Mánudagsblaðið - 22.02.1971, Blaðsíða 4

4
Mánudagsblaðið
Mánudagur 22. febrúar 1971
föl&ófynr alla
KAKALI skrifar:
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: AGNAR BOGASON.
Sími ritstjórnar: 13496. — Auglýsingasími: 13496.
Verð í lausasölu kr. 25,00. — Áskriftir ekki teknar.
Prentsmiðja Þjóðviljans.
Skrípaleikurínn í
Kaupinhöfn
Um þessar mundir lýkur skrípaleiknum í Norðurlandaráði
og heim eru þegar komnir nokkrir af aukaleikurum verksins,
tveir eru stokknir í opinbera heimsókn til Luxemborgar, en
enn nýr ráSherra er kominn út til þátttöku í síðustu lotunni.
Hafa þá fimm af sjö ráðherrum þjóðarinnar sótt fundinn ásamt
tí-menningunum, fylgdar- og hagsmunaliði flokkanna, sem
auðvitað urðu að sitja fundinn. Þegar þetta er ritað hefur Tím-
inn fagnað því, að Island skuli ,,fá“ að vera aðili að norrænu
farþegaskrifstofunum og þykir blaðinu þetta stórsigur. öðrum
augu mvirðist litið á gullið af loftleiða hálfu, þeim aðila, sem
málið skiptir mest, því að það gaf sömu daga út yfirlýsingu
um samskipti sín við tröllið SAS.
Þjóðin hefur hlustað í sjónvarpi á viðtal við þá Magnús
Kjartansson, sömu hugarórana og hann er látinn berjast fyrir
hér heima og sagt að hafa í hámælum á öllum skandinavisk-
um kjaftaþingum, sem honum er leyft að heimsækja. Auk
þess fékk þjóðin að heyra í forsætisráðherra rétt áður en
hann náði í Lúxemborgarvélina og taldi hann einna vænleg-
;astan árangur ráðsins vera þann, að persónuleg kynni þátt-
takenda yrðu Islendingum, sem smáþjóð, ómetanleg. Til þessa
hafa þau verið einskisvirði, jafnvel verri en ekkert, og draum-
ar forusturnanna um „stórveldið" Norðurlönd — allar tuttugu
miljónirnar —á heimssviðinu jafn fáránlegar og afskipti for-
ustúsauðarins Svíþjóðar af „lýðveldum" Afríku.
Eftir viðtalið við forsætisráðherrann í sjónvarpinu komu
fréttir af fundinum, þær nýjustu, sem voru af því, að allt væri
komið í uppnám milli Norðmanna og Dana út af refsingum í
sambandi við eiturlyfjasmyglið og þá hættu, sem linar refs-
ingar Dana hefðu skapað. Vilja Danir ekki missa þá einstæðu
afstöðu sína að vera miðdepill eiturlyfjasölu á Norðurlöndum,
hafa öruggan business í Svíþóð og hæfilega fávísa íslendinga
í þjónustu sinni. Er þar og Dönum nokkur vorkunn því klám-
afurðir þeirra seljast nú hvergi nærri eins vel og áður. klám-
messur þeirra lítið hrifningarefni og minna tekjuefni en ríkið
reiknaði með, illska hlaupin í laxarán á höfum úti, dúndrandi
verkföll, verðhækkanir og allskyns önnur óáran annað hvort
þegar komin á eða yfirvofandi. Þingið samþykkti að vísu að
veita verðlaun fyrir bókmenntir, en jafnvel þessi ákvörðun
er þegar komin undir smásjá. Hinsvegar hafa allar veizlur
tekizt með ágætum, enda vel veitt og enn betur þegið.
Eitt merkasta mál þingsins er að hefta alla mengun í skandi-
naviskum höfum og munu fáar þjóðir hafa öllu stórfenglegri
áætlanir á prjónunum enda mun stíflan milli skandinavisku
yfirráðasvæðanna á hafinu vera eitt stórmerkasta mannvirki,
sem um getur í veraldarsögunni. Hinsvegar verður bann við
flugi vissrar flugvélategundar yfir landsvæði norrænu þjóð-
anna, álitið mesta afrekið til þessa.
Frábær heimsókn
Um síðustu helgi sáu Islendingar all-merkan listviðburð i
Þjóðleikhúsinu. Til landsins kom íslenzkur ballet-dansari, sem
talinn er í dag með fremstu mönnum í sinni listgrein og sýndi
áhorfendum undurfagra dansa ásamt ungri ballerínu. Þetta
framtak Þjóðleikhússins er virðingarvert og mikill akkur fyrir
þá, sem njóta vilja góðrar listar í aðal-leikhúsi þjóðarinnar.
