Verklýðsblaðið - 13.12.1930, Blaðsíða 3

Atvinnuleysið er eitt af ibölum auðvalds-
skipulagsins. Það fylgir því eins og skugginn.
0g eftir þvi sem auðvaldið kemst á hærra stig
og mótsetningar þess vaxa, eftir því verða
kreppurnar og atvinnuleysið ógurlegra. Um
allan auðvaldsheiminn ganga nú iherskarar at-
vinnulausra manna svo skiftir tugum miljóna.
Þeir verða nú að líða skort, af því að þeir hafa
með vinnu sinni framleitt meiri lífsnauðsynjar
en markaðir auðvaldsins þola. Vegna offram-
leiðslu hveitis, verða böm verkamanna að líða
brauðskort. Og framleiðslan, sem gæti satt
hungur miljóna, er borin á bálkesti, til að
reyna að koma í veg fyrir meira verðfall á
heimsmarkaðinum.
í Rússlandi er það mjög á annan veg. Þar
hefir verkalýðurinn tekið völdin. Þar er at-
vinuleysinu algerlega útrymt. Þar er framleitt
tii að uppfylla þarfir verkalýðsins fyrst og
fremst og kreppan í auðvaldsheiminum kemur
því þar ekkert við. Verkalýðurinn vinnur þar
að sínum eigin þörfum, og er laus við dutlunga
arðræningja og annara sníkjudýra að þjóðar-
líkamanum. Sovét-Rússland er óháð erlendum
roörkuðum og þarf því ekki að lækka seglin
þeirra vegna.
En vegna þess, að framleiðsla Islands er háð
erlendum markaði, er þegar orðið mikið verð-
fall á íslenzkum afurðum. 0g líka vegna þess,
að Island er háð erlendu bankavaldi hefir at-
vinnuleysið hafið innreið sína á Islandi. Nú
ganga hundruð og jafnvel þúsundir íslenzkra
verkamanna atvinnuláusir og framundan sést
ekkert annað en áframhaldandi atvinnuleysi.
Laun íslenzkra verkamanna eru, sem í öðrum
ríkjum auðvaldsins, miðuð við þær brýnustu
þarfir til að viðhalda starfskröftunum, meðan
starfað er. Undir eins og atvinnan brestur,
þýðir það meiri eða minni skort fyrir verka-
manninn _og fjölskyldu hans. Og neyðarlend-
ingin er svo eftir lítinn tíma fyrir flestum,
bæjar- eða sveitarsjóðurinn; það þýðir aftur á
rnóti missi mannréttinda. Með öðrum orðum:
verkamaðurinn hefir ekki rétt til lífsins nema
meðan auðvaldið hefir þörf fyrir vinnu hans
og- möguleika til að arðræna harrn.
Nú hefir verið farið fram á það við ríkis-
stjórn og borgarstjóra, að veittar yrðu at-
vinnubætur til handa þessuin atvinnulausa
skara. Það hefir verið farið fram á þetta með
ofurhógværum bænarorðum í 10 vikur. Ríkis-
stjómin hefir svarað: Einhvemtíma í vetur
ætlar hún að lofa 20—30 mönnum að vinna áð
kirkjugarðsgerð í Fossvogi. Það er eins og hún
hafi einhvern skilning á því, að ef þetta at-
vinnuleysi stendur lengi, muni ekki vanþörf á
kirkjugarði fyrir hinn sveltandi verkalýð. Rík-
isstjóminni finnst víst meiri þörf á kirkju-
garði en verkamannabústöðum. En við skulum
sjá verkamenn! Ef til vill geta kröfur okkar
orðið svo háværar, að einhverjir fái atvinnu
við að byggja nýtt fangahús!
En Knútur litli lítur nú öðravísi á málið.
Hann álítur að verkamenn geti lifað góðu lífi
yfir veturinn af sumarkaupi sínu, þótt hann
sjálfur treysti sér ekki að lifa af minni launum
en 18 þúsundum, ómagalaus og allvel fjáður.
