Ísafold - 29.06.1910, Blaðsíða 3

ISAFOLD
167
Sanrgreinin í Lögréttu.
Seiut fyllist mælirinn.
í 31. tölubl. Lögréttu þ. á. er grein
með fyrirsögninni »Ritfíflið«, að sjálf-
sögðu eítir ritstjóra þess blaðs, því eng-
inn er undirskrifaður. Greirt þessi er
sett saman af persónulegum fúkyrðum og
rógi um bróður minn A. J. Johnson í
Chicago, út af grein, er hann n/lega hefir
ritað í Heimskringlu, um bardaga-aðferð
Heimastj.fiokksins, og birt var í 39. tbl.
ísafoldar þ. á. — Þótt Lögr.greinin só t
sjálfu sór ekki svara verð, get eg þó
ekki alveg leitt hjá mér að svara hettni
nokkrum orðum. —
Greinin byrjar á því að kalla A. J. J.
»sníkjudýr« og »blaðlús«. Þessi fáheyrðu,
prúðmannlega rituðu orð eiga víst að
gefa það í skyn, að hann eigi erfitt með
að fá rúm í blöðunum fyrir ritsmíðar
sínar, og færir ritstjórinn því til sönn-
unar þær ástæður, að Lögrétta og
Reykiavík hafi neitað hotium um rúm
fyrir ritgjörðir, er birtar voru í Hug-
inn og Ingólfi.
Yegna þess, að A. J. J. hefir hingað
til sent mér mörg af greinarhandritum
sínum, og af stöðugum bréfaviðskiftum
við hann, er mór kunnugt um, að síðan
hann fluttist til Ameríku fyrir nál. 5
árum hefir hann haft svo mikla and-
stygð á Lögréttu og Rvík, að hann hef-
ir tekið mór vara fyrir því að biðja um
rúm i blöðum þessum fyrir greinar sínar,
þótt þær hafi verið alveg lausar við
póiitík. Þess vegna hefi eg fylstu á-
stæðu tii að ætla, að ritstj. Lögréttu fari
með vtsvitandi ósannindi, þar sem hann
segir, að A. J. J. hafi í volgurslegum
tón beðið um rúm fyrir ritgerðir þess-
ar í þeim blöðum.
— Eg skora á íitstjóra Lögróttu að
sýna mór handrit brófa þeirra, er hann
þykist hafa fengið frá A. J. J.; þangað
til verður hann að liggja undir ámæl-
inu. — Öll sjalfstæðisblöðin hafa góð-
fúslega tekið þær ritgerðir, er A. J. J.
hefir sent mér. —
Þá segir Lögrótturitstjórinn, að A. J.
J. hafi »flosnað upp og flækst til Ame
ríku«; þetta er og tilhæfulaust, eins og
alt í níðgrein ritstj. — A. J. J. var við góð
efni, meðan hann var hór heima, og flutt-
ist því eigi vestur af þeirri ástæðu.
Nóg vottorð treysti eg mór til að út-
vega um það, að A. J. J. kynti sig vel
hór heima, bæði í Rangárvallasýslu, þar
sem hann er fæddur og uppalinn, og
eins í Vestmannaeyjum, þar sem hann
dvaldist síðast. Að nokkur hafi horn í
síðu A. J. J. hór heima, þeirra er hann
þektu, hefir orðið til í heila Lögróttu-
ritstjórans.
Þá segir ritstj. Lögr. ennfremur, að
blaðið Lögberg í Winnipeg hafi orðið svo
leitt á A. J. J. að hann hafi verið út
rekinn þaðan með ritgerðir sínar og
»hrækt þaðan á eftir honum«. Sann
leikurinn er sá, að A. J. J. mun
aldrei hafa ritað einn staf
í þ a ð b 1 a ð. A. J. J. var um tíma
fyrir nokkrum árum meðritstj. »Heims-
kringlu« og hefir æfinlega síuan skrifað
í það blað, og get eg sagt ritstj. Lögr.,
að fyrir þau afskifti sín af íslenzkum
stjórnmálum meðal landa vestra hefir
hann hlotið þá viðurkenningu, að landi
einn í Chicago, Hjörtur Þórðarson að
nafni, hefir kostað Á. J. J. um öll Banda-
ríkin og Canada til þess að kynnast
ýmsum nýjuugum og framförum meðal
Ameríkuntanna. Þetta var í apríl í fyrra.
Á. J. J. átti þá heima í Winnipeg. Ekki
nóg með það. Þegar A. J. J. kemur
til Chicagoborgar býður H. Þ. honum
stöðu hjá sór á skrifstofu með ágætum
kjörum.
