Náttúrufræðingurinn - 1951, Blaðsíða 48

42
NÁTTIJRUFRÆÐINGURINN
Þá sýndu niðurstöður sjórannsókna, sem gerðar voru á leiðöngr-
um Fiskideildarinnar þetta sumar óvenjulega lágan sjávarhita á öllu
norðlenzka síldveiðisvæðinu, einkum þó austan til. Hlýja Golf-
straumsálman, sem venjulega nær austur til svæðisins út af Siglu-
firði í júní, barst ekki þangað fyrr en í ágúst og var þá mun kaldari
og minni að víðáttu en rannsóknir fyrri ára liafa sýnt.
Þetta óvenjulega ástand má eflaust skýra á ýmsa vegu. Athuganir
Rasntussen gefa tilefni til sennilegrar skýringar.
Rannsóknir Norðmanna vorið 1949 sýndu, að óvenjulega mikið
magn af hlýjum sjó af Atlantshafs uppruna hafði borizt til Barents-
hafsins og hafsvæðisins norður af Svalbarða. Þ. 15. júní var enginn
rekís sjáanlegur á þessum slóðum allt norður að 80° N. br., og norsk-
ir hvalveiðimenn skýrðu frá því, að þeir liefðu komizt alla leið norð-
ur á 81° N. br. án þess að verða íssins varir, en slíkt er mjög fátítt
svo snemma sumars. Telur Rasmussen sennilegt, að hinn hlýi At-
lantshafssjór, sem náði svo óvenju langt norður, hafi brotið upp ís-
inn á stærra svæði en venjulega, með þeim afleiðingum, að ísrekið
suður með austurströnd Grænlands liafi orðið óvenju mikið. Þá
bendir hin mikla þykkt rekíssins til þess, að losnað hafi um áður
óhreyfðar ísbreiður.
í þessu sambandi má nefna, að sumarið 1932 var sjávarliiti einnig
sérlega lágur við Norðurland og gætti þá atlantíska sjávarins mjög
lítið. En árið á undan bar óvenju mikið á hlýjum Atlantshafssjó á
svæðinu norður af Svalbarða, að því er norskar rannsóknir frá þeim
tíma sýna. Uppruna þessa hlýsævar má rekja til áranna 1928 og 1929,
er magn Atlantshafssjávar við austurströnd Noregs var venju fremur
mikið. Hér hillir því undir þann möguleika, að finna megi samband
milli innstreymisins af Atlantshafssjó við vesturströnd Noregs og
ástandsins á norðlenzka síldveiðisvæðinu nokkrum árum síðar.
i