Tíminn - 17.12.1987, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Fimmtudagur 17. desember 1987
Heldur ætla aðfinnslur málfræð-
ings að vinda upp á sig vegna þess
einstaka framtaks Tímans að
bregða fyrir sig hinu algenga ís-
lenska nýmyndunarorði „bígerð“ í
forsíðufrétt af plútoníumryki.
Nú hefur forstöðumaður Orða-
bókar Háskólans hringt inn þær
athugasemdir að til sé fjórtán árum
eldra dæmi í íslenskum ritum.
Bígerð kemur fyrir í Hafnarstúd-
entum, bls. 33, og er það sr.
Þorsteinn Helgason, síðast í Reyk-
holti, sem bregður fyrir sig þessu
orði. Dæmið er svona: “... hvort
nokkur umbreyting við skólann
hefur verið í bígerð (eins og dón-
arnir segja) í gegnum hoppið hér í
vetur...“ Þetta dæmi kemur fyrir í
Iöngu bréfi hans til Páls stúdents
Pálssonar, frá 2. maí 1826.
Forstöðumaður Orðabókarinn-
ar, Jón Aðalsteinn Jónsson, vildi
taka það skýrt fram að hann væri á
hinn bóginn afar óánægður með þá
framsetningu Tímans að etja þess-
ari stofnun gegn Finni N. Karls-
syni, menntaskólakennara á Egils-
stöðum. Um uppruna þessa orðs
væru skiptar skoðanir og ætluðu
þeir ekki að taka afstöðu til þeirra
mála, heldur einungis að gefa upp
þau dæmi sem til eru í Orðabók-
inni.
Mun ýmist vera hallast að því að
orðið sé runnið úr þýsku, eins og
Árni Böðvarsson bendir á í nýjustu
útgáfu Orðabókar Menningarsjóðs
og Finnur N. styðst við án þess að
hafa nein dæmi á reiðum höndum,
eða þá að orðið sé íslenskt og
myndað úr forskeytinu bí- og
sagnanafnorðinu gerð. Munu
skoðanir einkum skiptar um það
hvort hægt sé að rekja uppruna
bígerðar til sagnarinnar að „bí-
gera“, en hún er komin úr þýsku
með viðkomu í dönsku og er hin
versta sletta.
Að lokum er það að nefna að í
stafsetningarorðabók Halldórs
Halldórssonar segir um bígerð að
það sé e.t.v. íslensk nýmyndun,
sbr. dæmi úr eldri dönsku, „i
gerd(e)“ í merkingunni í þróun.
Telur nú Tíminn málið komið að
sinni úr höndum blaðamanna og
afhendir það málvísindamönnum
til úrskurðar. KB
Iðnaöarráöherra afhenti viðurkenningar:
16 starfsþiálfarar
Sextán starfsmenn hjá fjórtán
fyrirtækjum í fata- og vefjariðnaði,
fengu þann 10. desember s.l., af-
henta viðurkenningu fyrir þátttöku í
starfsþjálfunarnámskeiði, sem hald-
ið var í samræmi við samkomulag
sem Landssamband iðnverkafólks
og VSÍ,VMSÍ og Félag íslenskra
iðnrekenda gerðu með sér í kjara-
samningum ó.desember 1986.
Þessir starfsmenn hafa verið
undanfarna mánuði í bóklegu og
verklegu námi á vegum Iðntækni-
stofnunar íslands. Námið hófst í maí
og hefur staðið yfir síðan með
hléum, þar af voru 8 vikur bóklegt
nám sem fram fór hjá Iðntæknistofn-
un, en 9 vikur verkleg þjálfun í
fyrirtækjum.
Markmið námskeiðsins var m.a.
að þjálfa þátttakendur til að geta
leiðbeint öðrum, geta þjálfað nýliða
samkvæmt ákveðinni áætlun og geta
lagt mat á hæfni einstaklinga. Peim
er einnig ætlað að þekkja gæðakröf-
ur, vélar og tæki og þekkja til
vinnurannsókna.
Hinn glæsilegi líkbíll afhentur. F.h. Ásbjörn Björnsson, forstjóri, Bjami Ólafsson, Bílvangi, og Ólafur
Magnússon yfirbílstjóri.
Tímamynd Pjetur •
Buick líkbíll til Reykjavíkur
Kirkjugarðar Reykjavíkur, Reykja-
víkur prófastdæmi, fengu afhenta sl.
föstudag nýja likbifreið af Buick
gerð. Það var umboðsaðili General
Motors á íslandi, Bílvangur sf. sem
flutti bifreiðina inn fullinnréttaða til
líkflutninga, en uin þær breytingar
sá eitt elsta og virtasta fyrirtæki í
Bandaríkjunum á þessu sviði, Sup-
erior Coaches.
Buickinn er eftir þessar breytingar
rétt rúmir 6 metrar á lengd og 2
metrar á breidd.
451 af ferskum laxi
flogið til Frakklands
Um 45 tonn af ferskum laxi
verða flutt út til Frakklands á
vegum Sjávarafurðadeildar Sam-
bandsins í þessari viku. Megnið fer
með flugfragt næstu daga. Áður
hefur Sjávarafurðadeild flutt út 93
tonn af ferskum laxi til Frakklands,
sem er aðalmarkaðssvæði deildar-
innar fyrir þessa afurð, en útflutn-
ingur á ferskunt iaxi hófst um
miðjan maí sl. J*á hafa 36 tonn
farið á Bandaríkjamarkað frá því
þessi útflutningur hófst.
