Fréttablaðið - 02.06.2008, Blaðsíða 14

14 2. júní 2008 MÁNUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
Kjartan Ólafsson hefur farið fram á það við Björn Bjarna-
son dómsmálaráðherra að hann
biðjist fyrir hönd ríkisins afsökun-
ar á því að sími Kjartans og ann-
arra var hleraður á sínum tíma.
Björn hefur svarað því efnislega
svo að dómur sögunnar sé fallinn.
Kjartan og allt hitt fólkið hafi átt
hleranirnar skilið.
Rétt eins og nafnbótin dóms-
málaráðherra veiti vald til að fella
þann dóm.
Das Leben der Anderes
Í blaði var haft eftir Birni í
umræðum á alþingi um þessar
símhleranir að hann sjálfur vissi
meira um þessi mál en aðrir þátt-
takendur í umræðunni því hann
hefði kynnt sér þau svo vel.
Málshefjandi umræðunnar var
Helgi Hjörvar, þingmaður Sam-
fylkingarinnar. Þegar hann var
eins árs var síminn hleraður heima
hjá foreldrum hans, Úlfi og Helgu
Hjörvar 1968, en lengra ná gögn
um þessar njósnir ekki. Meðan
mamma hans eða pabbi hafa verið
að segja nákomnum ættingjum frá
stráknum sínum þá hefur setið á
Lögreglustöðinni óvandabundinn
fjandmaður og hlustað og skrifað
skýrslu handa þeim sem allt þurfti
að vita, búinn að hreiðra um sig í
lífi fjölskyldunnar eins og ókunn
óværa. Svo hefur hann farið að
hlusta á Arnar Jónsson tala við
pabba sinn eða Finnboga Rút tala
við tengdason sinn...
Við þekkjum þessa afkáralegu
sítúasjón úr þýsku myndinni Das
Leben der Anderes þar sem segir
frá hlerunum í Austur-Þýskalandi
en Björn Bjarnason hefur einmitt
sakað Kjartan Ólafsson um tengsl
við það ríki í málsvörn sinni. Samt
er það svo að það eru aðgerðir
sjálfstæðismannanna sem líkjast
aðferðum austur-þýsku komm-
únistanna. Hlutskipti Kjartans er
andófsmannsins.
Í svari sínu segir Björn Bjarna-
son efnislega við Helga Hjörv-
ar: sökum yfirburða þekkingar
minnar á þessum málefnum veit
ég að foreldrar þínir voru hættu-
legir þjóðaröryggi. Þau voru
glæpamenn. Þau voru sambæri-
leg við hryðjuverkamenn nútím-
ans. Þau fyrirgerðu rétti sínum til
einkalífs. Þú og þitt fólk eigið ekki
tilkall til sömu mannréttinda og
ég og mitt fólk. Dómur sögunnar
er fallinn: við höfðum rétt fyrir
okkur, þið rangt.
Var Arnar Jónsson terroristi?
Við búum sem sé við dómsmála-
ráðherra sem ber ekki skynbragð
á lýðréttindi borgaranna og telur
glæpsamlegt að hafa aðrar stjórn-
málaskoðanir en hann sjálfur. Og
fólk með rangar skoðanir lítur
hann á sem annars flokks borgara.
Erfitt er að una því að ráðherra
með slíkar ranghugmyndir sitji í
skjóli Samfylkingarinnar.
Í svari sínu verður Birni tíð-
rætt um hina svokölluðu „hættu á
hryðjuverkum“ sem reynst hefur
eftirlitssinnuðum ráðamönnum
eins og honum sannkölluð himna-
sending. Þar með leggur hann að
jöfnu sjálfsmorðssprengjumenn
nútímans og til dæmis Arnar Jóns-
son og Þórhildi Þorleifsdóttur.
Erfitt er að styðja ríkisstjórn sem
felur manni með slíka sýn á með-
borgara sína að hafa yfirumsjón
með eftirliti og öryggi.
Kannski mun sagan dæma störf
til dæmis Lúðvíks Jósepssonar.
