Ísafold - 23.10.1915, Blaðsíða 4

4
ISAf OLD
THmanak 1915
ftjrir ísíenzka fiskimenn
fsesf fjjd bóksöhtm.
Ný loftför til London.
Skótau.
Alls konar skótau útvesít eg frá stærstu og beztu verks.æiðju í
Danmörku.
Veiðið er sanngjarnt og frágangur góður.
Stórt sýnishornasafn fyrirliggjandi.
Ollum fyrirspuruum út um land svarað um hæl pr. síma eða
með pósti.
Virðingarfylst
Reykjavik, 22. október 1915.
Tr. Tlieísen.
Pósthólf 523.
Kassar til uppkveikju
með gjafverði í verzlun
B. H. Bjarnason.
Cigareffur:
SiullfosSy * *£jóla ocj <31 anna,
reykið þær, því við það sparið þið 25—3o°/0.
Tilbúnar og seldar í heildsölu og smásölu hjá
<31. <3?. <3ZayíJavifi.
Haustull og gærur
k aupir
0 .
hæsta verði
Mii I ö N, Laipii 55.
134
135
London, 14. okt.
Flotamálaskrifstofan tilkynnir, að
■óvinaloftför hafi komið til austur-
strandar Bretlands og til Londonar í
gærkvöldi og hafivarpað niðursprengi-
"Toilum. Fallbyssur ætlaðar til að skjóta á
loftför með, skutu á þau og eitt
þeirra skemdist eitthvað og varð að
lækka flugið. Flugvélar héldu gegn
loftskipunum, en vegna óhagstæðs
veðurs tókst aðeins einni þeirra að
finna loftskipin, en gat ekki náð
þeim þar eð þau hurfu brátt aftur í
þokunni.
Nokkur hús skemdust og allvlða
kom upp eldnr, en lítið eða ekkert
t]ón varð. Eldurinn var þegar
slöktur.
Það er tilkynt að 15 hermenn
hafi beðið bana, en 13 særst, en af
saklausum borgurum hrfi 27 karl-
menn og 32 kvenmenn beðið ban>,
en 93 meiðst í Lundúnaborg.
Leiðrétting.
London 15. okt.
Sir fohn French tilkynnir í( gær:
Með tiiliti til opinbers skeytis
Þjóðverja dags. 14. þ. m., þar sem
sagt er að vér höfum gert áhinup á
allri herlínunni milli Ypres og Loos,
skal það tekið fram, að vér gerðum
engin áhlaup nema þau, sem skýrt
hefir verið frá áður.
Rússar sækja sig.
London, 15. okt.
(Jtdráttur
úr opinberum skýrslum Russa 12.—14. okt.
Þýzkir flugbátar flugu yfir Riga-
flóa, en tundurbátaeyðar vorir hröktu
þá burtu aftur. Austan við Bakete-
vatn tókum vér þýzkan flugbát að
herfangi. Þýzkur flugrraður kastaði
niður sprengikúlum hjá Friedrich-
stadt. Rússneskir flugmenn vörpuðu
sprengikúlum á vistaflutuing og stór-
skotaflutning Þjóðverja hjá Tukkum.
Að kveldi 12. október varpaði
Zeppelins-loftfar 30 sprengikúlum á
Dwinsk, en enginn maður meiddist.
Öllum áhíaupum Þjóðverja bjá
131
nokkru rórri í geði. |>egar eg fór um
torgið, sá eg hvar BaBchkírarnir voru
að draga stígvélin af þeim, sem
héngu í gálganum. Átti eg bágt með
að stilla mig, en sá hins vegar, að
það mundi verða geraamlega árang-
urelaust þó að eg færi eitthvað að
malda í móinn. Kastalinn var fall-
inn í hendur ræningjum og gátu þeir
látið greipar sópa um hýbýli fyrirlið-
anna þegar þeim sýndist. Alstaðar
mátti heyra hróp og sköll drukkinna
manna. Þegar eg kom heim mætti
Sawelitsch mér í dyrunum.
iGuði sé lof og þakkir !< kallaði
hann þegar hann sá mig. iEg var
farinn að halda, að illmennin hefðu
klófest þig. Jæja-nú, góði Pétur
Andrejitsch. Viltu trúa því, að þeir
eru búnir að ræna öllu frá okkur, öll-
um fötunum okkar, hverri spjör, disk
um, kyrnum og koppum — alt farið
og ekkert eftir skilið. En hvað um
það. Líftórunni höldum við þó.