Hvenær ætli veslings Lögr. ritstjórinn
hljóti slíka viðurkenningu hjá löndum
sínum hór heima fyrir ritstörf sín ?!!!
Loks klykkir ritstj. út með þeirri að-
dróttun til A. J. J., að hann sé leigður
af ráðherra eða stjórnarflokknum fyrir
5—10 kr. tvisvar eða þrisvar á ári, og
muni það vera nóg til að »hugnast þeirri
sál«. Þetta, eins og alt í rógrein þess-
ari, eru vísvitandi ósannindi. Ritstjóri
Lögr. veit það eins vel og fingurnir á
honum eru margir, að þetta er tilhæfu-
laust. Nægir að benda á grein, er birt-
ist i vetur er leið í »Norðurlandi« um,
að A. J. J. er ekkert »skriðdýr« eða
leigður leppur, er getur haft sig til að
ráðast á menn persónulega í stað mál-
efna, eins og ritstj. Lögr. virðist vera
orðið æði tamt.
Fyrst ritstj. Lögrj. þnrfti að svara A.
J. J. virtist liggja næst að taka grein-
iua lið fyrir lið og mótmæla henni með
rökum, en til þess hefir hann eigi treyst
sór, því grein A. J. J. var spegill þeirra
eigin blaða eða samandregin skýrsla yfir
lubbalegasta rithátt Lögr. og Reykja-
víkur síðan 1908. Það þótti ritstj.
ekki ómaksins vert, heldur grípur hann
til þess handhægasta sem hann á í eigu
sinni, óhroðans, rógsins og svölunaryrð-
anna.
Að endingu vil eg segja ritstj. Lögr.,
að saurgrein hans um A. J. J. er góð
trygging fyrir því, að A. J. J. sé í alla
staði heiðarlegur maður, svo yfirgrips-
mikill er saurausturinn og níðið, að hann
fær ekki eina einustu sál, þótt auðtrúa
væri, til þess að trúa öðru eins og því,
sem haugað er saman í grein þess-
ari, sem ekki er ttema Vao hluti af ósóm-
anum.
Hafttarfirði 25. júní 1910.
Sig. Kristjánsson.
Umboösmamiaskifli
Þingeyraklaustursumboðsmað ur Arni
Arnason í Höfðahólum er í dag af
ráðherra leystur frá þeirri sýslan vegna
vanskila, og í hana settur Björn Sig-
Jússon alþingismaður á Kornsá.
Kólera á Kusslandi. Kólera
geysar enn á Rússlandi. Hefir hún
risið upp í þeim fádæma hitum er
verið hafa á meginlandi Evrópu núna
undanfarið og drepur hún mörg
hundruð manna á degi hverjum.
— Fyrir trygðarof yíð heitmey sína var nafn-
frægur háskólakennari i New-York dæmdur lyr-
ir skömmu i 50,0u0 dollara skaðabætur.
— Bróðursonur Pierpont Morgans, miljóna-
mæringsins mikla i Ameriku, maður, sem stóð
til ac) erfa svo mörgum miljónum skiftir, skaat
sig i vor til bana af ástarharmi.
— Prófessor einn i Melbourne telur sig hafa
sannað, að svanir geti orðið 300 ára.
— Cook heimskautsfari hefir krafist löghalds
á eigum Peary keppinauts sins til liikningar
40000 marka skuld, er hann eigi hjá honum fyr-
ir .bjarnarfeldi m. m.
— Ekkju Björnstjerne Björnson, frú Karolinu
Björnson, ætlar stórþingið að veita 1600 kr. eft-
irlaun eða ársstyrk, frá dánardægri manns henn-
ar. 3?að eru auðvitað heiðurslaun, með þvi að
hún er vel efnuð.
Gjafir og áheit
til Heilsuhælisfélagsins.
Þórður Edílonsson héraðsl. 100.00
Ágóði af fyrirl. dr. Norm.-
Hansens 94.00
Skipshöfnin á Jóni Forseta 180.00
Grimsby Alliance St. F. Co. 38.00
Áheit frá J. Þ. 5.00
Áheit frá J. B. 3.00
Áheit frá Hildi Guðmundsd.
Kolsstöðum 2.00
Kr. 422.00
Jón Rósenkranz.
-5==i*i==^
Eftirmæli.