Kannski var hann of bjartsýnn
í skuttogaraæðinu, og kannski
hélt hann að Íslendingar myndu
ganga vel um auðlindina þegar
hann hafði forystu um útfærslu
landhelginnar í tíð fyrri vinstri
stjórnarinnar. En hann var ekki
óþjóðhollur maður. Sími Lúðvíks
var hleraður árið 1961, eftir að
hann hafði gegnt ráðherradómi
og knúið fram útfærslu landhelg-
innar. Þetta var á þeim tíma þegar
sjálfstæðismenn voru að semja
við Breta og Þjóðverja um lykt-
ir landhelgismálsins og binda
hendur Íslendinga í því máli.
Í því ráðabruggi var Lúðvík
helsti andstæðingur stjórnar innar
og fráleitt annað en að tengja hler-
anirnar því. Sem sé: pólitískar
njósnir um andstæðing og áform
hans.
Finnbogi Rútur er almennt tal-
inn hafa verið lykilmaður í alls
kyns brúarsmíði í pólitíkinni. Sími
hans var hleraður og þar með
hefur Bjarni Ben. eflaust fengið
ýmsar ómetanlegar upplýsingar.
Aftur: ríkisvaldinu beitt í þágu
eins flokks.
Greining og hættumat hvers?
Í ræðu sinni á alþingi lagði Björn
Bjarnason megináherslu á sam-
hengið í njósnastarfsemi lögregl-
unnar, hún starfi eins í dag og hún
gerði þá: „Lögregla skipuleggur
aðgerðir í samræmi við grein-
ingu og hættumat,“ segir hann
af mar skálkslegum myndugleik.
Þessi ummæli hljóta að vekja ugg.
Er hættumatið og greiningin eins
og þegar síminn var hleraður hjá
Úlfi Hjörvar? Ætli síminn sé ekki
enn hleraður hjá Ragnari Arnalds?
Verða Björn og Haraldur Johannes-
sen ekki að fá að vita „í samræmi
við greiningu og hættumat“ hvað
Steingrímur J. og Katrín Jakobs-
dóttir eru að bralla? Má ekki ganga
út frá því sem vísu að sími Stefáns
Pálssonar sé hleraður? Árni Finns-
son, Guðmundur Páll Ólafsson
og aðrir forystumenn náttúru-
verndarfólks – eru þeir ekki þjóð-
hættulegir að mati Björns? Er
Ingibjörgu Sólrúnu treystandi?
Sennilega er tímabært að fram
fari „greining og hættumat“ á
störfum dómsmálaráherrans.
Hringdu í síma
ef blaðið berst ekki
UMRÆÐAN
Flugvallarmál
Um daginn skrapp ég til þeirrar skemmtilegu kanadísku borgar
Toronto, þar rann upp fyrir mér lausn
á seigdrepandi flugvallarþráteflinu í
Reykjavík. Við verðum að finna leið út
úr þessu þrasi. Stór hópur fólks sættir
sig ekki við að flugið færist til Kefla-
víkur. Jafnstór hópur vill ekki sjá
urmul af flugvelli í Vatnsmýri. Það
verður engin sátt um annan hvorn
kostinn í nánustu framtíð. Hólmsheiðin og Löngu-
skerin eru ekki að gera sig. Það tapa allir á stór-
styrjöld um þetta mál. Það þarf lausn.
Nýr flugvöllur Toronto er í Keflavíkurfjarlægð
frá borginni. En á rifi nálægt miðborginni er lítill
flugvöllur frá gamalli tíð með áherslu á lítill. Þetta
er stutt flugbraut og önnur skáhallt á hana og búið.
Tekur sáralítið pláss. Engin risavaxin ,,samgöngu-
miðstöð“. Engin auð flæmi allt í kring. Tekur ekki
nema brotabrot af svæðinu sem fer undir Reykja-
víkurflugvöll. Ég þykist vita að eitt og annað sé
ekki sambærilegt með þessum tveimur völlum og
notkuninni á þeim en munurinn á landnýt-
ingunni er ótrúlegur.
