Tímarit lögfræðinga - 01.07.1973, Blaðsíða 41

leyti, að ríkisskattstjóri getur því aðeins breytt ályktun skattstjóra
til hækkunar, að uppfyllt séu skilyrði 38. gr. Athugasemdir með frum-
varpinu skera ekki úr um skilning á þessu nýja ákvæði. Þegar höfð
er í huga áðurgreind skýring á 38. gr., liggur næst að álykta, að
skattákvörðun, sem rakin verður til mistaka skattstjóra, verði nú
alls ekki breytt gjaldanda í óhag. Er sú skýring eðlilegust samkvæmt
orðanna hljóðan og lagarökum.14)
Eök eru engan veginn til að líta sömu augum á þau tilvik, sem 2.
mgr. 38. gr. tekur til, enda getur skattskyldur aðili sjaldnast verið
grandlaus með sama hætti. Styðst þessi túlkun og við Hrd. XVII,
bls. 106. 1 forsendum dóms bæjarþings Reykjavíkur, sem staðfest-
ingu hlutu í Hæstarétti, sagði svo (bls. 111) : „Ákvæði 49. gr. laga
nr. 6 frá 1935 um það, að gera skuli skattþegni skatt eftir á, ef í
Ijós kemur, að hann vantar á skrá, þó eigi lengra aftur í tímann
en 3 ár, þykir verða að skilja á þá leið, að heimild þessari megi beita,
hverju sem það sætir, að skattþegn vantar á skattskrá. Hefur þessi
skilningur og stoð í greinargerð fyrir frumvarpi til laga þessara.
Skiptir því eigi máli um þetta, hvort skattstofan átti sök þess, að
Tóbaksverzlun Islands h/f var ekki á skattskrá árið 1940 . . .“
3) Fyrning.
Nauðsynlegt þykir að hamla gegn skattkröfum hins opinbera langt
aftur í tímann. I 38. gr. 1. og 2. mgr. er því svo ákveðið, að skatt
gjaldanda skuli ekki reikna að nýju lengra aftur í tímann en 6 ár.15)
Hér eiga ekki við reglur um fyrningu sakar, sbr. 1. mgr. 48. gr. að
því er skattsektir varðar. Skv. 21. gr. 1. nr. 10/1960 er fyrningartími
söluskattauka 5 ár. Vafamál er, hvaða tímamark miða skuli frestinn
við.16) Sjaldnast kemur þessi óvissa að sök, því að svo langur eftir-
reikningur er fátíður. I Hrd. XLIII, bls. 620 (Mjólkurbú Flóamanna
gegn Innheimtumanni ríkissjóðs og gagnsök) reyndi á þetta álitamál.
I úrskurði ríkisskattanefndar frá 22. júlí 1966 var lagður tekjuskattur
á aðaláfrýjanda allt aftur til ársins 1969, þ. e. fyrir gjaldárið 1960.
1 forsendum Hæstaréttardómsins var svo kveðið á, að aðaláfrýjanda
yrði ekki dæmt að greiða skatt af tekjum ársins 1959, þar sem liðinn
var frestur sá, sem greinir í 38. gr. laga nr. 90/1965, er ríkisskatta-
nefnd ákvarðaði skatt hans. Af dóminum verður ekki ótvírætt leitt,
hvenær fyrning hefst. Virðist þó mega af honum ráða, að þar verði
að miða við álagningardag, framlagningu skattskrár17) eða það tíma-
mark, þegar hún í síðasta lagi skal fram lögð, sbr. 39. gr. (eigi síðar
en 20. júní).
39