Tíminn - 13.04.1984, Blaðsíða 8

8
FÖSTUDAGUR 13. APRÍL 1984
Útgefandi: Nútíminn h.f.
Ritstjórar: Magnús Ólafsson (ábm) og
Þórarinn Þórarinsson
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar:
Síöumúli 15, 105 Reykjavík.
Sími: 86300. Auglýsingasími: 18300.
Kvöldsímar: 86387 og 86306.
Verö í lausasölu 20 kr. en 22 kr. um helgar
(2 blöö). Áskrift 250 kr.
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaiaprent hf.
Ríkisútvarpið verði
áfram þungamiðja
■ Nýlega hefur birzt blaðagrein eftir Ingvar Gíslason fyrrv.
menntamálaráðherra um frumvarp útvarpslaganefndar, sem
skipuð var af Ingvari, en það liggur nú fyrir Alþingi. Eftir að
hafa reifað málið nokkuð, segir Ingvar:
„En þá er ég kominn að því atriði, sem ég persónulega vil
gera að meginmáli í sambandi við þá endurskoðun á
útvarpslögum, sem nú er verið að ræða:
Það er gott og blessað að slaka eitthvað á einkarétti
Ríkisútvarpsins og opna möguleika fyrir staðbundnum
stöðvum sem víðast í landinu eftir skvnsamlegum reglum. En
affarasælast verður að eflaRíkEútvarpiðoggeraþvíkleiftað
vera um ókomin ár þungatniðja utvaipsiekstrar landsmanna
í heild. íslenska Ríkisútvarpið á orðið alllanga sögu, meira en
hálfa öld. Útvarpið hefur að vísu verið ríkiseign og rekið á
ríkisábyrgð fjárhagslega má segja,en það he.fur eigi að síður
verið sjálfstæð stofnun eins og fyrir er mælt í gildandi
útvarpsíögum.
Það er skoðun mín, og ég er ekki einn um þá skoðun, að
Ríkisútvarpið hafi jafnan gætt fyllstu óhlutdrægni í starfsemi
sinni og verði ekki sakað um að hafa dregið taum eins né
neins né lagt sig niður við það að þjóna undir valdhafana.'
Það hefur tekizt furðuvel að sigla framhjá slíkum hættum.
Útvarpið hefur verið mikilvægt menningartæki, sem hefur átt
drjúgan þátt í að mennta og manna íslensku þjóðina í full 50
ár. Fjölbreytni dagskrár Ríkisútvarpsins er furðumikil og tel
ég að í dagskrárstjórn, einkum hljóðvarpsins, sé gætt
„frjálslyndis“ - í góðri merkingu þess orðs - og lýðræðislegrar
stefnu, eins konar grasrótarstefnu, sem varla á sinn líka í
öðrum löndum, og. á ég þá fyrst og fremst við það hversu
Ríkisútvarpið, einkum hljóðvarpið, er „opið“ og tiltölulega
aðgengilegt fyrir almenning í landinu að koma fram og flytja
mál sitt við ýmis tækifæri og undir ýmsum dagskrárliðum.
Enda fer það ekki milli mála að Ríkisútvarpið nýtur
sérstakrar stöðu í augum almennings. Ríkisútvarpinu er
treyst. Almenningur lítur á Ríkisútvarpið sem óháð og frjálst
menningartæki, vettvang sem er hafinn yfir pólitíska flokks-
hyggju og einhliða áróður valdamanna og annarra áróðurs-
manna. F*að dettur reyndar engum í hug að Ríkisútvarpið sé
valdatæki í höndum þeirra sem mestu kunna að ráða á
Alþingi og í ríkisstjórn hverju sinni.“
Eftir að hafa komizt að þessari niðurstöðu, segir Ingvar:
„Við getum því með góðri samvisku stutt óbreytta stefnu
að því leyti til, að Ríkisútvarpið verði áfram þungamiðja
útvarpsreícstrar í landinu um langa framtíð. Eg vona að
Alþingi beri gæfu til að halda því striki, þótt tímabært kunni
að þykja að slaka eitthvað á einkarétti þess þegar um
staðbundnar smástöðvar er að ræða.
