Tíminn - 30.11.1994, Blaðsíða 2

$Mtm
Miðvikudagur 30. nóvember 1994
Tíminn spyr...
Hvaba áhrif hefur niburstaba þjóbarakvæba-
greibslunnar í Noregi á þróun mála á Islandi?
Gubrún Halldórsdóttir, Kvennalista:
Míní-EFTA verbur áfram
„Eg er nú svo einföld í hjarta
mínu að ég sé ekki annað en að
þetta muni styrkja stöðu okkur ís-
lendinga. Og ég get ekki séð ann-
aö en við getum átt mjög góða
samvinnu við Norðmenn í þeim
viðskiptum sem við munum nú
eiga við stóra risann í Evrópu.
Þeir í Noregi verða náttúrlega
áfram hluti af því EFl'A sem eftir
stendur, það verður einhverskon-
ar míní-EFTA áfram og þar hafa
Svisslendingar áhuga á að fram-
hald verði á. Ég er auðvitaö alltaf
á þeirri skoöun að viö hefðum
aldrei átt að ganga í þetta EES
heldur hefbum vib átt ab gera tví-
hliða samning, það hefði verib
skynsamlegra fyrir okkur, og sér-
staklega í ljósi þess hver þróunin
hefur orðið. Þessu hélt Kvenna-
listinn alltaf fram og vib höfðum
rétt fyrir okkur eins og alltaf,
Kvennalistakonur, nema Ingi-
björg Sólrún, frænka mín og vin-
kona.
Ég held að við stæðum betur
að vígi núna með tvíhliba samn-
inga. Norbmenn og íslendingar
munu eflaust efna til samvinnu
og tel ég að þar munum við eiga
sterka stöðu gagnvart ESB í viss-
um málum.
Auðvitað verða iðnjöfrar í Nor-
egi núna afar leiðir og þeir munu
sækja í ívilnanir frá norska ríkinu
til að keppa við Evrópusamband-
ið. Þeir eru geysilega auðugir,
frændur vorir, og standa vel að
vígi, þeir hafa farið sér hægt í
efnahagsmálum, þegar íslending-
ar fara eilíf heljarstökk.
Við hjá Kvennalistanum telj-
um hættulegt að fara að eiga við
EES-samninginn eins og hann er
og ef við gerum eitthvað, þá eig-
um viö að reyna ab ná tvíhliða
samningi."
Björn Bjarnason, Sjálfstœbisflokki:
Sé engar
breytingar
„Ég sé nú ekki að þab hafi nein-
ar breytingar í för með sér fyrir
okkur að Norðmenn hafa hafn-
aö aöild að Evrópusambandinu.
Þetta leysir ekki úr neinum
ágreiningi milli okkar og þetta
breytir ekki okkar stöbu. Við er-
um áfram í sömu stöðu, það
hefði leitt til breytinga ef Norð-
menn hefðu gengið í Evrópu-
bandalagið, en það varð ekki.
Þetta er óbreytt ástand." ■
Halldór Ásgrímsson, formabur Framsóknarflokksins:
Betri samkeppnisaðstaöa
gagnvart Noregi
Á íslandi á þetta vonandi eftir
ab hafa þau áhrif ab utanríkis-
ráðherrann hætti að tala um ab-
ild ab Evrópusambandinu.
Hann virbist reyndar ekki ætla
ab gera þab, og fer þab ab verba
nokkub þreytandi. Eftir Nei-ib
verbur samkeppnisstaba okkar
betri gagnvart Noregi því þeir
eru meb allmikla tolla á ýmsum
vörum eins og er. Ég á von á því
að Norbmenn verbi áhugasam-
ari um ab_styrkja norræna sam-
starfib, sem er jákvætt.
Þetta þýbir ab Noregur þarf
ab semja um sín mál sjálfur, til
dæmis varbandi Barentshafib
og styrkingu á síldarstofnunum.
Ég tel þab jákvætt, því Norð-
menn gerbu sér miklar vonir
um ab fá Evrópusambandib til
libs vib sig ab þvinga íslend-
inga.
Mér finnst þetta norska nei
lærdómsríkt fyrir okkur íslend-
inga. Umfjöllunin þar í landi
var gífurlega mikil og ráða-
mönnum tókst ekki ab sann-
færa þjóbina þótt yfirgnæfandi
meirihluti þingsins væri með-
mæltur samningnum. Það voru
margskonar veikleikar í samn-
ingnum, sem Norðmenn gátu
ekki fellt sig vib.
Stefna Evrópusambandsins í
sjávarútvegsmálum er til dæmis
alls ekki snibin ab þörfum þjóba
vib norbanvert Atlantshaf,
miklu frekar vib þjóbir sem eiga
abgang ab aublindum í Norbur-
sjó og Mibjarbarhafi og byggja
jafnframt á veibum á fjarlægum
mibum. Þar ab auki er stefnan
byggb upp á því ab þessi at-
vinnugrein geti ekki rekib sig
nema meb miklum styrkjum frá
hinu opinbera. Ég held ab þetta
hafi rábib úrslitum í Noregi.