Kannastu ekki við peiann?<
»Nei, hver er hann?<
•Ó, húsbóndi góði! Erthi búinn að
gleyma drykkjurútnum, sem þú gafst
Ioðfeldinn þinn í veitingahúsinu forð-
um, Ijómandi hérafeld spánýjan og
Dwinsk hefir verið htundið. 13.
október tókum vér hæðirnar vestan
við Illukkst í Schlossburg-héraði og
hafa óvinirnir ekki getað náð þeim
aftur.
Sunnan við Demmen-vatn tvístr-
aði stórskotalið voit liði Þjóðverja
og neyddi það til þess að yfirgefa
skotgrafir og Torjok-þorp. Um morg-
uninn eftir var þoka og neyttum
vér þess. Tókum vér þá þrjár skot
grafaraðir og tókum þar fanga og
vélbyssur.
Hermenn vorir sóttu yfir Isthmid,
sunnan við minua Drisviaty vatn,
þrátt fyrir ofviðri og stórskotahríð
Þjóðverja. Vér sóttum fram á ö'lu
svæðinu umhverfis vötnin.
Suðvestur af Pinsk hröktum vér
Þjóðverja frá Komora og unnu vél-
byssur vorar þeim mikið tjón.
Á nestri bakka Styr handtóku rúss-
neskir riddarar 200 menn og náðu
tveimur hríðskotabyssum.
12. okt. tókum vér seinustu varn-
arlínn óvinanna vest m við Tremboola
í Gtliziu. Var það sterkt vígi, skot-
grafakerfi, tengt sanran með jarð-
göngum og með stálvörðum skot-
raufum. í víginu handtókum vér
232 hermenn og náðum fallbyssu
og vélbyssu.
Þjóðverj.ir gerðu árangurslaus gagn-
áhlaup og b ðu hræöilegt manntjón.
Nýjrr árásir gerðum vér enn sama
daginn og tókum stöðvar Þjóðverja
hjá Makoda-fjalli. Handtókum vér
þar heilt herfylki (Battalion) Austur-
ríkismanna. Óvinirnir hörfuðu í
óreglu yfir Strypa. Elti riddaralið
vort þá yfir logandi brú og hjó þá
niður sem hráviði. Náði það þar
herflutningi, handtók 60 liðsforingji
og rúmlega tvö þúsund liðsmenn o;;
hertók fjórar fallbyssur og tiu vél-
byssur. Orusta geisar þar enn.
Danaríreg-n.
Nýlega frétti eg lát Benedikts Sig-
mundssonar í Kálfshamarsvík. Vökt-
ust þá upp fyrir mér ýmsar hlýjar
minningar frá æsku minni, sem
tengdar eru við þennan gatnla mann.
Hann var um mörg ár vinnumaður
föður míns, Árna bónda Sigurðssonar
í Höfnum; eitt dyggasta og bezta
hjúið, seip rækti starf sitt með hinni
mestu alúð og samvizkusemi. A
hinu margmenna heimiii var oft glatt
132
sem gliðnaði allur í suudur þegar
þessi durgur var að troða sér í hann?
— Ertu búinn að gleyma þessu?