Reyndar er ekkert sem mælir gegn því að Ríkisútvarpið
sjálft efli staðbundna starfsemi sína, starfsemi úti um
landsbyggðina, þ.e.a.s. dreifi dagskrárgerð á fleiri henduren
finna má í Reykjavík. Þegar ég var menntamálaráðherra
beitti ég mér fyrir því að Ríkisútvarpið efldi dagskrárgerð utan
Reykjavíkur með því að komið var upp sérstakri dagskrár-
skrifstofu Ríkisútvarpsins á Akureyri. Þá vil ég geta þess að
Ríkisútvarpið hefur á síðustu árum reynt að auka fjölbreytni
dagskrár, - og síðasta tilraun í þá átt og sú veigamesta er
vafalaust útsending á rás 2, sem byrjað var að undirbúa þegar
árið 1981, eða um það bil sem fjarhagur Ríkisútvarpsins tók
að batna eftir erfiðan rekstur tveggja ára þar á undan 1979
og 1980.“
Að lokum segir Ingvar Gíslason:
„ Ég vona að sú gróska sem verið hefur hjá Ríkisútvarpinu
undanfarin 3 ár koðni ekki niður, enda þarf þjóðin á því að
halda að hafa slíka menningarstofnun sem hefur að markmiði
. að sameina þjóðina þ.e. að þjóna þjóðinni sem einni heild
Það hefur 'alltaf verið stefna Ríkisútvarpsins að vera
landsútvarp - þjóðarútvarp - og henni verður að halda.“
Úndir þessi orð ber vissulega að taka. En til þess að það
megi takast, verður aö tryggja því nægilegt fja'rmagn. þvi
verður að hækka afnotagjöldin, ef auglýsingatekjurnar verða
skertar. Alþingi verður að horfast í augu við þá staðreynd.
Þ.Þ.
alþingi
Mótud verði stefna í
íþróttamálum til aldamóta
■ Heildar úttekt verði gerð á stöðu íþrótta í landinu og stefna í íþróttamálum verði
samræmd fram til aldamóta. Þetta er megininntak þingsályktunartillögu sem Níels
Á. Lund og Stefán Guðmundsson hafa lagt fram á alþingi.
Svo er ráð fyrir gert að nefnd verði
skipuð til að undirbúa þessi mál og gerð
er grein fyrir hvernig æskilegt er að sú
nefnd sé skipuð og hvernig hún hagi
starfi sínu. í greinargerð segir m.a.:
íþróttir og það mikla starf, sem þeim
fylgir, þarfnast stefnumörkunar ekki
síður en aðrir stórir málaflokkar. Ekki
ber svo að skilja að engin stefnumörkun
liafi átt sér stað varðandi íþróttir því að
eins og allir vita eru í gildi íþróttalög
ásamt mörgum fleiri þáttum sem móta
stefnu á þessu sviði. Eins ber á það að
líta og leggja áherslu á að sveitarfélög,
og þó ekki síður frjáls félagasamtök,
hafa ávallt mótað sína stefnu sjálf og
eiga að gera það áfram.
Hitt er svo annað mái að til þess að
hægt sé fyrir þessa aðila, eina sér eða alla
saman, að móta samræmda stefnu í
íþróttamálum er nauðsynlegt að fyrir
liggi úttekt á stöðunni eins og hún er nú.
Það er þessari nefnd ætlað að gera.
Þegar þeirri úttekt er lokið á að vera
auðvelt að móta samræmda stefnu allra
aðila í íþróttamálum.
Athugun nefndarinnar á að vera
margþætt, en helstu þættir, sem athuga
þarf, eru:
A: Skólar:
Aðstaða sú sem þeir veita til íþrótta-
iðkana, bundinna í námsskrá og með
frjálsri þátttöku. Einnig verði gerð grein
fyrir árangri af framkvæmd sundskyldu
og öðrum íþróttaiðkunum í skólum.
B: Ungmenna- og íþróttafélög:
Auk þess sem aðstaða til íþróttaiðk-
ana, keppni og félagsmála er athuguð,
skal athugun einnig beinast að starf-
rækslu íþróttamannavirkja og hvernig
þau verði best nýtt bæði fyrir félags-
bundna iðkendur og ófélagsbundinn al-
menning.
Afla þarf upplýsinga um kostnað við
íþróttaiðkanir s.s. laun, starfrækslu,
flutninga og tæki.
Afla þarf upplýsinga um innlend og
erlend íþróttaviðskipti, umfang þeirra
og kostnað. Þá þarf einnig að athuga
hverjar séu sérþarfir fatlaðra í íþróttum
og kostnaður í sambandi við það.
C: Afreksíþróttir:
Athuga þarf starf tengt ólympíu-
leikum, heimsmeistarakeppni, Evrópu-
keppni, Norðurlandakeppni, lands-
keppni og annarri slíkri keppni. Lýsa
þarf umfangi slíks starfs og greina frá
kostnaði einstaklinga, félaga ogsamtaka
■ Níels Á. Lund
síðast liðin ár og hver stuðningur opin-
berra aðila hafi verið og hver hafi verið
hlutdeild erlendra íþróttaaðila.
D: Almenningsíþróttir
Gerð verði grein fyrir möguleikum
almennings tif ófélagsbundinna íþrótta-
iðkana og hver sé þróunin á því sviði. I
því sambandi komi fram að hve miklu
leyti fjölskyldan geti notið íþróttaiðkana
saman og almenningur óháð aldri eða
kyni.