Þann 5. október 1908 andaðist að Insta-
vogi á Akranesi Ólafur Guðmundsson, 85
ára, og þann 18. april siðastliðinn á sama
heimili kona hans Guðríður Guðnadóttir,
á sama aldursári, hjá tengdasyni sínum
Birni Jóhannssyni og Sesselju dóttur sinni,
sem ein er á lifi af 11 hörnnm þeirra. Hjón
þessi bjuggu um 30 ár, lengst i 15 ár, á
Einarsnesi í Borgarhreppi og vorn á sinni
tíð af mörgum þekt að góðu hér nm Borg-
arfjörð og suðurland, einkum Hafnarfjörð.
Ólafur sál. var þar formaður 18 vetrarver-
tiðir. Þau vorn alla sína tið álitin standa
mörgum sinum samtiðarmönnum framar að
sálar- og likams-atgjörfi. Blessuð veri þeirra
minning. B. Jóh.
Reykjavikur-annáll.
.....- *
Aðkomumenn: Mjög margt um aðkomu-
menn um þessar mundir, einknm presta.
Þessa vikuna hafa komið hingað: sira Ólaf-
ur Magnússon Arnarbœli, síra Magnús Bjarn-
arson Prestsbakka á Síðu, síra Sigurður
Jónsson i Lundi, sira Böðvar á Rafnseyri,
Hannes B. Stephensen verzlunarstj. Bíldudal,
sira Gísli Einarsson Hvammi og Karl Ein-
arsson sýslumaður Vestmanneyjum.
Dansleikur fyrir Heimdallsmenn. Efnt var
til dansleika fyrir foringja og foringjaefni
á Heimdalli siðastliðið mánudagskvöld i
Iðnaðarmr.nnahúsinu. Fyrir því gengust
borgarstjóri og nokkurir aðrir borgarar.
Þar var hátt á annað hnndrað manns,
og fjörmesta skemtun langt fram yfir mið-
nætti.
Fasteignasala. Þingl. 16. júní.
Hallgr. prentari Benediktsson selur Bene-
dikt gullsmið Ásgrímssyni húseign nr. 19
við Bergstaðstræti með tilheyr. fyrir 2000
kr. Dags. 12. júni.
Þingl. 23. júní.
Einar J. Pálsson trésm. selur Helga úr-
smið Hannessyni húseign nr. 13 við Óðins-
götu með tilheyr. fyrir 7000 kr. Dags 17.
júní.
Helgi úrsmiður Hannesson selur Einari
J. Pálssyni trésmið V2 húseignina nr. 23
við Ingólfsstræti með tilheyrandi. Dags.
17. júní.
Kristján múrari Kristjánsson selur Einari
J. Pálssyni trésmið húseign nr. 13 við Óð-
insgötu með tilheyr. fyrir 8720 kr. Dags.
7. ágúst 1908.
Nýjar stúdentahufur. Stúdentarnir margir
sem nú útskrifast taka upp nýjar stúdenta-
húfur, með alleinkennilegri gerð, sniðnar
hér í bæ — og ætlast þeir til, að það
verði eftirleiðis tizka að hafa þá gerð.
Skipaferðir.
Vesta kom hingaö norðan og vestan
um land á sunnudaginn með allmargt
farþega.
Ceres kom á mánudagskvöldið frá
útlöndum og Austurlaudi með um 70
Siíungsveiði og sumarbúsíaður.
Við Laugavaín í Borgarfyreppi
er nú verið að endurreisa >Barónshúsið« (þar sem baróninn frá Hvítárvöllum
dvaldist langdvölum fyrrum). Geta þeir er vilja lyfta sér upp fengið húsið,
bátinn og vatnið leigt um lengri eða skemmri tíma og notið þar hinnar miklu
náttúrufegurðar og heilnæms loftslags og haft silungsveiði sér til ánægju og
gagns (veiða má bæði á stöng og í net).
Menn snúi sér til herra verzlunarstjóra Ólafs Arinbjarnarsonar í Borg-
arnesi.
Jireppsnefndin í Borgarfjreppi.
Rúgmjðl með góðu verði í verzlun Ámunda Árnasonar Hverfisgötu. Vinnukona óskast frá miðjum júlí (eða nú þegar). Afgreiðsla blaðsins vísar á staðinn (gott heimili).
Flöra Islands, nokkur eintök, til sölu í Ingólfshúsinu. cfiaiófieizli með nýsilfurstöngum og markinu: B. J. rst., hefir tapast. Ritstj. vísar
Lipur stúlka getur þegar feng- ið vist. — Afgr. vísar á.
Barnavagn til sölu. Afgr. vísar á. 1 á eiganda.
farþega alls, þar af útlenda ferðamenn
marga nokkuð. Meðal íslendinga voru:
Bogi Th. Melsted, jungfrú Áslaug Þor-
láksdóttir, Jóh. Jóhannesson stud. med.,
Sig. Lýðsson stud. jur. og Bogi Ólafsson
stud. jur.
