Ísafold - 24.08.1918, Blaðsíða 3

IS AFOLD
3
Hjmtmlega þakka eg öllum þeim,
fjær og nær, sem auðsýcdu mér
samúð og hluttekningu, þegar eg
varð fyjir þeirri miklu sorg, að mirsi
mína ístkæru eiginkonu Guðnýju
Olafsdöttur.
Álftatröðum 31. júlí 1918.
Pjetur Gunnlaugsson.
Sambandsmálið.
Núna i vikunni var haldinn fjöl-
mennur fundur á Akureyri eftir br ði
þingmannskjördæmisins. Meðalþehia
sem fundinn sóttu var fjáimálaráð
herrann og talaði hann nokkur orð.
Að loknum umræðum, sem voru
mjög fjörugar, var samþykt í einu
hljóði tillaga sú, sem hér fer á eft-
ir. Bar fundarstjóri hana ftam en
að því loknu var málefninu klappáð
ósprrt lof i lófa. Fundrrstjóri var
Sttfán skólameistari Stefánsson.
Tillagan hljóðar svo:
Fundurinn fagnar innilega þeirri
niðurstöðu, sem sambandslaganefnd
in dansk-íslenzka komst að og vænt-
ir þess eindregið, að þjóð og þing
og þá eigi síður rikisþingið danska,
fallist nú einhuga á tillögur ne nd-
arinnar, svo viðunanlegur erdir
verði bundinn á þetta nær aldar
gamla deilumá', áður en árinu lýk
ur, til sæmdar og blessunar' báðum
málsaðilum í nútíð og framtið. Þökk
og heiður öllum neÍDdarmönnum,
dönskum og islerz.tum, fyrir vel
nnnið starf og viturlegar ráðsálykt-
amr og öðrum þeim, er sérstakleta
hafa stuðiað að þessum heppilegu
úrslitum þessa mikilvæga máls.
..............^;c= 1 " '~lr----
Prófi
i sagnfræði við Kacpmannhafnar-
háskóla hefir nýlega lokið Hallgiím-
nr Hallgrimsson og hlotið titilinn
magister artium. Kom hann hingað
með Botniu.
Skip fórst
hér sunnan við land fyrir skömrr u.
Það hét »Afrika« og var á leið frí
Portúgal til Sviþjóðar, að mestu fermt
salti, danskt seglskip, eign útg.fél. C.
E. Nissen &’ Co., en skipstjóri heitii
R. Horn. Skipið varð lekt i hafi og
komust skipverjar, sem vo n 12, i
annað danskt seglskip, sem »Hjálmar«
heitir, og frá þvi komust þeir á land
á Reykjanesi.
Mógas.
Hér á gasstöðinni hefir verið gerð
tilraun nú nýlega með mó til gasgerð-
ar og hefir hepnast betur en i fyrra.
Úr mónum hafa nú náðst 17 % 8asb
þ. e. úr hverjum iookg. af þurrum mó
17 kubikmetrar af gasi. Hefir orð’ð
betri árangur af gasgerðinni úr mó en
úr Stálfjallskolunum. Gert er því ráð
fyrir, að mikið verði notað af mó til
gasgerðar í vetur, en þó þannig, að
hann verði blandaður kolum, því gas
úr tómum mó kvað vera verra.
Vegna þrengsla
verða margar greinar að bíða
næsta blaðs.

1^1

151
151

151
151
153
151

Co))((o))((o)
Í][D][1I|Ö][1][11]|Ö][1][|^
Landsstjarnan flu
Samkeppnin lifi. Eigandaskifti að Hótel Island og
verzluninni vfsað á dyr,
Ný búð opnuð f Aðalstrati 9
(aðeins 18 skrefum sunnar í sömu götu)
Feikna birgðir fjðlbreyttar, Viðskiftavinum fjðlgar daglega.
m

