Morgunblaðið - 28.10.2007, Blaðsíða 2

2 SUNNUDAGUR 28. OKTÓBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björn Jóhann
Björnsson, fréttastjóri, bjb@mbl.is Daglegt líf Anna Sigríður Einarsdóttir, annaei@mbl.is Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurðardóttir, ritstjórnarfulltrúi,
gudlaug@mbl.is Minningar minning@mbl.is, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp | Sjónvarp Hulda Kristinsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv.
Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
KRISTÍN Ingólfsdóttir, rektor Háskóla Íslands,
sagði í ræðu sinni við brautskráningu kandídata í
gær, að háskólinn yrði að vinna hraðar að því
markmiði að koma skólanum í fremstu röð há-
skóla. Breytingar í hinu alþjóðlega þekkingarsam-
félagið gerðust hratt og háskólar yrðu að vera
fljótari að laga sig að breyttum kringumstæðum.
„Í stuttu máli er ég sannfærð um að við verðum
að vinna hraðar en við ætluðum okkur að því að
koma Háskóla Íslands í fremstu röð háskóla. Þetta
kann að hljóma djarft, en ég tel þetta brýnt,“ sagði
Kristín.
Slakar rannsóknir – slakur hagvöxtur
Fyrir tæplega tveimur árum var tilkynnt að Há-
skóli Íslands (HÍ) hefði sett sér það langtíma-
markmið að komast í hóp 100 bestu háskóla í
heimi. Ekkert sérstakt ártal hefur verið nefnt í því
samhengi. Kristín sagði skýr-
ar vísbendingar um að skólinn
væri á réttri leið.
„Allar Evrópuþjóðir eru að
vakna upp við það að framtíð-
arhagvöxtur þeirra byggist á
því að þær efli rannsóknar-
tengt háskólanám með sama
hraða og til dæmis Banda-
ríkjamenn og Asíuþjóðir, sem
verja mestu fjármagni til há-
skólamenntunar. Philippe
Aghion, prófessor við Harvard-háskóla, hefur ný-
lega sagt skýrar vísbendingar vera um að slakur
hagvöxtur Evrópuríkja síðustu 30 árin standi í
beinu sambandi við slakan rannsóknaárangur á
háskólastigi í þessum löndum. Um alla Evrópu er
því verið að endurskipuleggja háskólastarfið, auka
hraðann, styrkja og auka alþjóðleg tengsl,“ sagði
Kristín.
Þetta hefði þá þýðingu fyrir HÍ að nú yrði að
vinna enn hraðar að því að koma háskólanum í hóp
hinna bestu. Til þess að það gengi eftir yrði að
gera HÍ að alþjóðlegri stofnun. „Við eigum fjölda
vísindamanna í fremstu röð, en við verðum samt
sem áður að leita markvisst til útlanda og fá hing-
að til starfa framúrskarandi vísindamenn. Við
þurfum líka að nýta enn betur þann ótrúlega styrk
og þá möguleika sem felast í getu skólans til að
ganga í vísindalegt bandalag með bestu háskólum
í heimi. Ég er sannfærð um að þetta tvennt, að
auka hraðann og gera skólann að alþjóðlegri
stofnun, sé nauðsynlegt til að skapa Íslandi réttar
forsendur í alþjóðlegu samkeppnisumhverfi,“
sagði Kristín. Ennfremur væri nauðsynlegt að
auka samvinnu íslenskra háskóla.
Í ræðu rektors kom fram að á einu ári hefði vís-
indagreinum starfsmanna HÍ í ritrýndum alþjóð-
legum vísindatímaritum fjölgað um 18%. Þá væru
kennarar HÍ ritstjórar virtra alþjóðlegra tímarita
og bóka í bókmenntafræði, verkfræði, mannfræði,
læknisfræði, jöklafræði, sagnfræði o.fl.
Háskóli Íslands komist fyrr
í hóp 100 bestu háskóla
Skýrar vísbendingar um að háskólinn sé á réttri leið en vinna verði hraðar
Kristín
Ingólfsdóttir
FYRIR rúmum 50 árum fór ung leikkona, Kristbjörg
Kjeld, með hlutverk Katrínar í leikritinu „Horft af
brúnni“ í Þjóðleikhúsinu. Á föstudagskvöld var Krist-
björgu fagnað sérstaklega í tilefni 50 ára leikafmæl-
isins eftir 50. sýningu Vesturports á leikritinu Ást.
Sagði hún við blaðamann að sér fyndist enn jafn
skemmtilegt að leika en hún fengi þó enn sviðsskrekk.
„Það lagast ekkert,“ bætti hún við.
Fær sviðsskrekk eftir 50 ár á sviði
Morgunblaðið/Kristinn
TVEIR ungir karlmenn voru
stungnir með hnífi í samkvæmi í
heimahúsi á Akureyri í gærmorgun.
Þurfti annar að gangast undir að-
gerð vegna stungunnar en alls voru
fimm manns fluttir á slysadeild
vegna málsins.
Um klukkan hálfsjö í gærmorgun
barst lögreglunni á Akureyri til-
kynning um mann sem hafði verið
stunginn í heimahúsi. Þegar lögregl-
an kom á staðinn kom í ljós að tveir
aðilar höfðu fengið stungusár í öxl en
þrír aðrir voru með minni áverka.
Lögreglan fékk lýsingu á árásar-
manninum og var hann handtekinn
stuttu síðar á heimili sínu, grunaður
um að hafa veitt hinum slösuðu
áverkana. Hann er tvítugur að aldri
en eftir því sem næst verður komist
höfðu komið upp deilur í samkvæm-
inu sem leiddu til átakanna.
