Tíminn - 26.11.1991, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Þriðjudagur 26. nóvember 1991
Fyrrum starfsmaður sovésku leyniþjónustunnar í viðtali við Aftenposten:
Norðmenn á
mála hjá KGB
Butkov flúði til Bretlands í maí eftir að hafa unnið í Osló undir því
yfirskini að hann væri blaðamaður síðan 1989. Hann segir að sov-
éska leyniþjónustan hafi fyrst og fremst áhuga á Noregi vegna aðild-
ar þess að Atlandshafsbandalaginu. Hann sagði einnig að iðnaðar-
njósnir væru nokkuð stundaðar og sagði að þær væru næst mikil-
vægustu njósnimar á eftir heraaðarajósnum.
í síðasta mánuði ráku Norðmenn
átta sovéska sendiráðsmenn, og
ásökuðu þá um að hafa misnotað sér
aðstöðu sína, sem er í raun ekkert
annað en njósnir. Það var Butkov
sem veitti Norðmönnum upplýsing-
ar um njósnastarfsemi þeirra.
Butkov sagði einnig að 38 sovéskir
borgarar hafi stundað njósnir í Nor-
egi í fyrra. Aðeins 32 sovéskir sendi-
ráðsmenn eru skráðir í Noregi.
Engir Norðmenn hafa verið hand-
teknir eftir að Butkov fór til Eng-
lands.
Butkov segir að Arne TVeholt hafi
verið afar mikilvægur njósnari. Tre-
holt, sem er íyrrum diplómati, af-
plánar nú 20 ára dóm sem hann
hlaut fyrir njósnir. Butkov sagði að
Treholt væri orðinn einskonar goð-
sögn innan sovésku leyniþjónust-
unnar. í síðustu viku var ósk hans
um að vera látinn laus hafnað, en
hann hefur haldið fram sakleysi sínu
frá upphafi. Reuter-SIS
Arne Treholt er goðsögn innan KGB.
Söngvarinn í rokkhljómsveitinni Queen:
Freddy Mercury
látinn úr eyðni
Freddy Mercury, söngvari bresku
rokkhljómsveitarinnar Queen,
lést úr eyðni á sunnudaginn.
Hann var 45 ára að aldri þegar
hann lést.
Mercury viðurkenndi opinberiega
á laugardaginn að hann væri smit-
aður af sjúkdómnum en miklar
vangaveltur hafa verið uppi um
hvort hann væri kominn með
eyðni.
Hann dó á heimili sínu í Kensing-
ton í London. Blaðafulltrúi hans,
Roxy Meade, sagði að dánarorsökin
hafi verið lungnabólga. Hann verð-
ur jarðsettur í kyrrþey síðar í vik-
unni.
Mercury var ein skærasta stjarna
þeirra Breta. Hann var í sviðsljós-
inu í rúmlega 20 ár, og var hljóm-
sveit hans, Queen, vinsæl svo ár-
um skipti. Meðal vinsælla laga
þeirra má nefna Bohemian
Rhapsody, We are the Champions
og I want to break free, sem seld-
ust í milljónum eintaka víða um
heim.
í tilkynningu sem hann gaf frá sér
daginn áður en hann dó, hvatti
hann aðdáendur sína um allan
heim að taka þátt í baráttunni gegn
eyðni.
Mercury kom síðast fram opinber-
lega fyrir 18 mánuðum til að taka
við tónlistarverðlaunum. Hljóm-
sveitin Queen hefur ekki komið
fram opinberlega síðan árið 1986.
Freddy Mercury var fæddur í
Zanzibar í Tcinzaníu 5. september
árið 1946. Skímamafn hans var
Frederick Bulsara. Hann fór ekki
dult með kynhvatir sínar en hann
var tvíkynhneigður og sagðist hafa
átt fjölda elskhuga, bæði karla og
konur en það hafi allt farið illa.
Reuter-SIS
Dómskerfið í Bretlandi
Einn eitt máliö þar
sem dómur er ógiltur
Dómarar í Bretlandi skýröu frá því í gær, aö maður sem var sak-
felldur árið 1987 fyrir að myrða lögreglumann sé saklaus af morð-
ákærunni. Þetta eru síðustu atburðir í röð mála þar sem áður fall-
inn dómur er lýstur ógildur.