=1
Allir verða að líta inn í Landsstjörnuna.
feniUllliIlllliIi] (D©(§) HiUiHiHiHii]^

m

151
E8
F5j
m
,,JTl e r k ú r“.
JTláígagn verzfunarmanna.
Kemur út eiru sinni í mánuði. Kostar 3 krónur árgangurinn.
»Merkúr« óskar að fá út ölumenn og fasta kaupendur um land alt.
Verzlunarmennl Styðj ð blað yðar með ráðum og dáð.
Utanáskrift blaðsirs er: „Merkúr“. Box 157. Reykfavík.
íslandsmál i Danmörku.
Hér fer á eftir ummæli nokkra
Kaupmannahafnar-blaða um sam
bardslagafrumvarpið. Öll blöðin rita
mikið um það, og er þetta að eins
lítill útdráttur úr greinum, sem birt-
ust daginn eftir að frumvarpið var
biit.
»Dagens Nyheder«:
»Ákvæði þessa frumvaips hafa að
færa möguleika íyrir aukinni sam-
vinnu milli landanna tvegeja og sam-
ræn i i löggjöf, og ennfremur fyrir-
byggja þau, að í öðru landinu sé
gerðir ráðstafanir, er skaðað geti hitt,
og girða fyrir hugsanleg þrætumál
— svo framarlega sem viljirn er
góður til að jifna alla misklíð.
Og ís'endingar hafa — að þvi er
viiðist — hvað sem öðru líður,
aengið svo langt, að ekki er ástæða
til : ð efast um þennan vilja.«
»Hovedstaden«:
J ifnvel þótt i samningnum sé
ýrrs atiiði, sem Danmöik hefði vilj-
ð kjósa öðruvísi, »þá er frumvatp-
ið i heild sinni — með íilliti til
þ-'S vandræða sleifarlags, sem verið
hefir á ríkisréttarlegu sambandi ís-
lands og Danmerknr, og sambúð
þjóðanna, — þannig vaxtð, að það
gæti orðið grundvöllur að þeirri
gæfuríku sambúð þjóðanna beggja, sem
vér óskum af öllu hjarta, eins og
vér oft höfum áður látið i ljós.«
»Kristeligt Dagblað«
hyggur, að ganga n eigi að því vísn,
að samningurinn muni ekki verða
lengur við líði enn til ársloka 1940.
»Því að ois uggir, að enn sé of
margt sameigiulegt með þeim (þjóð-
unum), sem geti gefið átyllu til
nýrra deilna. En geti Danmörk
og íslana lifað saman þó ekki
sé nema 22 ár, nokkurveginn frið-
samlega, þá er svo mikið unnið við
það, að vér Danir meigum ekki leggj-
ast á móti samningnum.«
»Köbenhavn«:
»Verði samningur þessi samþykt-
ur, er ísland ekki framar hluti af
hinu danska ríki. Þar sem sagt cr
bernm orðum í athugasemdinni við
19. grein samningsins, að annað rík-
ið geti verið hlutlaust, þótt hitt eigi
i ófriði, þá er rikiseiningunni þar
með sagt sktið, svo skýrt og ótví-
rætt sem verða má.
íslendingar hafa fyllilega náð því,
sem þeir ætluðu rér með fánabiráftu
sinni. Þeir krcfðust veizlunarfána,
en áttu þar við rikisfullveldi, og það
er þeim trygt með samningnum, og
það jafnvel svo rækilega, að samn-
iogurinn í ýmsum atriðum takmark-
ar fullveldi Danmerkur gagnvart ís-
landi.c
»Politiken«
segir i ritstjórnar giein:
»Frumvaip það til dansk í.lenzkra
sambandsslaga, sem birt var i gær,
er framar öjlu öðiu mjög skýit.
Frá Dina hálfu verður með sér-
stikri ánægju að vekja athygli á þeim
hagsxunum, sem Danmörku eru
trygðir. Eigum vér þar einkum við
6. gr., þar sem haldið er við kröfu
Dana um sameiginleg ríkisborgara-
réttird .«
Og grtinin endar með þessum
orðum:
»Með 'amningnum er ísland al-
veg efalaust tengt NorðuriÖDdum
um aldur og æfi. Það hefir áður
komið fram i blöðum, að grann-
lönd vor tvö munu kunna að skilja
og meta þetta atriði, og þar munu
menn og vafalaust taka eftir 16. gr.,
