Andvari - 01.01.1889, Page 41

35
með pví að e}'ða eignum landsins, eða að endingu með1
því að legyja á menn nýja skatta og tolla.
Yiðvíkjandi því að fá meiri arð af eignum lands-
ins, ber pess að gæta, að petta er eigi hægt, að því er
snertir jarðirnar. fær eru svo liátt leigðar sem tiltæki-
legt er, og pað er enda svo, að nokkrar jarðir landssjóðs
verða eigi leigðar og standa í eyði. Aptur á móti
mætti ef til vill fá meiri vexti af innstæðu viðlagasjóðs,
með pví að lieimta 5°/o í stað 4n/o af útlánum, en hvort
slíkt pykir tiltækilegt, látum vjer ósagt.
lJá má standast útgjöldin og auka við tekjurnar,
með pví að cyða eignum landsins. J>etta er hinn
breiði og sljetti vegurinn, sem farinn hefur verið 1886
og 1887, og á lionum erum vjer nú.
Sumum mun ef til vill pj'kja petta lítið gjöra til,.
J>að puríi ekki að vera að hrúga fjenu í landssjóðinn;
landið sje orðið nógu ríkt. En pað verður pó að geta
pess, að vjer eigum minni arðberandi eignir að tiltölu á
mann, heldur en England og Frakkland, sem hafa pó
miklar ríkisskuldir; og vjer stöndum afarlangt á baki
Jjjóðverjum; par voru tekjur af ríkiseignum 1878 5 kr.
34 aur. á mann.' Ef taldir eru 70 pús. menn hjer á
iandi, pá hafa tekjurnar af eignum landsins árin 1880—
87 verið að meðaltali 92 aur. á mann Ef vjer ættum
að tiltölu eins miklar ríkiseignir og J>jóðverjar, pá hefð-
um vjer í tekjur af peim um fjárhagstímabilið 7476Q0
kr. eða liðlega eins mikið eins og allar tekjur landsins
voru fjárhagstímabilið 1886—1887.
Vjer liöfum áður getið um, að landið haíi eytt lið-
ugum 212 pús. kr. fram yfir tekjurnar á síðasta fjár-
liagstímabili. Aíleiðingin af pessu er eigi að eins sú,
að vjor höfum eytt pessari upphæð, svo henni verður
1) Sjá Sclmffie, Grundsátze der Steuerpolitik. Tllbingen
1880 bls. 29. Úr pessari bók eru teknar ymsar uppljsingar um
tollmál, án pess vjer teljum pörf á að vísa í bana í bvert skipti
3*