Mig rak í rogastanz. það var áreið-
anlegt, að Púgatscheff var mjög lík-
ur manni þeim, er hafði vísað okkur
leið. Eg var nú ekki í neinum vafa
um, að hann og Púgatscheff voru
einn og sami maður, og nú skildi eg
fyrst hvernig á því stóð, að eg hafði
sloppið svona vel. þótti mér þeBsi
rás viðhurðanna hin merkilegasta —
loðfeldur, sem eg hafði gefið flækingi
bjargaði mér frá snörunni, og drykkju
rútur, sem flæktist úr einu veitinga-
húsinu í annað, sat nú um kastala
og ógnaði alþjóð manna.
•Viltu nú ekki fá eitthvað að borða?<
spurði Bawelitsch, því ekki breytti
hann háttum sínum þó að kringum-
stæðurnar væru ekki sem glæsilegast
ar. »J>að er reyndar enginn matar-
biti til í þessu húsi, en eg get reynt
að fara á stúfana eftir einhverju og
skal þá matræða það fyrir þig ef eg
rekst á eitfhvaði.
Eg tók nú að hugsa um hag minn
þegar hann var farinn. Hvað átti nú
til bragðs að taka? Ekki gat eg
haldiö kyrru fyrir í kastalanum, sem
á hjalla, einkum á vetrarkvöldunum.
Lagði Benedikt heitinn einatt drjúgán
skerf til gleðinnar þó hæglátur væri,
þvi hann var greindur vel, hagorður
og hnittinn í svörum.
Benedikt fæddist 16. júlí 1842 í
Hvammkoti á Skagaströnd og ó'lst
upp hji fore'drum sínum til ferm-
ingaraldurs. Eftir þnð vann hann
hjá vandalausnm þar.gnð til árið 1876,
að hann kvæntist og byrjaði búskap.
Kona hans er Ásta Þorleifsdóttir væn
og greind kona sem hún á ætt til.
Móðir hennar var systrungur síra
Arnljóts á Sauðanesi.
Benedikt og kona hans eignuðust
7 börn, 3 dóu í æsku en 4 eru upp-
komin, Benedikt verzlunarstjóri i
Kálfshamarsvik, Ingibjörg kennari i
Reykjavík, Sigmundur og Þorleifur.
Þrátt fyrir litil efni til að byrja með
búszapinn og ýmsa aðra örðugleika,
er mætti þeim hjónum Benedikt og
Ástu, auðnaðist þeim þó með þraut-
seigju og þclgæði að búa sjálfstæðu
búi um 30 ár og ala börn síti upp
mjög sómasamlega. Var Benedikt
heitinn ávalt talinn með greindustu
og gætnustu mönnum sinnar sveitar.
Er skylt að minnast slikra manna
opinberlega, þó ekki hafi haft hátt
um sig i lífitiu né látið mikið á sér
bera.
Benedikt lézt 1 júní síðastliðinn
hjá syni sínum í Kálfshamarsvík.
Dóttirin kom heim tveim dögum
eftir lát föður hennar. Hún lagði
þetta erindi á líkkistu hans:
• Eg varð of seiu að koma og kveðja
>ig-
eg kveð þig hér og veit þú skilur
mig.
Þar auðn eg fann, setn oft var sam-
úð mest,
því einatt þú mig skildir manna bezt.
í djúpri þögn nú talar sál við sál,
það samband finst mér brúa dauðnns
ál,
sem fyr þín ástúð heit og hljóð mér
skin,
þó héðan burtu liggi b autin min<.
Breiðabólsstað í Vesturhópi
19. júlí 1915.
Siqurlauq Knudsen.
Tapast hefir nýsólað karlmanns
stigvél á veginum frá Hafnarfirði að
Vatnsleysuströnd. Finnandi vinsam-
lega beðinn að koma þvi til Bryn-
jólfs Ólafssonar á Sjónarhól á Vatns-
leysuströnd eða til Andrésar Andrés-
sonar klæðskera í Reykjavík.
133
nú var kominn í óvina hendur, og
ekki heldur gengið 1 lið með þeim,
þó aldrei væri nema vegna stöðu
minnar sem liðsforingi. Skylda mín
bauð mér að hverfa þangað sem eg
gæti unnið föðurlandi mfnu mest gagn
eins og nú stóð á.