Hinir slösuðu eru allir á aldrinum
17 til 23 ára og voru þeir fluttir til að-
hlynningar á Sjúkrahús Akureyrar.
Stungnir á
Akureyri
Fimm meiddir eftir
átök í heimahúsi
„ALMENNT tel
ég að það vanti
sérfræðinga til
starfa við orku-
rannsóknir í þjóð-
félaginu,“ segir
Hjörleifur Kvar-
an, framkvæmda-
stjóri Orkuveitu
Reykjavíkur, OR,
og tekur þar með
undir orð Ólafs G. Flóvenz, forstjóra
Íslenskra orkurannsókna, ÍSOR, í
Morgunblaðinu á fimmtudag en
Ólafur segir fjármálageirann hafa
„sogað til sín“ mikið af raungreina-
fólki og skortur sé á sérfræðingum á
sviði orkurannsókna. Hjörleifur seg-
ir að OR, Háskóli Íslands og Háskól-
inn í Reykjavík hafi ákveðið að setja
á laggirnar orkuháskóla strax næsta
haust. „Þetta gerum við til þess að
reyna að fá nemendur, bæði inn-
lenda og erlenda, til að mennta sig í
þessum fræðum.“
Að minnsta kosti fjórir jarðvís-
indamenn og fleiri raunvísindamenn
starfa nú hjá Orkuveitunni. Hjörleif-
ur segir engan slíkan starfsmann
hafa hætt hjá OR og farið til Reykja-
vík Energy Invest. „Það fór enginn
af þeim yfir til REI, en það getur vel
verið að við leigjum þá til REI til ein-
stakra verkefna. Samningur okkar
við REI kveður líka á um það að REI
mun ekki ásælast okkar starfs-
menn.“ Hann segir rétt að samið hafi
verið um að REI geti nýtt sér sér-
fræðiþekkingu starfsmanna OR „en
ekki þannig að þeir steli þeim frá
okkur“, segir hann.
Hjörleifur segir OR líklega
stærsta kúnna ÍSOR og að auki
kaupi OR mikla þjónustu frá fleiri
aðilum, m.a. verkfræðistofum, til
stórra og smárra verkefna. Hjörleif-
ur segir mikla þekkingu hjá OR
varðandi orkurannsóknir og séu lyk-
ilmenn í slíkum verkefnum sem OR
ræðst í. „Við erum að mínu mati með
færustu sérfræðinga á landinu,“ seg-
ir Hjörleifur. Hann segir sitt jarðvís-
indafólk oft verkstýra verkefnum
sem aðrir þjónustuaðilar komi að.
„Við erum mjög stór kúnni allra
helstu verkfræðistofa landsins.“
Jarðvísindafólk lykil-
starfsmenn í orkuiðnaði
Hjörleifur Kvaran
Í HNOTSKURN
» Að minnsta kosti fjórirjarðvísindamenn og enn
fleiri raunvísindamenn starfa
nú hjá OR.
» Enginn þeirra flutti sig yf-ir til REI.
DÆMI eru um að
reynt sé að flytja
inn bíla hingað til
lands sem ekki
fást skráðir í Evr-
ópu því þeir upp-
fylla ekki meng-
unarkröfur þar.
Kemur þetta
fram í skýrslu
faghóps sem falið var að koma með
nánari útfærslu á tillögum starfs-
hóps umhverfisráðuneytisins um að-
gerðir til að draga úr rykmengun
vegna aukinnar umferðar á höfuð-
borgarsvæðinu.
Í skýrslunni kemur fram að greina
megi að innflutningur á gömlum dís-
ilbílum hafi aukist. Oft sé um að
ræða stóra bíla sem mengi mikið og
greiða þurfi há notkunargjöld af í
Evrópu. Þessir bílar fáist því á góðu
verði þar og því sjái margir sér færi
á að kaupa þá og flytja hingað til
lands. Reynt hafi verið að flytja inn
slíka bíla sem mengi það mikið að
þeir fáist ekki skráðir í Evrópu.
Leggur starfshópurinn til að
reglum um gjaldtöku á bifreiðum
verði breytt þannig að hagkvæmara
verði að flytja inn litla bíla fremur en
stóra. Er samt vakin athygli á því í
skýrslunni að aukinn innflutningur
dísilbíla hefur í för með sér aukna
sótmengun. Stemma mætti stigu við
innflutningi gamalla, mengandi bíla
með því að leggja á sérstakt sótgjald.
Skattaafsláttur verði síðan veittur af
gömlum bílum sem settar verði
sótsíur í. Á sama hátt verði lagður
mengunarskattur á gamla bíla sem
ekki séu búnir sótsíum.
Gjald á nagladekkjanotkun
Auk þessa leggur starfshópurinn
til að sérstök umhverfissvæði verði
skilgreind í borgum og bæjum þar
sem bílar sem ekki uppfylli tiltekna
mengunarstaðla megi ekki aka inn í.
Eftirlit með mengun bíla verði aukið
og átak gert í mengunarvörnum
strætisvagna og hópferðabifreiða.
Gerð verði krafa um mengunarvarn-
ir gegn sóti í framkvæmdaútboðum
ríkis og sveitarfélaga og reglur sett-
ar um hreinsun gatna í þéttbýli.
Leita þurfi heimildar í vegalögum
til gjaldtöku vegna notkunar nagla-
dekkja.
Reyna að
flytja inn
skrjóða
Tillögur starfshóps
gegn svifryksmengun