sem bendir fram á við tií vlðtækari
samvinnu Notðurlanda.
Hér á Norðurlöndum höfum við
saknað þess, að Finnland var rifið
úr sögulegu samhengi sinu. En vér
vonum og trúuir, að ísland muni
nú taka sitt sæti sem fjórða norræna
ríkið.
Afstaða þjóðanna innbyrðis verð-
ur á vorum dögum að byggjast á
lotningurni fyrir sjdfsákvörðunar-
rétti þjóðanna, og simvinnan að hvíla
á fullri einlægni beggja aðilja. í samn
ingnum finnum vér bæði þessi
grundvallaratriði, og þess vegna horf-
um vér með trausti fram á við til
samvinnu og simlyndis hinna fjögra
Norðurlacdarikja.«
»Social-Demokraten«:
»Zihles-ráðun;ytið má taka heilla-
óskum vorum í tilefni af því, að
það hefir nú leyst þetta vandamál,
eins og Vesturheimseyja-málið þótt
alt sé það á annan veg. Þvi að eins
og sambandið við negra-eyjarnar þrjár
var óeðlilegt, svo eðlilegt er sax-
bandið við hina al norrænu frændur
vora. En jafnframt skal það tekið
skýrt fram, að fulltrúi vinstrimanna
í sendinefndinni, hr. J. C. Christen-
sen, hefir án alls tillits til smávægi-
legra flokksatriða, lagt drjúga og dug
mikla hönd á plóginn til að binda
enda á það veik, sem mistókst stjórn
hans 1908, þótt ekki væri það hon-
um að kenna.«
»Vort Land«:
»Þegar lagafrum>arp það, sex
sendinefndin hefir fl ;tt oss, hefir
verið samþykr, og fengið staðfest-
ingu konungs, þá er enn búið að
soeiða af hinu danska riki og draga
niður danska fánann þar sem hann
hefir blaktað öldum saman. ísland
verður þá ekki framar hluti úr rík-
inu, heldur séistakt ííki, að eins i
sambandi við Danmöiku um einn
og sama konung og um samning,
sem heimta má endurskoðaðan, og
ef til vill feldan úr gildi, eftir rúma
tvo áratugi.
Hlutabréf íslandsbanka.
Eins og auglýsing í blaðinu í dag
ber með sér á að auka hlutafé
íslandsbanka um 50 °/0 eða 1 jco.ooo
krónur
Sú er hin rétta stefna að reyna
að gera íslandsbanka íslerzkan, þ. e.
ná meirihluta hlutabréfanna i hend-
ur ísleDdingum. Þeir hér á landi
sem eiga færi á því nú, ættu þess
vegna ekki öð draga sig í hlé um
hlutabréfa kaup, og það þvi síður,
sem banktnn stendur á traustum fót-
um og er arðvænlegt fyrittæki.
Erl. simfregnir
Frá fréttaritara ísafoldar.
Khöfn. 18. ágúst.
B ndamenn búast við því að Þjóðg
verjar hefji bráðlega pndanhald á ný.
Þýzka blaðið Germania heldur þvi
fram, að pólska málinu hafi ekki
verið ráðið endanlega til lykta enn.
í Helsingfors óttast menn að við-
ureignin á Murmanströndinni leiði
til nýirar styrjaldar i Finnlandi.
Her Bandaríkjanna er nú orðinn
2.600.000.
Khöfn 19. ágúst
Það hefir nú verið fastákveðið að
fulltrúar allra nýlendna Breta fái
sæti i herstjórnarráði ríkisins.
Dr. HelfFerich mun ekki fara aft-
ur til Rússlands, að minsta kosti
ekki meðan sendiherrasveitin heldur
til 1 Pskov.
Sendtnefnd úr daaska flotanuai
hefir verið boðið til Ameríku til
þess að sjá síðustu umbætur i út-
búnaði flotans.
Khöfn 20. ág.
Frá París er símað að bandamenn
hafi sótt fram 2 kilometra á 13
kilometra svæði milli Noyon og
Soissons.
Þeir hafa tekið jánbrautarstöðina
i Roye.
Þjóðvetjar hafa yfirgefið Beuvraig-
nes.
Khöfn 20. ágúst.
Maximalistar lýsa því yfir, að
Eystrasaltslöndin séu þeim óvið-
komandi.