið ógeðinu á svið og í
teiknimyndasögur sínar, sem eru
vissulega fyndnar. Líklega á þessi
ástúð á líkamsvessum eftir að
eldast af strákunum. En
miðað við hvað raunveru-
leikasjónvarpið var
lengi á leiðinni eigum
við enn nokkur ár
eftir þangað til að
viðbjóðurinn hér
nær hámarki.
3. Koverlagaplötur og safnplötur
Satanistarnir hjá Senu hafa aldrei
verið þekktir fyrir hugrekki í
plötuútgáfu, en nýjum lægðum
var náð nú fyrir jólin. Enn eitt ár
líður af öldinni og færir okkur enn
eina safnplötu með Nó-Gó Bó, sem
virðist hafa hætt að reyna eftir
að hann tapaði Eurovision. Einar
Bárðarson heldur áfram að reyna
að semja texta, en heldur sig að
mestu við að velja annarra manna
lög á koverplötur. Ólíklegt þykir
að útgáfa Nylon af Have You Seen
Your Mother skáki Stóns. Gaman
væri að heyra Brynhildi syngja
eitthvað annað en gamlar lummur,
og að heyra Lummurnar syngja
sem minnst. Það er þó ekki allt
slæmt í þessum efnum, Le Amour
Fou gerðu stórskemmtilegar tang-
óútgáfur af gömlu slögurunum,
KK og Ellen fluttu jólalögin betur
en þau hafa heyrst lengi og meist-
ari Mugison tók frábæra útgáfu
af Tom Waits-laginu Little Trip to
Heaven. En samt sem áður, ekki
er endalaust hægt að flá dauðan
hest, og fyrr eða síðar verða menn
að byrja að semja aftur. Sem betur
fer.
4. Krimmar
Fyrir nokkrum árum voru allir
að skrifa sjálfsævisögulegar
harmsögur, nú eru það krimmar.
Samt laumaðist sjálfsævisöguleg
saga Thelmu upp fyrir krimmaflóð-
ið og varð óvænt ein af vinsælustu
bókum ársins, meðan krimmarnir
kæfðu hver annan. Mesta krimm-
abylgjan virðist vera hjöðnuð í bili,
því ekki er hægt að hella stöðugt
salti í sama glasið. Það er pláss
fyrir jafnt sjálfsævisögulegar
harmsögur sem krimma, bara svo
lengi sem menn einbeita sér ekki
allir í einu að því sama.
5. Fjárfestar og fótboltamenn
Fjárfestingar eru nýja rokkið. Hjá
breskum ungmennum eru Beck-
ham og Kaninn Bill Gates helstu
fyrirmyndirnar, hér Bjöggi Thor
og Eiður Smári. Nú dreymir alla
um að stofna banka frekar en
að læra á rafmagnsgítar. Bjöggi
Thor var maður ársins og á nú
allar símalínur Austur-Evrópu frá
Grikklandi til Finnlands. Hann-
es Smárason lætur sér nægja að
kaupa alla götuna sem hann býr í,
til að geta svo endurskapað hana
í eigin mynd. Hvenær hættum
við að líta upp til ríka og fallega
fólksins og förum aftur að tilbiðja
listamenn sem berjast fyrir því að
uppgötva hin miklu lífs-
sannindi? Og því að
komast á listamanna-
laun?
6. Hnakkar
Hnakkarnir slógu
frá sér á árinu sem
leið og tókst loks-
ins að finna nafn á
höfuðandstæðinga
sína, hina svonefndu
trefla. Líklega
þarf að fara aftur
til diskósins og
pönksins til að
finna jafn skýrar
línur í poppmenn-
ingunni. Næsta ár
lítur vel út fyrir
hnakkana, þar
sem bæði kon-
ungur og drottn-
ing hinna aflituðu
(og sumir myndu
segja afleitu),
Gilz og Brynja,
fá sína eigin sjón-
varpsþætti á Sirkus.
Kannski endar þetta
allt með því að ástir takast yfir
víglínuna í anda Rómeó og Júlíu.
Eiríkur Örn Norðdahl og Brynja
Björk? Kristín Eiríks og Gilz?
Eiríkur og Gilz? Allt mun þetta að
sjálfsögðu enda með harmleik.
7. Jólin
Svo virðist sem nýtt sölumet
sé sett um hver jól. Múgurinn
flækist hlýðinn á milli yfirvinnu
og innkaupa og heldur tannhjólum
kapítalismans vel smurðum með
því að bæta hag kaupmanna hvern
desembermánuð. En að launum fær
hann ekki nema einn aukafrídag í
ár, sem er varla nóg til að jafna sig
eftir tveggja mánaða undirbúning-
inn. Aldrei hefur verið meira selt,
en eitthvað minna fór fyrir gleð-
inni. Jafn þreytandi og jólin sjálf
eru svo hinar endalausu kjallara-
greinar sem bölva þeim en geta
engu breytt. Því standa vonir til að
jólin komist ekki aftur í tísku næsta
desember (og nóvember og októb-
er), heldur líði hljóðlega framhjá
eins og Rikshaw og Pelican um
árið.
8. Íslendingar
Á þessum miklu útrásar-
tímum tíðkast það
sem aldrei fyrr
að bregða sér til
útlanda í nokkrar
vikur eða mán-
uði og koma
svo til baka og
„ s k i l g r e i n a “
Íslendinga, tala
statt og stöðugt
um hvað Íslending-
ar séu hitt og þetta,
og hverju þeir þurfi
nú að breyta til að
geta orðið jafnmikl-
ir heimsborgarar
og sá sem mælir.
Álíka þreytandi
er umræðan um
sérstöðu Íslands,
sem nær til bæði
landbúnaðarmála
sem drykkjusiða
og gerir okkur
undanskilin því
að veita þróunar-
aðstoð. Enn geta
allir farið úr landi
og slegið í gegn
fyrir það eitt að
vera Íslendingar,
að því er virðist.
En fyrr eða síðar
fær umheimurinn
leið á okkur, og við
þurfum að læra
að komast af án
forgjafarinnar.
Ísland verður
ekki alltaf í tísku.
Það er enginn
vafi á því að við
höfum margt annað til
brunns að bera en
þjóðernið eitt, en
það er eins gott
að vera undirbúin
sviptingunum.
BRENGLAÐUR OG HVERFULL
RAUNVERULEIKI TÍSKUNNAR
ÍSLENDINGAR Mun fólk enn hafa áhuga þegar það kemst að því að það eru engir álfar hér?
GILZ KONUNGUR Ríkir yfir
Hnakkalandi líkt og Macbeth
yfir Skotlandi.
ÆVAR ÖRN Bíður eftir símtalinu sem kveikir nýjar hugmyndir.
HUGLEIKUR Fyndin mynd, en þarf að bæta við sig.
SUMARLIÐI Er fullur efasemda um næsta ár.
Oscar Wilde sagði einhvern tímann að tískan væri svo skelfilegt fyrir-
bæri að það yrði að breyta henni á sex mánaða fresti. Valur Gunnarsson
lítur til baka og skoðar tískufyrirbæri sem stóðu upp úr árið 2005 og
mega hverfa sem fyrst.
ROKKARAR SAMTÍMANS Bjöggi heggur skarð í Austur-Evrópu.
EINAR BÁRÐAR
Fyndin mynd, en
þarf að leggja af.
JÓLIN Ætli
þau lifi af
eitt árið í
viðbót?