Wilston Silcott var dæmdur í lífs-
tíðarfangelsi fyir morðið sem var
framið í óeirðum í London. Hann
var sakfelldur eftir að hafa játað það
fyrir lögreglunni. Hann verður samt
áfram í fangelsi þar sem hann af-
plánar lífstíðardóm fyrir annað
morð.
Tveir aðrir menn sem voru dæmd-
ir samsekir fyrir þetta sama morð
hafa einnig áfrýjað dómum sínum.
Undanfarið hafa komið í Ijós mikl-
ar brotalamir í breska dómskerfmu.
Þetta hefur leitt til þess að stjóm-
völd hafa orðið að útnefna konung-
lega nefnd til að endurskoða allt
dómskerfið.
Flest þessara mála vöktu mikla
reiði hjá almenningi á sínum tíma.
Þar á meðal eru sprengjutilræði
írska lýðveldishersins.
í september sl. var mál Judith Ward
tekið fyrir aftur, en hún var dæmd í
lífstíðarfangelsi árið 1974, ásökuð
um að hafa átt þátt í sprengjutilræði
IRA þar sem 12 manns týndu lífi.
Fyrir tveimur árum, voru félagar í
hóp sem kallaði sig Guildford Four
og sakfelldir fyrir sprengjutilræði
IRA á krá einni, látnir lausir eftir að
sannað þótti að játning þeirra var
fölsuð.
Á þessu ári var hópur sem kallaðist
Birmingham Six, sem einnig var
sakfelldur fyrir sprengjutilræði á krá
dæmdur saklaus af því eftir að ný
sönnunargögn komu fram.
Einnig var dómur yfir Maguirefjöl-
skyldunni, sem vom lengi í fangelsi
grunuð um að hafa stjómað IRA
sprengjuverksmiðju, lýstur ógildur.
Joseph Cicipppio laus í þessari viku?
Tilkynnt að hann verði látinn laus
í vikunni
Fastlega er búist við að bandaríski gíslinn Joseph Cicippio verði lát-
inn laus í þessarí viku. Bæði íranir og Sameinuðu þjóðiraar vonast
til að gíslamálið verði leyst fyrir lok þessa árs.
Líbanskir bókstafstrúarmenn til-
kynntu í gær að Byltingarsamtök rétt-
lætis ætli að láta hann lausann innan
fárradaga.
Cicippio er 61 árs gamall endurskoð-
andi. Hann hefur verið í haldi mann-
ræningja í meira en fimm ár.
Heimildir Reutersfréttastofunnar
herma að Iausn vestrænna gíslanna
fimm sem enn eru í haldi í Líbanon sé
ekki lengur tengt því að ísraelar láti
arabíska fanga lausa. Hins vegar er
búist við að innan skamms láti Tsrael-
ar fanga lausa, en ekki er vitað hversu
marga.
Diplómatar í Beirút segja að lausn
hinna sjö vestrænu gísla velti á því að
Giandomenico Picco, sérlegur sendi-
maður Sameinuðu þjóðanna, kæmi
til Sýrlands eða Líbanon.
„Picco þarf að vera kominn hingað
áður en nokkkur gísl í Líbanon verður
látinn laus, því hann hefur yfirumsjón
með þessu máli. Við eigum von á hon-
um mjög fljótlega," segir vestrænn
diplómati. „Hann gæti jafnvel verið
kominn til Teheran."
Vonir um að gíslamálið yrði komið
í höfn fyrir áramót jukust stórlega í
síðustu viku eftir að líbanskir leið-
togar sögðu að endir þessa máls
væri ekki undir því komið að ísrael-
ar létu arabíska fanga lausa í stað
vestrænna gísla.
„Þetta er einmitt það sem við höfum
viljað fá framgengt í mörg ár án nokk-
urs árangurs," segir háttsettur vest-
rænn sendimaður. „Það hlýtur að hafa
verið vegna þrýstings frá íran. Ef þessi
mál eru skilin að, ættu allir vestrænir
gíslar að fá frelsi fljótlega," segir hann.
Terry Waite og Thomas Sutherland
fengu frelsi í síðustu viku án þess að
ísraelar gæfu nokkuð eftir. ísraelar
segjast ekki ætla að láta fanga lausa
nema fá fréttir af týndum hermönn-
um.