Heimdallur, varðskipið, fór hóðan
vestur og norður um land í gærmorgun.
Hann kemur eigi aftur hingað til bæjar-
ins, heldur fer frá austurlandinu til
útlanda.
Nýir stúdentar.
Þeir eru 15, stúdentarnir, sem í
þetta sinni útskrifast úr Mentaskólan-
um — og eru þeir hinir fyrstu eftir
nýju reglugjörðinni.
Einkunnaskifting er nú afnumin og
lágmarkið sem þarf til að standast
burtfararpróf jafnframt hækkað upp í
4. Ekki svo litlu erfiðara prófið nú
en áður gerðist.
Meira en helmingur stúdentanna (8)
eru utanskólanemendur og er stjarna
aftan við nöfn þeirra.
Skóla verður sagt upp á morgun
á hádegi.
Þessir eru hinir nýju stúdentar:
Brynjólfur Árnason
G. J. Kamban *
Halldór Hansen*
Helgi Guðmundsson
Helgi Skúlason *
Jón Ásbjörnsson *
Laufey Valdemarsdóttir
Oiaíur Jónsson
Sighvatur Blöndal *
Sigtryggur Eiríksson *
Sigurður Sigurðsson
Skúli Skúlason *
Steingrímur Jónsson
Þórhallur Jóhannesson
Þorsteinn Þorsteinsson
Mótorbátur ferst.
Mótorbátur frá Mjóafirði með 4
mönnum á hefir farist í sunnanroki
6. þ. mán. Konráð Hjálmarsson átti
hann í félagi við tvo menn aðra. —
Á bátnum voru þessir menn: Hall-
grímur Jónsson, Sigurður Ólafsson,
Þorsteinn Sigurðsson og Guðlaugur
Siggeirsson, tveir af þeim kvæntir
barnamenn.
Vöruverð.
Garðar Gíslason kaupm. hefir látið
Isafold í té þessar fregnir af nýjasta
markaðsverði á íslenzkum afurðum,
smát. — nær .6 skpd.
Þorskur £ 24 — £ 25 pr. smál.
Smáfiskur - 21
Ysa - 28,10 — £ 19
Langa - 22,05 — ■ 22,10
Upsi - 13 - 14
Keila - 18
Sundmagi - 10 d (penie) enskt pd.
Lækuaskólapróf.
Miðprófi við læknaskólann hafa ný-
lega lokið Árni Árnason, Björn Jó-
sefsson og Konráð Konráðsson. Árni
fekk áqætiseinkunn í öllum greinum,
Björn II einkunn betri, og Konráð I
einkunn.
Undrabarn. í Amerlku við Harwardháskólann,
tók nýlega stúdentspróf 11 ára
gamall drengur, James Sidis að naini. Eftir
lýsingunum er drengur pessi heimsins mesta
undrabarn. Foreldrar hans eru bæði læknaraf
rússneskri Gyðingaætt. Þegar hann var 2 ára
gamall gat hann talað og lesið lýtalaust. Bára
gamall kunni hann að skrifa bæði með penna
og á ritvél. Hann nam fyrsta nám sitt 1 for-
eldrahúsum. Gtekk það svo vel, að hann tók
próf i liffræði við læknadeildina i Harwardþeg-
ar hann var 9 ára gamall. Þá talaði hann
frönsku, rússnesku, þýzku, grisku og latinu
viðstöðulaust auk enskunnar og fékst þá við
að semja samanbufðarmálfræði, Ári siðar
myndaði hann nýtt talnakerfi (logaritma), sem
bygt var á tölunni 12 i stað tölunnar 10 hjá
Lapier. Skðmmu síðar varð haun stúdent við
háskólann eins og áður er getið og fór þá að
leggjastundá reikningsfræði. Nýlegaflutti hann
fyrirlestur 1 viðurvist stúdenta og prófessora
um fjórðu viðáttuna i rúmmálsfræðinni (geo-
metria), en til þessa þekkja menn þar ekki fleiri
en 3 víðáttur: iengd, hæð og breidd. Fyrirlest-
urinn vakti aðdáun mikla og þótti drengurinn
djúpvitur. — Sidis leikur sér eins og önnur
börn þegar hann heflr ekkert að gera og for-
eldrar lians reyna að gæta þess, að hann of-
reyni ekki heilann.
Hross
á góðum aldri kaupa G. Gíslason &
Hay, Reykjavík fyrst um sinn dag-
lega kl. 12 til 1 e. h.
fyrir peninga. t
36
reynt oft með aér, þá ættum við að
gera það líka.