Helgi Tómasson er ánægjulegt dæmi þess hversu langt sá
getur kcmizt sem rækir vel sína völdu listgrein og mega aðrir
listamenn okkar ýmislegt af honum læra. Þjóðleikhúsið ætti
oftar að fá, ef hægt er afbragðsfólk í heimsókn. Þar höfum
við bundið okkur um of við miðlungsfólk úr nágrannalöndum,
en ekki leitað nóg eftir því bezta eða a.m.k. úrvali, sem við
gætum lært af. Þó við eigum á að skipa nokkrum afbragðs-
góðum listamönnum í leiklist, þá er enn svo langt í land, að
við getum boðið upp á heilsteypt listaverk, að aðeins góðar
fyrirmyndir geta vísað veginn þar. Þessvegna — meira úrval.
I HREINSKILNI SAGT -
Vísir og sjénvarpið — Vallar útsendingarnar vin-
sælar — Hverjir eiga að ráða — Spurning dagsins eg
„gömul, vitur“ ung stúlka — 72% gegn 28% — Sam-
anburður deyjandi kynsléðar — Gylfi og Gröndal
gegn almenningsóskum —
Ég var að lesa lítið greina-
korn, eða rétrara sagt, fimm
lítil greinakorn semsé svör
borgaranna við spurningu Vís-
is um hvort þeir væru samþykk-
ir eða andvígir því hvort við
íslendingar fengjum að horfa
á Keflavíkursjónvarpið.
Þessi viðtöl Vísis eru
skemmtileg, gefa góða spegil-
mynd af hugsunargangi almenn-
ings og afstöðu til ýmissra mála,
sem uppi eru þessu og þessu
sinni. Skoðanakannanir blaðsins
vekja líka athygli en þær hafa
verið ræddar hér áður.
Aðeins einn þeirra sem
spurður eru gefur einhverja við-
hlítandi skýringu á svari sínu,
segir, eins og satt er, að það sé
ávallt til bóta að mönniun sé
gefin kostur á að velja og hafna
eftir geðþótta. Þetta er hið já-
kvæða. Hið neikvæða er, að
hann skellir fram þeirri full-
yrðingu, að íslenzka sjónvarpið
„sé heldur ekki það mikið betra
en það keflvíska, hvað mynda-
val áhrærir" að ástæða sé að
loka fyrir það. 11 ára ungling-
ur segir hinn barnalega sann-
leik, að hann sakni ekki kefl-
víska sjónvarpsins þó það hyrfi
með öllu, enda mun sjónvarpið,
hvort heldur íslenzkt eða erlent,
hafa nokkur minnstu áhrif á
þennan aldursflokk né bægja
þeim frá eðlilegum leikjum og
útiveru. Tveir eldri menn eru
spurðir, en ætla má, að með-
fædd hræðsla, einstrengisháttur
deyjandi kynslóðar ráði mestu
um hleypidómafullar fullyrð-
ingar þeirra, svo og að enginn
íslenzkur texti fylgir talinu.
Mesta athygli vakti hjá mér
svar ungrar stúlku, sem í raun-
inni virðist starfa hjá tslenzka
sjónvarpinu. Eins og hinir seg-
ir hún sjónvarpið sjást vel hjá
sér, en það megi „alveg missa
sín fyrir mér. Það ncest á tcekið
heima, en ég horfi sárasjaldan
á það, vegna þess að mér finnst
það vera svo vitlaust".
Þetta er eftir myndinni að
dæma ung stúlka, sem hefur
orðið, og þó ekki sé annað full-
yrt, þá er hún vissulega verðug-
ur fulltrúi sjónvarpsmanna okk-
ar hvað álit, hleypidóma, ein-
muna stórmennskubrjálæði og
firna mikla glámskyggni áhrær-
ir.
Það er auðvitað gott og bless-
að fyrir stúlku uppi á íslandi,
í blaði, sem aðeins er lesið af
innfæddum, að blotta sig svona
herfilega, verr en jafnvel al-
heitustu andstæðingar Keflavík-
ursjónvarpsins hafa enn gert.
Það kann auðvitað að vera, að
árið 1971 skuli vera að vaxa
upp stúlka, sem er svo menntuð,
svo geypilega vel að sér og víð-
förul, að hún telji suma fræg-
ustu skemmtikrafta, listamenn,
bæði hljómlist, leiklist og dans-
list, fimleikamenn, konsert-
meistara, klassíska söngvara frá
Callas og niður „skalann" jazz-
leikara og pop-leikara etc. etc.,
einmuna lélega og vart sam-
bærilega við Nordvision-garp-
ana og annað viðurkennt rusl,
sem sýnt er í okkar sjónvarpi.