Er þetta góð sönnun þess, hverra hagsmuna
hann Knútur litli gætir í stöðu sinni. Og þetta
ei góð áminning til verkamanna um það, að
þeir verða að sækja rétt sinn sjálfir og verja
hann. Við höfum of lengi reynt hinn hógværa
bænarveg og enga áheyrn fengið. Það er ekki
hægt að bera því við, að ekki séu nóg verkefni :
fyrir hendi, sem krefjast skjótrar úrlausnar. |
Ég tek hér nokkur dæmi af handahófi:
1. Á síðasta Alþingi voru samþykkt lög um
verkamannabústaði. Húsnæðisvandræði verka-
manna eru plága, sem hefir geysað hér í mörg
ár. Verði nú hafist handa að byggingu verka-
mannabústaða, eins og lög þessi mæla fyrir,
K r ö f u r
atvínnulausra manna í Reykjavik
Atvinnubætur — Atvinnuleysisstyrkur
Á fimmtudaginn héldu atvinnulausii' verka-
menn fund í verkamannaskýlinu til þess að
ræða um baráttuna gegn atvinnuleysinu. Var
kosin þriggja manna nefnd til að fara á fund
bæjarstjórnar og bera fram kröfur verka-
manna. 1 nefndina vom þessir verkamenn kosn-
ir: Ólafur Guðbrandsson, Jóhannes Ólafsson og
Guðbergur Guðmundsson.
Kröfurnar vom þessar:
1) að nú þegar verði settar í gang atvinnu-
bætur að minnsta kosti fyrir 3—4 hundruð
manns og haldi sú vinna áfram þar til öimm'
atvinna er fyrir hendi.
2) að greiddur verði atvinnuleysisstyrkur til
allra þeirra ,sem ekki verða atvinnubótanna að-
njótandi. Sé sá styrkur miðaður við meðaldag-
eru þar slegnar tvær flugur í einu höggi: dreg-
ið er ur húsnæðisvandræðum verkamanna með
bctra og ódýrara húsnæði, og fjölda verka-
manna veitt vinna við byggingu þeirra. Nú
þegar í vetur væri hægt að hefjast handa í
máli þessu, ef stjórn bæjarins væri ekki í
höndum illmenna og aumingja.
2. Nú í haust var gerður nýi' vatnsgeymir
inni í Rauðarárholti; hann verður að standa
tómur um ófyrirsjáanlegan tíma, vegna þess að
vatnsæðin, sem fyrir er, er svo lítil, að varla'
nægir í gamla geyminn og mikill hluti bæjar-
búa verður að lifa við tilfinnanlegan vatns-
skort mikinn hluta sólarhringsins. Það liggur
því fyrir, að leggja nýja vatnsæð til bæjarins
þegar á næsta sumri. Þar geta margar hendur
fengið vinnu. Og hví þá ekki að grafa fyrir
henni nú þegar í vetur? Eiga verkamenn að
láta dutlunga Knúts litla svifta þá rétti til at-
vinnu ?
8. Við fjölskyldufeðumir verðum að láta okk-
ur nægja götuna sem leikvöll’fyrir börnin okk-
ar. Og þeir fáu leikvellir, sem sýndir eru á
skipulagsuppdrætti bæjarins, eru ennþá ógerð-
ir. Bamaleikvellir eru fyrir okkur verkamenn-
ina knýjandi nauðsyn, því einhversstaðar verða
bömin okkar að leika sér annarsstaðar en á
götunni, því að ekki höfum við húsrúm handa
þeim til leikja. Það geta margar hendur fengið
vinnu við að undirbúa þetta í vetur, svo að
þeim verði lokið í vor og teknir til notkunar í
sumar.
4. Margar gömlu götumár hér, eins og t. d.
Bergstaðastræti, Bræðraborgarstígur, Grettis-
gata, Lindargata o. fl., þar sem verkalýðurinn
hefir lifað og starfað til heilla fyrir bæjarfé-
lagið, svo tugum ára skiftir, eru ennþá hörmu-
legar yfirferðar nema í þurru veðri, en lagð-
ar hafa verið nýjar og dýrar götur í hverfum
auðkýfinga og nýliða, sem með spekulationum
og arðráni hafa nægar upphæðir til að byrggja
hallir til að lifa í. Verkalýðurinn er þrautpínd-
ur með útsvörum til að leggja götur fyrir
þessa auðkýfinga, en verkamannahverfin eru
látin sitja á hakanum. Það gætu margir feng-
ið atvinnu við þessa götugerð nú í vetur, ef
undinn væri bugur að því nú þegar.
