Vaka - 01.05.1929, Page 24

18
GUilM. FINNBOGASON:
[vaka]
tengdur, því meira ríður á því að starfið geti haldið
sleitulaust áfram, án verkfalla, og má vera, að þetta
leiði til þess, að verkamenn fái meiri umráð með iðn-
aði en áður. óréttlæti í iðnmálum verður eyðilegging,
ef ekki er bætt úr.
Kol og olía endasl aðeins nokkurar aldir. í stað
þeirra gelur ekki vatnsafl nægt, sökum þess að það er
of lítið, of dreift og of breylilegt eftir árstíðum. Þó
má vera, að miðstöðvar iðnaðarins færist til vatns-
auðugra fjallalanda, svo sem að rótum Himalaja, til
Brezku Columbíu eða Armeníu. Að lokum verður þó
að hverfa að hinum óþrjótandi orkulindum vindsins
og sólarljóssins. Úrlausnarefnið er að safna þeirri orku
og geyma hana i einhverri mynd, er sé jafnhandhæg
og kol og olía. Ef vindmyllna bak við hvern hæ gæti
daglega framleitt orku, er jafngilti 50 kg, kola, mundi
brátt öllu kolanámi hætt. Haldane hugsar sér, að eftir
svo sem 400 ár verði á Englandi komið uhi land allt kerfi
af vindmyllnum, er knýja rafala. Rafalarnir senda há-
spennustrauma eftir rafmagnstaugakerfi um land allt.
Með hæfilegu millihili yrðu svo aflstöðvar, þar sem
jjví rafmagni, er ekki þyrfti að nota í svipinn, væri
heitt til j)ess að greina vatn í frumefni sín, súrefni og
vatnsel'ni. Þessar lofttegundir yrðu svo gerðar fljótandi
og þær geymdar í stórum árnuin með tómkápum, lík-
lega neðanjarðar. Á logndögum væru svo lofttegundirn-
ar aftur látnar sameinast í gashreyflum, er knýja raf-
ala og framleiða þannig raforku á ný. Stofnkostnaður
slíkra stöðva yrði mikill, en rekstrarkostnaður minni
en með því lagi, sem nú er. Einn kosturinn yrði sá,
að aflið yrði allstaðar í landinu jafndýrt, svo að iðn-
aðarstöðvum yrði jafnara dreift. Enginn reykur né
aska fylgdi þessu.
Skáld og listamenn verður að mennta í náttúruvís-
indum, svo að þeir geti hafið sýn vísindamannanna í
æðra veldi og sýnt almenningi fegurðina i daglegu lifi.