Tímarit iðnaðarmanna - 01.06.1959, Blaðsíða 10

10
TÍMARIT IÐNAÐARMANNA
bæði innanlands og utan. Vefaravinnustofan er önnur
deild, $em hefur sambönd sín við iðnaðinn í lagi. Hún
er fjárhagslega styrkt af tveimur vefnaðarverksmiðj-
um, og liafa þær þegar fengið fyrstu munstrin frá
unga fólkinu, sem þær hafa séð fyrir verkefnum.
Við erum þeirrar skoðunar, að hinar ýmsu deildir
eigi að geta þróast í velútbúnar og hagnýtar rann-
sóknastofur, sem breytt geti og bætt gerð og munst-
ur iðnaðarvaranna. Þeir, sem hittast á þessum stað,
eru ekki aðeins teiknarar og iðnaðarmenn heldur
einnig framleiðendur og sölumenn. Þennan tengilið
milli þeirra, sem móta vöruna og framleiðendanna
hefur vantað í Noregi. Hér hafa aðeins stærstu fyrir-
tækin haft ráð á þvi að hafa sina eigin teiknara. Venj-
an er sú hjá meðalstórum iðnfyrirtækjum, sem vilja
notfæra sér þekkingu teiknara, að teiknararnir búa
svo langt i burtu, að þeir geta ekki verið viðstaddir,
þegar framleiðslan hefst. Teiknararnir sjá yfirleitt
sjaldan nokkur sýnishorn af framleiðslunni. Þeir
kunna að hafa misreiknað framleiðslumöguleikana, og
oft á tíðum þekkja þeir ekki til vélakosts framleið-
andans. Framleiðandinn breytir því teikningunni upp
á eigin spýtur. Þetta er orsökin fyrir lélegu vörunum,
sem eru á boðstólum. Útkoman verður því sú, að
teiknarinn verður vonsvikinn og framleiðandinn líka.
Einnig kemur það fyrir, að framleiðendur þekki
svo litið til teiknara, að þeir snúi sér til lélegra teikn-
ara og fái ófullnægjandi teikningar. Þegar nýja gerðin
svo hvorki selst vel eða vekur athygli, verður fram-
leiðandinn bitur. Hann hverfur frá nýju stefnunni
og tekur upp fyrri framleiðsluhætti.
Ég er þeirrar skoðunar í stuttu máli sagt, að skipu-
lagt samstarf á þessu sviði eigi mikla framtið fyrir
sér. Og ég vil meira að segja halda því fram að takist
ekki að koma listiðnaðarsjónarmiðum að í iðnaðar-
framleiðslu okkar, þá höfum við enga möguleika á
mörkuðum erlendis. Innanlandsmarkaður okkar hefur
verið verndaður fram að þessu, en hversu lengi verður
það? Þeir, sem hafa lagt fé i fyrirtækið hafa ábyrgst
reksturinn í þrjú ár, og ég er ekki í vafa um það,
að við munum þurfa aðstoð. Hins vegar efast ég ekki
um að unnt verði að auka reksturinn.
Hvernig er fjárhagshlið málanna háttað milli iðn-
aðardeildanna og Plus?
Hver iðnaðardeild er sjálfstæð stofnun með sína
eigin stjórnendur. Hún getur verið rekin af listiðn-
aðarmanni eða iðnaðarmanni fyrir eigin reikning, hún
getur notið fjárhagsaðstoðar iðnfyrirtækis eða verzl-
unarfyrirtækis eða verið rekin af aðalsamtökunum.
Samstarfsformið getur verið breytilegt, en í megin-
atriðum er það þannig, að aðalsamtökin aðstoða iðn-
aðardeildirnar í því að afla sér einkaleyfa fyrir gerð-
um og munstrum og sjá um viðskiptahlið málanna.
Vinnustofurnar hafa iðnaðardeildirnar tekið á leigu,
en hins vegar eiga aðalsamtökin Rosing-húsið.
Tekjur aðalsamtakanna eru ákveðin prósenta af þvi
að útvega gerðir og fyrirmyndir, aðgangseyrir af sýn-
ingum og ágóði af sölu muna í Rosing-húsinu.
Það er langt þangað til fjárhagur Plus fer að rýmka.
Kynningarstarfsemi er fjárfrek, en nauðsynleg. Hins
vegar hefur verið reiknað með því, að hagnaður yrði,
en honum skal þá ráðstafa til námsstyrkja, kynningar
listiðnaðarmanna og iðnaðarmanna við erlendan iðn-
að, fjárhagslegrar uppbyggingar og nýsköpunar. Hér
standa allar dyr opnar þeim, sem liafa köllun til að
móta, og við erum sjálf með nýjar hugmyndir.
í stuttu máli: Plus í Fredrikstad er fyrirtæki, sem
býr yfir miklum vaxtarmöguleikum. Það liefur búið
sér sína umgjörð. Siðar munum við sjá, hvað lista-
mennirnir setja i hana og hvað framlag þeirra verður
mikið. Margir þeirra eru ungir nú, en það fer ekki
á milli mála, að þeim er ljóst, hvilíkt tækifæri þeir
hafa fengið og hver ábyrgð þeirra er. Þeir hafa einn-
ig sýnt, að þeir eru fúsir að vinna liörðum höndum.
Mynd til vinstri
er tekin í deild
silfursmiða og
sýnir einn þeirra
að starfi.
*
Mynd til hægri er
frá vefaradeild-
inni. Vinnur
stúlkan að litun.