íranska fréttastofan IRNA sagði síð-
asta fimmtudag að Cicippio ætti meiri
möguleika á að fa frelsi en aðrir gíslar
í BerúL
IRNA greindi einnig frá því að það
væri mjög sennilegt að lausn gísla-
málsins yrði innan sjónmáls áður en
árið er úti.
The Teheran Times greindi frá því í
síðustu viku, að einn eða tveir vest-
rænir gísiar yrðu látnir lausir fýrir
vikulok. Þá sagði blaðið frá því að þeir
yrðu allir frjálsir um áramótin.
Elham Cicippio, eiginkona Joseph
Cicippio, telur að alvara búi að baki
þessum fréttum. ,J4álið horfir öðru-
vísi við en áður, fyrst það er ekki leng-
ur tengt föngunum sem eru í ísrael,"
sagði hún. Þá segir hún að henni hafi
ekki borist fréttir um að lausn hans,
en hefúr pakkað niður og er tilbúin til
að fara til Damaskus til að hitta eigin-
mann um leið og hann kemur þang-
að.
Cicippio hefur verið í haldi Byltingar-
samtaka réttlætis í mörg ár og ef hann
verður látinn laus, hefur tala vest-
rænna gísla í Líbanon ekki verið jafh
lág síðan gíslasagan hófst árið 1985.
Reuter-SIS
FRETTAYFIRLIT:
BELGRAD - Skotið var á Osijek í
austurhluta Króatiu í gærdag en
fremur rólegt var á ftestum átaka-
svæðum. í PARlS sögðu Frakkar
að Sameinuðu þjóðimar ættu að
senda friðarsveitir tfl Júgóslavlu
eins fljótt og hægt er.
BEIRÚT - Libanir hafa samþykkt
boð Bandarítgamanna um að við-
raeðum um flið tyrir botni Miðjarð-
arhafs verði framhaldið í Washing-
ton i næsta mánuði. Ubank segja
að með því sé tryggt aö Banda-
rikjamenn hafi yfimmsjón með við-
ræðum í málunum. Israelsk stjóm-
völd era nú nær þvi að þekkjast
boð Bandarikjamanna en hafa þó
reyrrt að draga úr mikilvægi þess.
PLO hafa failist á að i Moskvu fari
fram alhliða viðræður á milii rfkja
fyrir botni Miðjarðarbafs og á von á
að undirbúningsfundur fart þar
fram seint í desember.
JAKARTA - Indónesía hefur neit-
að fróttum um að fjöldamorð séu
framin í austur Timor en Amnesty
intemational segir að þessar fréttir
séu tnlverðugar og hvetja tfl þess
að Sameinuðu þjóðimar rannsaki
málið.
CAPE CANAVERAL, Flórtda -
Geimfarar i geimskutlunni Atlandt-
is skutu á loft gervihnetti sem varar
við eldflaugum aðeins sex klukku-
tímum eftir að geimskuöan fór ffá
Jöröu. Þessi gervihnöttur kostaði
300 milljón doflara eða rúmlega 18
milljarða fslenskar krónur.
NÝJA DELHÍ - U Peng, forseti
Kír», fer í heimsókn Ö Nýju Delhí
þann 11. desember. Þetta er fyrsta
heimsókn embættismanns í Kina
tfl Indland slöan löndin tvö háðu
stríð um landamæri fyrir nærri 30
árum.
MOSKVA - Borís Pankín, fynum
utanríkisráðherra Sovétríkjanna,
segir að þar t8 nýiega hafi altt að
helmingur starfsfólks [ hverju sov-
ésku sendiráði verið njfenarar,
ekki stjómarerindrekar.
VARSJÁ - Lech Walesa, forseti
Póflands, setti pólska þingið í gær.
(ræðu sinni sagði hann að landinu
væri stefnt í hættu ef stjómmála-
mönnum tækist ekki að mynda rf k-
isstjóm fljóöega
DUSHANBE, Sovétríkin
Rakhmon NaÚyev, fynxim leiðtogi
kommúnistaflokksins, iýsti yfir stgri
i frxsetakosningum í Tajikistan, en
andstæðingar hans hafe ásakað
hann um fjármálaóreiöu.
OSLÓ - Herlóringjastjómin I
Búrma hefer hafnað beiðni frá
Nóbelsverðlaunanefndinni að fá
að heimsækja Aung San Suu Kyi,
en hún er handhafi friðarvenðlauna
Nóbels í ár. Herforingjastjómin
heldur henni í stofufengelsi.