Mikið hefur þegar áunnist og verið
gert af hálfu opinberra aðila í þessum
málum, en athuga þyrfti betur hvort
íþróttaaðstaðan nái til allra og gera
úrbætur ef með þarf.
í framhaldi af þessari athugun leggi
nefndin fram ábendingar um hvaða
ákvæði íþróttalaga þarfnist breytinga
eða hvort þörf sé á heildarendurskoðun
þeirra laga.
íþróttalögin má rekja til þess að í apríl
1938 skipaði þáverandi forsætis- og
kennslumálaráðherra, Hermann Jónas-
son, níu manna milliþinganefnd er:
„... geri tillögur til ríkisstjómarinnar fyrir
næsta reglulegt Alþingi um það hvernig
hagkvæmast verði að efla íþróttastarf-
semi og líkamsrækt meðal þjóðarinnar,
fyrst og fremst með það sjónarmið fyrir
augum að áhrif íþrótta til þroska, heilsu-
bótar og hressingar nái til sem flestra í
þessu landi“.
Nefndin skilaði tillögu að frumvarpi
til íþróttalaga á tilskildum tíma og í
desember 1939 var það afgreitt sem lög
frá Alþingi, nr. 25 12. febrúar 1940.
Síðan hefur verið starfað samkvæmt
þeim að mestu óbreyttum. Endurskoðuð
voru lögin og afgreidd frá Alþingi 28.
mars 1956, lög nr. 49/1956. Breytingar
voru gerðar á lögunum 1968, lög nr.
5/1968 (7. gr. 4. tl.) um stöðu íþrótta-
fulltrúa og einnig voru gerðar breytingar
á lögunum 1972, lög nr. 34/1972, um
íþróttasjóð. Það er því ekki ólíklegt að
núgildandi íþróttalög þurfi breytinga við
þótt því sé ekki slegið föstu.
Stefnumótunin á að ná til ársins 2000
eða til næstu 15 ára. Búast má við mjög
aukinni þátttöku í íþróttum og ekki síst
þess að vænta að hún eigi sér stað meðal
almennings í Ijósi breyttra atvinnuhátta
og styttri vinnutíma. Það er því mikils-
vert að sveitarfélög og aðrir, sem að
þessum málum vinna, geri sér þetta ljóst
og bregðist við því á þann hátt að
almenningur geti nýtt frístundir sínar til
íþróttaiðkana, sjálfum sér og öðrum til
gagnsog ánægju.
Að lokum skal lögð á það áhersla að
ætlast er til að höfuðmarkmið nefndar-
innar verði að gera tillögur sem miði að
því að sem flestir hafi jafna möguleika
til íþróttaiðkana hvar sem er á landinu.
fréttir
■ Tveir af nefndarmönnum Ólympíunefndar fatlaðra, þeir Ásgeir B. Guðlaugsson (t.v.) og Gunnar Gunnarsson afhenda
fjármálaráðherra Albert Guðmundssyni sett númer eitt af minnispeningum nefndarinnar að gjöf. Albert notaði tækifærið og
árnaði fötluðu íþróttafólki alls hins besta í þeirri keppni sem framundan er í sumar.
Ólympíunefnd fatlaðra:
Gefur út minnispen
inga til fjáröflunar
■ Fyrr í vikunni fóru fulltrúar Ólym-
píunefndar fatlaðra á fund fjármálaráð-
herra og afhentu. honum að gjöf sett
númer eitt af minnispeningunt sem
nefndin hefur gefið út til styrktar íslensk-
uni keppendum á ólympíuleika fatlaðra
sem haldnir verða í sumar. Gefnir voru
út 100 gullhúðaðir bronspeningar og 150
bronspeningar hvorutveggja númeraðir.
Fyrstu hundrað númer beggja pening-
anna verða seld í settum en 50 brons-
peningar seldir stakir. Er það von Ólym-
píunefnd.arinnar að fólk sjái sér fært að
styrkja starfssemi fatlaðs íþróttafólks
með kaupum á þessum minnispeningum.
Sala fer fram í húsnæði nefndarinnar að
Háaleitisbraut 11-13. Búisterviðnokkru
söfnunargildi þessara peninga þegar
fram í sækir þar sem upplag þeirra er
aðeins 100 sett auk 50 stakra peninga.
Á undanförnum árum hafa fatlaðir
unnið mörg íþróttaafrek á alþjóðlegum
mælikvarða. Þannig hafa íslendingar
unnið til 7 verðlauna á heimsleikum
mænuskaðaðra og á síðustu ólýmpíu-
leikum unnu íslendingar gullverðlaun í
sundi og brons í lyftingum. -b