Hér þarf ekki að bera við fjárþröng bæjar-
ins meðan hann hefir efni á að eiga útistand-
andi útsvör svo skiftir hundruðum þúsunda
króna hjá efnamestu mönnum bæjarins. Meðan
þeim er hlíft, er ekki hægt að tala um fjár-
þröng.
Verkamenn! Hættum bónbjargarhjali okkar
við fjandmenn okkar og snúum okkur af al-
vöru að málunum. Við krefjumst atvinnu af
bæjarstjóm og ríkisstjórn. Við látum þá ekki
lengur ljúga okkur fulla fyrir milligöngu for- !
kaup og valdi ekki þeim, er njóta hans, rétt-
indamissis.
3) að vinna, sem unnin verði í þessum til-
gangi, miðist aðallega til hagsmuna fyrir
verkalýðinn, svo sem: undirbúningur undir
byggingu verkamannabústaða, grafa fyrir
nýrri vatnsæð til bæjarins, barnaleikvalla o. fl.
4) að innheimt verði nú þegar útistandandi
útsvör borgaranna svo að ekki þurfi að stöðvia
atvinnubætur þessar vegna fjárskorts.
Forseti lofaði nefndinni að taka atvinnuleys-
ismálið á dagskrá á bæjarstjórnarfundi á eftir
öllum hinum málunum. Auðvitað var það svik-
ið og málið ekki tekið á dagskrá. Verkamenn
mega ekki linna látum fyr en bæjárstjómin
og ríkisstjómin hafa verið knúðar til að gera
eitthvað í málinu.
ingja okkar, um fjárþröng, meðan fé er ausið
út í allt, sem þeim dettur í hug. Og látum þá
ekki lengur ljúga því að okkur, að ekkert sé
til að vinna ,meðan allar brýnustu þarfir okk-
ar eru óuppfylltar. Hefjum skipulagða baráttu
fyrir atvinnu og gefumst ekki upp, þótt í odda
skerist og þótt foringjar okkar telji baráttu
okkar einskis virði eða til ills eins. Tökum þá
sjálfir forustuna í baráttunni og búum okkur
undir áframhaldandi baráttu — úrslitabaráttu
við auðvaldið, uns við höfum tekið völdin í
okkar hendur eins og stéttarbræður vorir í
Rússlandi.
Þá verður ekki lengur barizt við atvinnuleysi
eins og nú.
Þá verður unnið að framkvæmd jafnaðar-
stefnunnar í ríki verkalýðsins.
V erkamaður.
4
8. P. K.
Baráttusjóður S. U. K.
Félagar og ungir verkamenn!
Baráttusjóður S. U. K. er nú stöðugt að
eflast.
1 Reykjavík hafa nú safnast kr. 22,00 síðan
á síðasta fundi F. U. K.
En nú ríður meira á en nokkru sinni áður
að efla baráttuna fyrir Baráttusjóðinn.
Sambandsstjómin hefir ákveðið að senda
einn félaga til allra deilda S. U. K., til þess að
skipuleggja starfið og leiðbeina félögunum um
starfið á hverjum stað.
Þessi félagi er Ásgeir Bl. Magnússon, félag-
inn, sem rekinn var úr Menntaskóla Norður-
lands fyrir starf sitt í þágu kommúnismans.
En þar sem hann hefir ekki efni á því að kosta
sig sjálfur, og S. U. K. hefir það heldur ekki,
þá hvetjum við nú alla félaga S. U. K. og alla
aðra unga verkamenn og stúlkur til að styrkja
Baráttusjóð S. U. K.
Þörfin á því að fá leiðbeinandi félaga til
deildanna er afar mikil og félagi Ásgeir, sem
er einn okkar duglegustu og beztu manna, mun
áreiðanlega verða að miklu gagni fyrir F. U.
K. víðsvegar um land.
Allir vinnandi æskumenn, sem viljið styrkja
samtök ykkar, leggið aura í Baráttusjóð S.
U. K.
Fáið alla kunningja ykkar til þess sama.
Látið kjörorð ykkar vera:
Baráttusjóður S. U. K. skal geta kostað
Ásgeir!
;