Hins vegar þótti mér óumflýjan-
legt vegna minnar eigin afstöðu,
að vera kyr hjá Maríu ívanównu
sem vörður hennar og verndari. Jafn-
vel þótt eg sæi fyrir, að einhver
breyting hlaut að verða á þessu ástandi
áður en langt liði, gat eg þó ekki að
því gert, að eg fyltist áhyggju og
kvíða út af hættum þeim, er hvar-
vetna ógnuðu henni.
Eg hrökk upp úr þessum hugsun-
um við það að Kósakki einn flutti
mér þann boðskap, að hinn göfugi
keisari skipaði mér að finna sig.
• Hvar er hann ?< spurði egogbjóst
til að hlyða skipuninni,
•Hann er i höfuðsmannshúsinu<,
svaraði Kósakkinn- »Herra vor hefir
takið sér kerlaug að afloknum máls-
verði og nýtur nú hvíldar. Já, yður
að segja, velborni herra. Nú'sézt
bezt hvað tiginmannlegur hann er.
Honum þóknaðist að hesthúsa tvo
steikta grísi og að þvf búnu tók hann
sér svo heitt gufubað, að jafnvel Taras
Kúrotsphkín þoldi ekki við í því. f>að
varð að bera hann burtu og hann
raknaði ekki við fyr en búið var að
demda tveimur köldum vatnsfötum
yfir hausinn á honum. f>að getur
enginn borið á móti því, að hann er
reglulega hátignarlegur f háttum sín-
um — og þegar hanu var í lauginni,
þá sást keisaramerkið á brjóstinu á
honum — klofinn örn öðrum megin
á stærð við fimmkóping og hinum
meginn mynd af honum sjálfumi.
Eg fann ekki ástæðu til þess að
mótmæla þessu og varð honum sam-
ferða til bústaðar höfuðsmannsins.
A leiðinni var eg að reyna að geip
mér hugmynd um fund okkar Púgat-
scheffs og hvernig honum mundi reiða
af. Mun lesarinn geta ráðið f, að eg
hafi ekki þózt meira en svo öruggur
um úrslitin.
f>að var farið skyggja þegar við
komum að húsinu. Var gálginn og
þeir, sem á honum héngu, heldur en
ekki draugalegir f rökkrinu, en lfk
vesalings höfuðsmannskonunnar Iá
enn þá kyrt á sama stað og hjá því
tveir Kósakkar, sem hóldu vörð um
það. Kósakkinn, sem með mér var,
fór inn til þess að segja til mín.
Hann kom þegar aftur og leiddi mig
inu í sama herbergið, sem eg hafði
kvatt Maríu Iwanównu í daginn
áður.
f>að var alleinkennileg sjón, sem nú
bar fyrir augu mér, Púgatscheff og
Kósakkahöfðingjarnir sátu þar við
dúkað borð klæddir marglitum bún-
ingum þrútnir í framan og hvasseygð-
ir af vínnautn, og borðið alþakið
flöskum og glösum. Svikarfnn Schwa-
brín og Kósakkaforinginn okkar voru
þar hvorugur.
»Nú-já-já!< kallaði Púgettscheff
þegar hann kom auga á mig. »Vel-
kominn, velborni herra! Gerið svo
vel að tylla yður niður og taka þátt
í veizlunni !<
Gestirnir rýmdu fyrir mér og sett-
ist eg þegjandi við borðendann. Sessu-
nautur minn var ungur, spengilegur
og laglegur Kósakki. Helti hann
víni á glas handa mór, en eg Iét sem
eg sæi það ekki. Leit eg nú forvitn-
isaugum 'yfir gestina. Púgatscheff sat
í öndvegi, studdi olboganum á borðið
og sínum volduga hnefa við alskeggj-
aða kinnina. f>að var enga grimd
%