Ég er fylgjandi því að flugvöllurinn fari úr
Vatnsmýrinni – fyrir því liggur líka niður-
staða úr allsherjaratkvæðagreiðslu meðal
borgarbúa – og ég held að hann geri það á
endanum. Þangað til legg ég Toronto-
hugljómunina í púkkið: Völlurinn taki ekkert
pláss umfram nauðsyn. Þá þarf líka að gera
betur en í tillögu sem til er um minnkaðan
flugvöll. Kannski er hægt að efna til
samkeppni þar sem sá eða sú vinnur sem
kemst af með minnsta plássið og sýnir fram
á minnsta raskið? Líka upplagt að nýta vannýtta
Perluna undir flugstöð eins og einhver hefur bent
á. Þá verður líka hægt að klára að skipuleggja
Vatnsmýrina. Flugvöllurinn atarna verði fyrir
sjúkraflug og áætlunarflug innanlands. Einkaþotur,
hobbírellur og allt annað flug fari til Keflavíkur
eða upp á Sandskeið.
Svo þegar hraðtenging við Keflavík verður orðin
að veruleika í framtíðinni minnkar þörfin fyrir
þann litla í Vatnsmýrinni. Þá kemur að því að hægt
verði að leggja hann niður, án þess að það þurfi að
troða þeirri ákvörðun ofan í kokið á neinum.
Höfundur er lausamaður.
Flugvöllurinn fari og veri
J
örð hefur skolfið á Suðurlandi síðustu dægrin með þeim
hætti sem eftir er tekið og fært verður í sögubækur. Þegar
slík tíðindi verða stendur öll þjóðin saman sem einn maður
og hugur allra er hjá þeim sem orðið hafa fyrir áfalli. En
það skelfur víðar en á Suðurlandi, þótt í óeiginlegri merk-
ingu sé, og nýjar skoðanakannanir á fylgi stjórnmálaflokkanna
á landsvísu og í borgarstjórn Reykjavíkur benda til viðvarandi
skjálftavirkni í íslenskum stjórnmálum. Má raunar fullyrða, að
ekki hafi í annan tíma átt sér stað jafn mikil og margbrotin gerj-
un á hinum pólitíska vígvelli og einmitt nú. Þjóðarpúls Gallup
sýnir þannig forvitnilega þróun í fylgi ríkisstjórnarflokkanna.
Samfylkingin bætir umtalsvert við sig og er komin nokkuð yfir
kjörfylgi. Á sama tíma tapar Sjálfstæðisflokkurinn nokkru fylgi.
Ríkisstjórnin nýtur enn stuðnings meirihluta landsmanna, eða
56 prósenta, sem er þó talsvert lægra en þegar hún var mynd-
uð, þegar hvorki meira né minna en áttatíu prósent þjóðarinnar
lýsti stuðningi við hana og þótti þá tíðindum sæta.
Staða stjórnarandstöðuflokkanna er ekki síður hnýsileg. Enn
sem fyrr sýnast Vinstri grænir sækja fylgi óánægðra úr ýmsum
flokkum milli kosninga og styrkjast umtalsvert. Að mörgu leyti
er það ekki óeðlilegt hjá öflugum stjórnarandstöðuflokki við þær
aðstæður sem nú eru í þjóðfélaginu, þar sem ríkisstjórnin er í
margvíslegri vörn með réttu eða röngu vegna aðsteðjandi efna-
hagsvanda. Að sama skapi hlýtur að teljast umtalsvert pólitískt
afrek hjá forystumönnum Framsóknarflokks og Frjálslyndra
að tapa fylgi í könnunum milli mánaða við þessar aðstæður og
bendir það ekki til þess að þeir hafi fundið flokkum sínum nýtt
og brýnna erindi að breyttum breytanda. Bæti stjórnarandstöðu-
flokkar ekki við sig fylgi við aðstæður sem þessar er vandséð
hvenær slík þróun getur átt sér stað yfir höfuð.