— jþetta líkar mér, kölluðu þeir, sem
við borðið sátu.
— Eg ætla að segja ykkur það góð-
ir hálsar, að þið verðið að vera frið-
samir, meðan þið eruð í þessari stofu,
sagði Jens Konge. Faðir þinn Níels
var röskleikamaður og einhver sá bezti
drengur, sem eg hefi þekt.
Drykkjunni var haldið áfram. Eng-
inn var annars eftirbátur. |>að bar
oft við, að slíkar drykkjur stóðu yfir
þriðja dægrið til. . . .
Jafnvel konurnar höfðu ekkert á
móti því.
Mótstöðumennirnir sátu hver á móti
öðrum. |>eir voru eldrauðir í framan.
Varirnar voru bólgnar og þurrar.
Euginn virtist gefa deginum gaum.
|>á var barið að dyrum. Hár mað-
ur kom inu í stofuna. Föt hans voru
rykug af göngunni.
Hann nam staðar á þröskuldinum
og horfði yfir hópinu.
— Góðan daginn! Priður guðs bó
með ykkur, mælti haun.
Haun lagði áherzlu á orðin.
37
— Kæra þökk fyrir það, sagði Jens
Konge og bauð honum að ganga inn.
— Eg sé, að þú ert ferðamaður, svo
þú hefir líklega ekkert á móti að fá
þér sæti við borðið og taka þér dálít-
inn brauðbita og eitt staup.
— fökk, eg slæ ekki hendinni á
móti brauðbitanum. Hann leysti þver-
pokann frá sér, lagði bann við dyrnar
og settist við borðendann. Andlitið
var fölt og magurt. Skeggið var rautt
og strítt.
Anna flýtti sér að leggja fyrir hann
disk, og kona NíelBar Klittens hjálp-
aði henni til. þær litu forvitnisaug-
um á komumann.
— Eg sé, að þú munir vera langt að
kominn, sagði einhver.
— Já, eg er þjónn drottins ogboða
hans orð.
— Nú, það er rétt — þú ert þess
háttar maður . . . Mér fanst líka, að
eg sæi það á þér, sagði Jens Konge.
Hann hneigði höfuðið og fórnaði
höndum áður en hanu tók til snæð-
ings.
það er kannske þú, sem við höfum
40
skolaði skipum þeirra upp á rifin, þið
hafið sjálfsagt sjálfir oft og tíðum heyrt
kall dauðaus, þegar þið láguð á hafi
úti á veikum smábátum, og illviðri skall
skyndilega á, svo að lá við að þér
druknuðuð. Hversu margir af ykkur
eiga ekki bræður og feður, sem drukn-
að hafa? En þó sjáið þið ekki, að alt
þetta er fyrir vilja almáttugs guðs.
það er hann sem lætur sól sína skína
yfir réttláfca og rangláfca. f»að er hann
sem lætur þá hina sömu sól þroska
kornið á ökrunum, eins og það er hann,
sem fyllir djúpin með óteljandi aragrúa.
af fiskum.
Sumir voru álútir, og eins og þeir
væru að skýra þessi orð fyrir sér í
huganum. Áðrir gátu ekki haft augun
af vörum komumanns.
Hljótt varð í stofunni, erhann la.uk
máli sínu. Niels Klitten starði á borð-
ið. Hendurnar á houum voru aldrei
kyrrar, eins og hann vissi ekki hvað
hanu ætti af þeim að gera.
— Eg get ekki átfcað mig á öllum
þessum vaðanda í þér, mælti Jens
gamli loks og rauf þögnina. þú ert
óbunnugur maður hór, og eghefiboðið
33
uðið varð eins og baggi, sem þeir gátu
ekki undir risið.
f>eir hneigðu höfuðið, eins og þeir
ætluðu að stanga hvorn annan — og
féllu fram á borðið ....
III.
Drykkjunni var haldið áfram daginn
eftir. Snemma morguns hafði Anna
borið hressingu á borðið, en Jens Konge
gekk um meðal karlmanuanua og vakti
þá.
Nú, nú, góðir hálsar, nú er tími til
kominn að rakna affcur úr rotinu. Fá-
ið ykkur nú brauðbita og ofurlífcið neð-
an í því að hressa ykkur.
Sumir lágu méðfranj bekkjunum;
höfðu kouurnar lagt þá þar til.
Kristján KongeogJens Klitten sváfu
þar sem þeir höfðu Iagst um nótfcina.
f>eir risu á fætur með hægð, skóku
vöðvana svo að brast í, og gengu sið-
an til sætis við borðið. f>eir horfðu
hvorugur til annars.
— þið ættuð að sbilla ykkur og gæta