Eimreiðin - 01.04.1947, Qupperneq 83

ElMREIÐIN
■lón Dúason: LANDKÖNNUN OG
LANDNÁM ÍSLENDINGA í
y ESTURHEIMI. (ísafoldarprent-
srnifíja h.f.).
Nokkurri furðu geguir l>a<V, liversu
lll('iii) nú á (löguin segja frá landa-
ruiidum íslendinga um Vesturlieim.
^1' l<að táknanda hér um, aiV fríðar
s,yUur eru geriVar af Leifi heppna
f'orfinni karlsefni, liœði liér og
V(‘stan liafs, en engin af þeim manni,
seni (yrstur hvílra manna virðist hafa
f undiiV meginland Norður-Ameríku.
®('Sa dul dregur þó Grænlendinga-
SaSa á, að sá niaður var livorki I.eif-
,lr né Karlsefni, heldur Bjarni Her-
Jolfsson, hónda af Eyrum, þess er
l'yggð sína flutti á Herjólfsnes.
Jóni Dúasyni er um margt líkt
farið sem Bjarna. Hann er lilé-
1 rægur og yfirlætislans eljumaður,
°S vinnur i kyrrþey hin merkileg-
118,11 störf. Lað vita vinir lians og
*a(r aðrir, að hann er lærður á
1‘agfræði og févísindi og mátti starfa
“(V þeim efnum sér og þjóð sinni
,(1 gagns og sóma. Frá þessum mál-
11111 lét liann uugur lieillast af fiin-
11(11 liugðnæmu rannsóknarefnum um
landa vora, þá er fluttu vestur um
juænlands haf og þeirra kyn. Af
jl( nii hugðarefnum hefur hann verið
"rSnuminn síiVan um mannsaldurs
jju'ið. Og það ætlar sá, er þessar
l,|(,r ((,ar, nð enginn maður sé
honmu nú jafn fróður um örlög og
sögu landa vorra vestur þar til
forna. Er það óhemju fróðleikur,
sem Jón hefur safnað um þessi efni.
Hefur hann viðað að sér hverskonar
upplýsingum um C,ræuland, Hellu-
land, Markland og önnur norður-
liind Vesturlieims og það fólk, sem
lönil þessi hefur hyggt.
Nokkru af rannsóknum sínum lýs-
ir Jón í liinu mikla riti Landkönnun
og landnámi Islendinga í Veslur-
lieimi. Eru rannsókuir Jóns harla
ítarlegar og niðurstöður nýstárlegar.
Er það skenimst af að segja, að hann
les það af hókum og skjölum og af
mannvirkjuin og öðrum fornleifum,
að fslendingar hafi hyggt bæði Græn-
land sjálft, Helluland, Markland og
víða um norðurströnd Kanada að
minnsta kosti. Og undir hrafnsmerk-
iim ætlar hann þá hafa siglt suður
lyrir Furðustrendur, enda herma
sagnir, að þeir hafi verið sénir á
siglingaleiðum suður allt til Vestur-
India. Eru þessar ályktanir hinar
merkilegustu og þess verðar, að Is-
lendingar gefi þeim gaum.
Ekki telur Jón, að landar vorir á
Grænlandi hnfi dáið út. Telur liann
þá lifa enn um byggðir Grænlands,
lítið eitt blandaða hinni ónienntuðu
frumþjóð, sem mu landið fór, enda
liafi sú frumþjóð liðið undir lok,
Nú er Jón ekki einn um þesSa