Vitaskuld er aðeins stutt liðið á kjörtímabilið og því langt til
kosninga, en samt hlýtur að fara um þá sem fengið hafa skýr
skilaboð í umræddum skoðanakönnunum. Hvernig ætla sjálf-
stæðismenn að bregðast við verstu fylgistölum í sögunni þegar
kemur að borgarstjórn? Sýnist sókn formanns Framsóknar-
flokksins á fornar slóðir ætla að bera tilætlaðan árangur? Hver
verða viðbrögð annarra flokka við því að Samfylkingin er við
það að mælast með hreinan meirihluta í borginni og eflist mjög
að burðum í landsmálunum sömuleiðis? Verður það máske til
þess að fleiri viðri sjónarmið sín um Evrópusambandsaðild, sem
Samfylkingin hefur setið ein að um nokkra hríð? Munu Evrópu-
sinnar í öðrum flokkum jafnvel hugsa sér til hreyfings í auknum
mæli?
Ekki leikur á tveim tungum að Evrópumálin og spurningin
um aðild að myntbandalagi Evrópu munu vega þyngra í umræð-
unni á næstu vikum og mánuðum, eftir því sem þrengja tekur í
heimilisbókhaldi landsmanna og fyrirtækjanna okkar. Um leið
mun aukast spurn eftir félagslegri velferð og auknu réttlæti,
þegar sífellt fleiri finna hvar skórinn kreppir. Þeim stjórnmála-
öflum sem tekst að sinna þessu kalli við breyttar aðstæður mun
áreiðanlega vegna vel. Hinir, sem ekki skynja samtíma sinn,
eiga á hættu að þrjóta örendi í pólitísku tilliti og falla að lokum
í gleymskunnar dá.
Mikil og margbrotin gerjun á stjórnmálasviðinu:
Pólitísk
skjálftavirkni
BJÖRN INGI HRAFNSSON SKRIFAR
Greining og hættumat
ÚTGÁFUFÉLAG: 365
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Kristján Hjálmarsson, Trausti Hafliðason og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál). FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Páll Baldvin Baldvinsson. VIÐSKIPTARITSTJÓRAR: Björn Ingi Hrafnsson og Óli Kr. Ármannsson. Fréttablaðið kemur út í
103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Akureyri og þéttbýlissvæðum á suðvesturhorninu.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
GUÐMUNDUR ANDRI THORSSON
Í DAG |
HJÖRLEIFUR
SVEINBJÖRNSSON
Hlerunarmálið
Kerfið virkaði
Björn Bjarnason dómsmálaráðherra
fór lofsamlegum orðum um Tetra-fjar-
skiptakerfi björgunar- og viðbragðs-
aðila í Suðurlandsskjálftunum fyrr í
vikunni. Á fundi með blaðamönnum
sagðist hann glaður geta sagt að
engin vandræði hefðu komið upp
með fjarskipti björgunaraðila, utan
þess að sjúkrahúsin hefðu verið
utan sambands enda ekki tengd
hinu góða Tetra-kerfi. Nú
væri ríkisstjórnin hins vegar
búin að ákveða að veita fé
til þess að tengja mætti
sjúkrastofnanir með
Tetra svo starfsmenn
og stjórnendur þar
mættu í framtíðinni
vera með á nótunum.
Öll vötn til Orkuveitunnar
Björn hefur þó ekki alltaf verið jafn
hrifinn af Tetra-kerfinu eins og lesa
má í færslu sem hann skrifar á
heimasíðu sína 15. febrúar 2004.
Þá var Tetra hluti af pólitískri
umræðu um Orkuveitu
Reykjavíkur sem sjálf-
stæðismenn, með Björn
sjálfan í broddi fylkingar,
sökuðu R-lista-
flokkana um að
vanstýra þvert
á hags-
muni
Reyk-
vík-
inga.
Tetra-væddir
Dómsmálaráðherrann og heilbrigðis-
ráðherra, Guðlaugur Þór Þórðarson,
hljóta því að hafa andað
léttar þegar í ljós kom
síðastliðinn fimmtudag
að Tetra, sem þeir fjórum
árum áður gagnrýndu,
virkaði. Enda núna komnir
í aðra stöðu, þeirra flokkur
kominn til valda í borg-
inni og Orkuveitunni
og Guðlaugur Þór
orðinn ráðherra
heilbrigðisstofn-
anna sem nú
stendur til að
„Tetra-væða“.
olav@frettabladid.is