Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1931, Qupperneq 10

Náttúrufræðingurinn - 1931, Qupperneq 10
4 ilvæga kost, aS þaö er ekki eld- fimt og því ekki hættulegt í meðförum eins og vetni, sem á augabragöi getur fu'öraö upp, ef minsti eldneisti kemst aö því. Fram á síöustu ár hafa menn eigi getaö aflaS svo mikils af heli- um, sem meö þurfti, til slíkra hluta. Þar sem helium er aö finna í bergtegundum og öörum föstum jaröefnum, er svo miklurn öröug- leikum bundiö aö afla þess, aö þaö getur engan veginn borgaö sig. í sjó og lofti er svo lítiö af því, aö eigi er vinnandi vegur aö ná því þar. í hverum og heitum upp- sprettum er þaö aögengilegast og þar aö tiltölu mest af því. Meö hvera- og laugavatni koma upp lofttegundir (hveraloft), og i brennisteinshverum kemur og mik- iö af lofttegundum úr jöröinni og fylgir þeirn stundum helium. í Ameríku hefir fjöldi hvera, aörar uppsprettur og lofttegundir, sem koma úr jöröu, verið ræki- lega rannsakaöar síðustu árin, til þess að fá vitneskju um, hve mik- ið væri þar að fá af helium, og ýmsar að.ferðir reyndar, til að safna því og skilja það frá öör- um lofttegundum í hveraloftinu. Árangurinn af þessum rannsókn- um hefir oröið sá, aö tiltækilegt hefir þótt að safna helium. Er svo langt komið, að síöustu fregn- ir herma, aö Þjóöverjum hafi boð- ist helium þaðan, til notkunar í loftskip þaö, sem þeir eru nú að láta smíða. Hefir þessu boöi ver- iö tekið, og hefir dr. Eckener tal- rö notkun þess mikla framför í loftskipageröinni. Þessar fregnir ættu að vera oss íslendingum nokkuð íhugunarefni. Hér á landi er mjög mikið af hver- um og laugum, og meira en í uokkru landi ööru í Evrópu, og í ýmsum þessum uppsprettum hef- ir fundist helium. Þorkell Þorkelsson, forstjóri Veöurstofunnar, rannsakaði all- marga hveri hér á landi sumariö 1906 og reyndi þá, hve mikið væri af helium í hveralofti sumra þess- ara hvera. Árangurinn af þessum rannsóknum birtist í riti hans „The Hot Springs of Iceland", er Vísindafélagið danska gaf út 1910. Niðurstaða hans er sem hér segir. í 1 milj. lítra hveralofts voru af helium: í Sundlaugarhver á Reykj- um í Skagafirði........... 132 1. - Hornahver sama stað ... 140 - - Skíðastaðalaug hjá Svart- á, Skagafirði ......... 146 - - Leirhver á Hveravöllum á Kili ................. 50 - - vatnshver á sama stað .. 63 - - tveirn hverum hjá Laxá í Hrunantannahr. (Graf- arbakkahverir) .... 104-105 - - hver hjá Reykjafossi í Ölfusi ................ 103 - - hver í Henglinum....... 200 - Vegna þess að aðferðin til þess að rnæla heliununagnið í hveraloftinu er margbrotin og seinleg, og þá eigi fyrirsjáanlegt að helium yrði til verklegra nota, rannsakaði Þor- kell ekki hveraloftið í fleiri hver-

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.