Rauðir pennar - 01.01.1936, Blaðsíða 141
ið úrslitum í hinni örlagariku baráttu. Hvers vegna þegja
þeir? Er þeim það Ijóst, að með hlutleysi sínu styðja þeir
þann málstaðinn, sem hefir sterkari aðstöðu? Vilja þeir
taka á sig ábyrgðina af því, að sá málstaður sigri?
III.
Menntamennirnir hafa tekið að sér það hlutverk, að
gangast fyrir hátíðahöldum 1. des. ár hvert, fullveldisdag-
inn. Með þvi liafa þeir viljað halda á lofti þeirri aldagömlu
hefð frelsisbaráttunnar, er gerði menntamennina að
sjálfkjörnu forystuiiði á sviði sjálfstæðismálanna. 1. des.
hafa þeir komið fram fyrir þjóðina sem heild, en bara
þennan eina dag. Þeir hafa lialdið innihaldslitla minning-
arhátíð og síðan horfið hver að sínu. — Og það hefir leugst
af verið hljótt um sjálfstæðismálin síðan 1918. Almenn-
ingur hefir litið svo á, að þau væru útrædd í bili og ástæðu-
laust að óttast um hið fengna frelsi. Menntamennirnir,
sem hafa helgað sér forystuna í sjálfstæðismálunum,hafa
með framkomu sinni styrkt hana í þeirri trú. Hinir ráð-
andi stjórnmálamenn hafa talað sem fæst um gerðir sín-
ar á sviði utanríkismálanna, og nokkrir þeirra fundu á-
stæðu til að ausa persónulegum óhróðri á ræðumann
menntamannanna í Reykjavík 1. des. siðastl. ár fyrir það,
að hann rauf þögnina, er rikt hefir um sjálfstæðismálin,
og livatti þjóðina til að vera á verði um þau.
Það verður þó ekki lengur þaggað niður, að sjálfstæði
þjóðarinnar er í alvarlegri hættu. Sú staðreynd er orðin
almenningi kunn, að landið er nú þegar fjármálalega háð
BretJandi. Framkoma brezlcra lánardrottna gefur fulla á-
stæðu til að ætla, að þeir hafi í huga að styrkja áhrifavald
sitt hér, og um greiðslukjör á nokkrum hluta skuldanna
er þannig búið, að þeir geta hvenær sem er skapað sér á-
tyllu til aukinnar íhlutunar um fjármál landsins. Og
kannske er það ekki Ilambrosbanki einn, sem seilist hér
eftir yfirráðum, brezk stjórnmálablöð hafa tekið til um-
ræðu þann möguleika, að innlima Island í brezka heims-
141