Það er ekki aðeins réttur
heldur sjálfsögð fríðindi fyrir
hvern sem er að hata Ameríku
og þar af leiðandi allt sem það-
an kemur. Vissulega býður það
góða land upp á ýmislegt, sem
við viljum ekki kynnast í sjón
eða raun. En burt séð frá Am-
eríkumönnum, þá er ýmislegt
annað, frá Evrópu t. d. frægustu
leikflokkar etlskra, heimsfrægir
ballettar Rússa, jafnvel sirkus-
inn þeirra, sem sýndar eru
syðra, og þá ekki sízt þær f jöl-
mörgu söngstjörnur sem þar
koma fram, auk skemmti- og
listamanna, sem innfæddir sjálf-
ir eiga. Það er auðvitað á færi
ungrar stúlku að segja að Perry
Mason prógrammið eigi engan
rétt á sér, né heldur Ed Sulli-
van, sem kynnir oft sumar fræg-
ustu alþjóðastjörnur heimsins,
og sízt þarf hin unga stúlka að
hrífast af sumum kvikmyndun-
um, sem endursýndar eru.
Danny Kay og Dean Martin
koma þarna fram vikulega, en
t. d. Martin er sennilega einn
dýrasti þáttur í sjónvarpi í öll-
um heimi og evrópsk lönd
greiða milljónir fyrir þætti
hans. Við þekkjum allir klauf-
ann Leonard Bernstein og jafn-
vel íslenzka sjónvarpið keypti
þann þátt, sem við sáum frítt,
ásamt fræknum feðgum og
Steinaldarmönnunum. Desilu
Playhouse hefur ekki þótt úr-
hrak til þessa, en myndir þaðan
þykja bera af. Midnight-show-
in og umræðuþættir þar sem
þekktustu blaðamenn, prófessor
og jafnvel leiðandi ráðherrar
Bandaríkjanna koma fram og
veröldin hlustar á, er auðvitað
léttmeti fyrir íslenzku mann-
vitsbrekkuna, sem eflaust sofnar
út af Aristoteles en vaknar við
Sokrates í daglegu lífi. Við skul-
um sleppa öllum gamanþáttun-
um, því vitanlega hlýtur svo
vimr stúlka að fyrirlíta allt
glens og gaman, en hlú betur að
hinu alvöruþrungna í barneign-
um, rauðsokkum og mótmælum.
Þau eru undarlega sammála
tvö aðspurðu afbrigðin. Þau
dæma þætti sem allur heimur-
inn, jafnvel austantjaldslöndin,
kaupa og sýna með þeim hleypi-
dómum, sem venjulegt fólk hélt
að væru úreltir á íslandi. Mað-
urinn fullyrðir, að hann leggi
þætti beggja sjónvarpanna að
jöfnu, stúlkan að bæði séu á-
líka, en þó það íslenzka „ekki
neitt mikið betra".
Niðurstaða blaðsins er áð
72% aðspurðra í skoðanakönn-
un þess séu samþykkir að al-
menningur geti stillt inn á vall-
arsjónvarpið, en 28% á móti.
Samkvæmt kenningum' Jöfgá-J
sinna, einræðisflokka og komm-
únista, utan austantjaldsland-
anna, sem ekki lengur táka
minnsta tillit til skoðanna fjöld-
ans, þá er sjálfsagt að meiri-
hlutinn beri lægra í hlut. Þessi
aðferð átti einu sinni að gilda
í vestrænu landi, en fór svo, að
stjórnin fél1 á bröltinu. Gylfi
Þ. Gíslason og Benedikt Grön-
dal eru forkólfar í þessu „bann"-
máli í sambandi við sjónvarps-
krílið. Þeir ættu að muna út-
reið flokks síns í síðustu kosn-
ingum og mætti ekki æda, að
afstaða þeirra í þessu máli, sem
snertir nálega hvert einasta
heimili á S. Vesturlandinu hafi
ekki iíka átt sinn þátt í því, að
afgreiða flokkinn eins og gert
var og hyggilegra væri að setja
sig ekki afmr jafn algjörlega í
andstöðu við almenningsvilja
þegar um ekki alvarlegra mál er
að ræða en þetta. Gylfi og
Gröndal létu öfundsjúku asn-
anna, sænsku og dönsku krat-
ana, beinlínis pína sig í þessa
afstöðu, því báðir þessir aðilar
horfðu öfundaraugum á það, að
ísland fengi þetta endurgjalds-
laust. Þeir hafa nú uppskorið þá
virðingu, sem þeim sæmir og að
endurtaka þetta gæti orðið erf-
iður biti að kyngja.
Það má vel geta þess, að þeg-
ar saman eru borin íslenzka sjón
varpið og bandaríska krílið á
Keflavíkurvelli, þá ber það ís-
lenzka af í þeim efnum sem
snúa að beinum útsendingum,
kynningum, fréttalestri, veðri
og slíku. Bandarísku sjóliðarnir
Framhald á 6. síðu.