Tíminn - 20.12.1990, Blaðsíða 13

JÓLABLAÐ 1990
Tíminn 13
Þökkum gott samstarf og
yiðskipti á liðnum árum
Kaupfélag Héraðsbúa
Egilsstöðum - Reyðarfirði
Borgarfirði - Seyðisfirði
'ársœlt komandiár
leið og hún snýr sér frá gluggan-
um, og það er íbyggin eftirvænt-
ing í augnaráðinu. „Hljómurinn
frá bjöllunni á dómhúsinu var
svo kaldur og tær. Svo heyrðist
enginn fugl syngja. Þeir eru
farnir til heitu landanna, ójá. Æ,
Buddy, hættu að maula þessa
kexköku og sæktu kerruna okk-
ar. Hjálpaðu mér að finna hatt-
inn. Við þurfum að baka þrjátíu
kökur.“
Þetta gerist alltaf með sama
hætti: það rennur upp einhver
nóvembermorgunn og líkt og
hún sé að halda opinbera vígslu-
athöfn í tilefni af því að tími jól-
anna er genginn í garð, sem lyft-
ir huga hennar á flug og er sem
olía á funa hjarta hennar, lýsir
vinkona mína yfir: „Það er jóla-
kökuveður! Sæktu kerruna okk-
ar. Hjálpaðu mér að finna hatt-
inn.“
Svo finnst hatturinn, kringlótt-
ur stráhattur með flauelsrósum,
sem ótal útiverudagar eru búnir
að upplita: hann var eitt sinn í
eigu ættingja, sem betur tolldi í
tískunni. Saman stýrum við
kerrunni okkar, útjöskuðum
barnavagni, niður eftir garðin-
um og inn í þyrpingu af val-
hnotutrjám. Ég á kerruna; það
er að segja að hún var keypt
handa mér, þegar ég fæddist.
Hún er gerð úr tágum, sem tal-
vert eru teknar að trosna og
hjólin slangra út og inn, eins og
hnén á drykkjumanni. En það
má reiða sig á þennan grip. Á
vorin förum við með hana út í
skógana og fyllum hana af blóm-
um, ýmsum jurtum og villi-
burkna, sem við setjum í kerin á
veröndinni. Á sumrin hlöðum
við hana nesti og veiðistöngum
úr bambus og skröltum með
hana niður á lækjarbakka. Einn-
ig á vetrum hefur hún hlutverki
að gegna: Þá verður hún að
flutningavagni sem flytur brenni
utan úr garðinum inn í eldhús
og er hlýtt rúm handa Queenie.
Queenie er litli, vaski, guli og
hvíti völskuhunduinn okkar, en
hún hefur lifað af hundafár og
tvö skröltormsbit. Queenie
skokkar við hliðina á vagninum
núna.
Þrem tímum seinna erum við
aftur í eldhúsinu og erum að
brjóta skurnið utan af stærðar
vagnhlassi af valhnetum sem
vindurinn hefur feykt til jarðar.
Okkur verkjar í bakið eftir að
hafa tínt þær upp: mikið var erf-
itt að fmna þær (meginhlutinn
af þeim hafði verið hristur af
trjánum og seldur af eigendum
trjágarðsins, en við erum ekki
þeir) innan um laufið sem huldi
þær og hrímað grasið, sem villti
um fyrlr okkur. Krakkl! Glaðleg-
ur brestur, vottur af örlítilli
þrumu kveður við, þegar skurn-
ið brestur og bingurinn gullni af
sætum, fitukenndum og ffla-
beinshvítum kjörnum hækkar í
mjólkurlitu skálinni. Queenie
sníkir að fá að smakka og af og
til stingur vinkona mín agnar-
litlu upp í sig, þótt hún fullyrði
að við megum alls ekki við því.
„Við megum ekki gera þetta,
Buddy. Ef við byrjum, þá getum
við ekki hætt. Þetta er varla nóg
samt. í þrjátíu kökur.“ Það er
tekið að dimma í eldhúsinu.
Rökkrið gerir gluggann að
spegli: spegilmyndir okkar
renna saman við tunglið sem er
að koma upp, þarna sem við sitj-
um að vinnu okkar við arininn
við arinbjarmann. Seint og um
síðir, þegar tunglið er komið
hátt á loft, fleygjum við síðasta
skurninu í eldinn og andvörpum
bæði í einu meðan við horfum á
það brenna. Kerran er tóm, skál-
in er barmafull.
Við borðum kvöldmatinn (kald-
ar kexkökur, flesk, berjasultu) o
skeggræðum morgundaginn.
morgun hefst sú vinna sem ég
hef mestar mætur á. Kirsiber og
súkkat, engifer og vanilla og nið-
ursoðinn ananas frá Hawaii,
kanill og rúsínur, valhnetur og
viskí og að hugsa sér — heil
ókjör af hveiti og smjöri og öll
þessi egg, kryddjurtir og bragð-
efni: Ja, við verðum að fá lítinn
hest til þess að draga kerruna
heim.
En áður en af þessum innkaup-
um getur orðið þarf að huga að
fjármálunum. Peningar. Hvor-
ugt okkar á neina. Nema þá ein-
hverja lúsarögn sem fólk í hús-
inu lætur af hendi rakna endr-
um og eins (tíu sent eru talin
stórfé). Eða þá það sem við öfl-
um með margvíslegri starfsemi.
Við höldum flóamarkað og selj-
um fötur með brómberjum, sem
við sjálf höfum tínt, krukkur
með heimalagaðri sultu og epla-
mauki og niðursoðnum ferskj-
um og leitum blóma til nota við
brúðkaup og jarðarfarir. Einu
sinni unnum við fimm dali, sem
voru sjötugustu og níundu verð-
laun í landsliðsgetspánni. Ekki
svo að skilja að við berum
minnsta skynbragð á fótbolta.
Við tökum bara þátt í hverri
þeirri keppni sem við fréttum af:
Um þessar mundir eru vonir
okkar bundnar við fimmtíu þús-
und dala fyrstu verðlaunin, sem
bjóðast fyrir nafn á nýrri kaffi-
tegund. (Við stungum upp á F.H.
og eftir nokkurt hik, því vinkona
mín hélt að það gæti þótt guð-
last, kjörorðinu „F.H.! — Halle-
lújá!“). En satt að segja var eina
reglulega ábatasama fjáröflunar-
leið okkar Skemmti- og
skrímslasafnið sem við settum
upp í viðarskýlinu í bakgarðin-
um fyrir tveimur sumrum.
Skemmtunin var myndakíkir
TRUMAN CAPOTE
TVuman Capote (1925-1984) fæddist (New
Orleans og ólst upp (suðurríkjum Bandaríkj-
anna. Hann varð heimskunnur rithófundur
aðeins 23 ára að aldri fyrir skáldsöguna „Other
Voices, Other Rooms" og taldist til fremstu
bandarískra höfunda um sfna daga. Mesta at-
hygli af verkum hans hafa vakið heimilda-
skáldsagan „Með köldu blóði" (In Cold Blood),
sem komið hefur út á fslensku og „Breakfast
at Tiffany’s". Capote var frábær smásagnahöf-
undur og er sagan .Jólaminning" (Christmas
Memory) dæmi um það.