Laxinn fer á markað í Boulogne,
sem er aðaldreifingarstöð fyrir fisk
í Frakklandi, en þaðan að mestu á
Parísarsvæðið, á jólaborð franskra
heimila. Laxinum er slátrað í þcss-
ari viku hjá íslandslaxi hf. við
Grindavík og Snælaxi hf. í Grund-
arfirði og hann fer óslægður á
markaðinn. Markaðsverð fyrir lax-
inn hefur verið 271 kr/kg fob að
meðaltali, þ.e. þegar umboðslaun
erlendis, flutningsgjöid og trygg-
ingar hafa veriö greiddar. Ferskur,
óslægður lax er þannig 6 til 7
sinnum verðmætari en ferskur
þorskur í gámum að meðaltali.
Með aukinni framleiðslu laxeld-
isstöðva fer útflutningur á laxi
sívaxandi. Reiknað er með að
Sjávarafurðadeild Sambandsins
annist sölu á um 650 tonnum af iaxi
á næsta ári, að nettóverðmæti um
180 milijónir króna. Verðmæti út-
flutts lax á þessu ári á vegum
deildarinnar er um 50 miiljónir
króna. Sjávarafurðadeild annast
langstærstan hluta laxútflutnings-
ins frá íslandi.
flNGELfl
Skuggsja
SKVGGSJÁ - BÓKABVÐ OLIVERS STEDíS SF
ÁST OG HAMINGJA
Barbara Cartland
Aðeins tvær persónur bjargast
í land, þegar skipið brotnar í
klettunum við strönd Ferrara,
ævintýramaðurinn Sir Harvey
Drake og hin fagra Paolina
Mansfield. Þau voru bæði á
leið til Feneyja og faðir
Paolinu fórst með skipinu. Sir
Harvey Drake stingur upp á
því við hana, að hún ferðist
með honum sem systir hans
áfram til Feneyja. Þar segist
hann auðveldlega munu geta
fundið ríkan eiginmann
handa henni — og um leið
ætlar hann að tryggja sína
eigin framtíð. Paolina fellst á i
hugmyndina, og framundan 1
er ævintýralegt og viðburða-
ríkt ferðalag.
ANGELA
Theresa Charles
Angela Smith sækir um
læknisstarf í bænum Whey-
stone. Þar ætlar hún einnig að
reyna að jafna sig eftir slys,
sem hún lenti í, í hreinu
sveitalofti og kyrrlátu um-
hverfi. Hún fær starfið, en
henni er vantreyst sem lækni
og litin hornauga sem persóna
í fyrstu. En smátt og smátt
vinnur hún traust og álit
fólks. Angela missti mann
sinn og dóttur í bílslysi og iíf
hennar hefur verið tómlegt
síðan slysið varð. En er hún
kynnist Mikael Traymond, ró-
legum og yftrveguðum lækni,
vakna tilfinningar hennar á
ný.
iiDW!.
löíía!W®L
Erik IXerlöe
SVÖRTU
AUGUN
SKuaasjÁ
SVORTU AUGUN
Erik Nerlöe
Hin svörtu augu unga sígaun-
ans vöktu þrá hennar eftir
frelsi — frelsi sem hún hafði
lítið kynnst áður. Og ljúfir
tónar fiðlu hans ollu því, að
hún ákvað að flýja burtu með
honum. En vissi hún hvert
hún var að flýja? Nei, hún var
of ung og reynslulítil til að
vita það. Hún skildi ekki að
blind ást hennar leiddi hana
aðeins út í ófyrirsjáanlegar
hættur.
TINA
Eva Steen
GOÐI HIRÐIRINN
Else-Marie Nohr
Hún er ung og fögur og hefur
kynnst manni sem hún elskar.
Framtíðin blasir við þeim,
en örlögin verða til þess að
skilja þau. Hún sér sig
nauðbeygða til að hverfa úr
lífi hans. Með fegurð sinni og
miklum hæfileikum sínum
á listskautum nær hún langt,
en þegar best gengur upp-
götvast að hún er haldin
banvænum sjúkdómi. Einmitt
þá kemur maðurinn sem hún
elskar aftur inn í líf hennar.
Hún hvarf og ekkert fréttist af
henni. Loks var hún talin af
og álitin dáin. Dag einn birtist
hún í sendiráði í Thailandi,
aðframkomin og þungt haldin
af hitasótt, og mundi ekki
hvað hún hét. Með góðri
læknishjálp nær hún sér fljótt,
og nokkru seinna er hún á
leið heim. Hún erfull af lífs-
þrótti og hlakkar til að sjá
aftur manninn, sem hún
elskar og hún hafði gifst stuttu
áður en hún varð fyrir áfall-
inu. En fjögur ár eru langur
tími, og maður hennar hafði
fyrir löngu talið hana af.
c3r
au-UWJUKMl
Eva Steen
TÍNA

C ____
Eba-Marls Nekr
GÓÐI
HIRÐIRINN
SKUGOSJÁ