Náttúrufræðingurinn - 1956, Blaðsíða 25

Arnþór Garðarsson:
Stormmáfur, nýr varpfu^l
á Islandi
Sumarið 1955 fann ég stormmáfsunga og síðar stormmáfshreiður
með eggjum í Korpúlfsstaðahólma í grenncl við Reykjavík. Fjallar
þessi grein að mestu um athuganir á stormmáfunum þar. Auk
mín hafa eftirtaldir menn tekið þátt í athugununum, og hafa þeir
einnig lesið handrit þessarar greinar yfir: Agnar Ingólfsson, Árni
W. Hjálmarsson, Geir Garðarsson, Finnur Guðmundsson, Hannes
Blöndal og Jón B. Sigurðsson. Kann ég þeim öllum beztu þakkir
fyrir.
Lítið liefur verið ritað um stormmáfinn á íslenzku, og vil ég
því drepa stuttlega á sögu hans hér á landi. Þó hef ég hvorki haft
tíma né aðstöðu til að kanna hana rækilega, og hef ég nær ein-
göngu farið eftir prentuðum heimildum, auk þess sem ég hef
stuðzt við mínar eigin athuganir og annarra, sem ég hef haft aðgang
að. Stormmáfurinn er ein af fjórum máfategundum, sem setzt liafa
að hér á landi á þessari öld. Landnám hans virðist þó hafa verið
allfrábrugðið landnámi hinna máfanna — silfurmáfs, sílamáfs og
hettumáfs, sem allir sáust fyrst á árunum 1906—1913, og byrjuðu
allir að verpa hér á landi 1920—1930. Aftur á móti náðist stormmáfur
fyrst árið 1858. Eftir það sáust stormmáfar öðru hverju og urðu smám
saman algengari, og síðan 1920 hafa þeir verið allalgengir vetrar-
gestir og virðist fara sífjölgandi. Fyrstu árin, sem þeir sáust, voru
ungfuglar í miklum meirihluta, en nú á síðustu árum virðast full-
orðnir fuglar miklu algengari. Menn hafa löngum grunað storm-
máfinn um að verpa hér á landi, en hið eina, sem það hefur stutt