Þab kann ab vera ab nibur-
staban í Noregi hafi þau áhrif ab
Evrópusambandib taki ýmislegt
til nánari endurskobunar. Þeir
hljóta ab spyrja sig, alveg eins
og kom fyrir þegar Danir höfn-
uðu Maastricht-samkomulag-
inu, hvort ekki þurfi ab breyta
hlutum til ab gera þjóbum eins
og Noregi kleift að vera meb. ■
Gunnlaugur Stefánsson, Alþýbuflokki:
Eigum að fara var-
lega í umræðum
um aðild að ESB
„Ef ég væri Norbmabur er þab
enginn vafi í mínum huga ab ég
hefbi sagt nei. Þab hefur meiri-
hluti Norbmanna gert.
Gagnvart okkur á íslandi hef
ég þá trú ab þetta styrki stöbu ís-
lands á Evrópuvettvangi. ísland
og Noregur munu standa saman
og löndin geta átt samleið í
samskiptum vib Evrópusam-
bandib á hinum fjölmörgu svib-
um. Ég tel ab vib íslendingar
eigum ab fara mjög varlega í
sambandi vib alíar umræbur
um hugsanlega abild ab Evr-
ópusambandinu. Ég veit nú
ekki hvort ég er sá eini í mínum
flokki sem hugsar svo, en ég tel
naubsyn bera til ab fara mjög
varlega og það sé varla tímabært
á þessum tímapunkti ab ræba
um slíkt.
Vib eigum ab standa vel ab
því ab styrkja samninginn um
Evrópska efnahagssvæbib. Vib
eigum ab leysa þau vandamál
sem upp hafa komib þegar
nokkrar abildarþjóbir hans hafa
gerst abilar ab Évrópusamband-
inu eins og raun ber vitni. Það
tel ég meginverkefnið núna.
Svo er þab seinni tímá spurning
hvort vib eigum ab leggja fram
abildarumsókn ebur ei." ■
Framsóknarmaður
kemur úr skápnum
ttfYRÐU P/ULL £R ÞFTT/j
EKKIRANN FRÆND! Þ/NN ?
Hannes Hólmsteinn Glssurarsoh
er kyndugt peö á taflboröi stjóm-
málanna. Allt frá því aö vera yfir-
lýstur mesti haegrimaöur á íslandi
frá stofnun lýöveldBfns hefur
K" r'»»riö 'aöþoka
Hægra brosið
Gamilr og grónir framsók'-
menn, sem fram aö N*'
Steingrímur J. Sigfússon, Alþýbubandalagi:
Deilur leystar án Gro og Jóns
„Ég tel þab liggja í þessum ab-
stæbum að þessi tvö lönd fari
yfir sín samskiptamál, eins og
til dæmis frægar Smugudeilur.
Ég er þó ekki endilega að segja
að þetta hafi áhrif á deilu- og
ágreiningsmálin, en þó er lík-
legt ab tilhneiging til ab leysa
hnútana verbi sterkari en fyrr.
Kannski eru Gro og Jón Bald-
vin ekki fólkib sem kemur til
meb ab leysa vandamálin, en
ég sé fyrir mér abra sáttasemj-
ara og málamiblara sem væru
heppilegri.
Þetta nei-yrbi norskra held
ég að þýði ab þrýstingur verbi
á löndin ab bæta samstarf sitt
og samvinnu, þau standa orb-
ib sambærilega í EES og EFTA
meb Sviss og líklega Lichten-
stein. Löndin eiga nú meiri
samleið í utanríkispólitík, þau
standa ein tvö Norðurland-
anna utan Evrópusambands-
ins. Þab mun eblilega auka
þrýstinginn á bætt samstarf.
Pólitískt segi ég sem eindreg-
inn andstæbingur abildar okk-
ar ab Evrópusambandinu að
ég fagna þessari niburstöbu í
Noregi, sem styrkir vígstöbu
þeirra afla í stjórnmálum sem
eru eindregib andvíg því ab
vib gerumst abilar ab ESB vib
núverandi abstæbur. Hinsveg-
ar má alveg velta vöngum yfir
því hvab samningsstöðu varð-
ar hvort þetta sé að öllu leyti
til að auðvelda málin. Það er
ekki víst og má færa bæbi rök
meb og móti ab þab hefbi get-
ab verið einfaldari staða til ab
vinna úr ef vib hefðum verib
einir á ferb í viðræðum vib
Evrópusambandið tii að koma
okkur málum fyrir í tvíhliba
samningi. En hvað um þab
þetta er sigur fyrir lýðræbib og
lyftir manni í hærri hæðir.
Ég held að þessi einangrun-
arhræðsluáróbur og nauð-
hyggja sem ég kalla svo, sé úr
sögunni. Menn munu átta sig
á ab nægur tími er til að skoba
málin í rólegheitum. Sagan
um ráðvillta manninn á járn-
brautarstöbinni sem verbur ab
gera þab upp vib sig hvort
hann stökkvi í næstu lest, sem
hann veit ekki hvert stefnir,
verður hreinlega ekki sögb aft-
ur. Hún virkar ekki."