Tímarit lögfræðinga - 01.04.2000, Blaðsíða 9

Þá kæmi vel til álita að koma á fót skóla eða einhverri þjálfunarleið fyrir
dómaraefni en fyrirmyndir í þeim efnum má sækja t.d. til Svíþjóðar og Frakk-
lands.
Hverjir veljast til dómarastarfa í framtíðinni mun vafalaust fara mjög eftir
því hvaða launakjör eru í boði og hver aðbúnaður dómarastéttarinnar verður að
öðru leyti. Þótt dómarar geti ekki kvartað undan kjörum sínum nú í svipinn,
miðað við aðra ríkisstarfsmenn, þarf ekki að líta langt til baka til annarrar og
verri tíðar. Þá verður ekki framhjá áhrifum þess horft að fjárveitingavaldið
herðir nú svo að hverri ríkisstofnuninni á fætur annarri að þeim liggur við and-
köfum. Afleiðingar góðærisins í landinu virðast vera þær að ríkisstofnanir
margar hverjar eru hengdar á horrimina og munu að öllum líkindum hanga þar,
a.m.k. svo lengi sem góðærið varir. Þetta nrun að sjálfsögðu hafa sín áhrif á það
hverjir veljast til starfa á vegum ríkisins.
Eitt er það ákvæði dómstólalaganna sem rétt er að vekja sérstaka athygli á
þegar horft er til þess hverjir verði dómarar framtíðarinnar. Samkvæmt dóm-
stólalögunum eru dómarar ekki lengur skipaðir í stöðu við ákveðinn dómstól
heldur ákveður Dómstólaráð hvar þeir skuli eiga fast sæti. í 4. mgr. 15. gr. dóm-
stólalaganna segir að héraðsdómari eigi rétt á því að skipta um starfsvettvang
svo fljótt sem verða megi eftir að hafa starfað í þrjú ár samfleytt við sama
dómstól. Dómstólalögin tóku gildi 1. júlí 1998 og nú þegar hafa þrír dómarar
nýtt sér þetta réttindaákvæði. Tveir þeirra fluttu sig af landsbyggðinni til Stór-
Reykjavíkur svæðisins en einn þaðan til landsbyggðarinnar. Gera verður ráð
fyrir því, á meðan ekki er annað vitað, að sömu tilhneigingar gæti hjá dómurum
og öðrurn landsmönnum, þ.e. að vilja fremur búa og starfa á Stór-Reykjavíkur
svæðinu en í öðrum hlutum landsins. Reynist það rétt þá getur farið svo að nýir
dómarar verði yfirleitt að byrja feril sinn sem einyrkjar, það er að segja á
dómstólum sem hafa aðeins einum dómara á að skipa. Þetta er vægast sagt
óheppilegt og sýnist ekki til þess fallið að laða hina hæfustu lögfræðinga til
dómarastarfa. Þótt breyting á þessu lagaákvæði til batnaðar blasi ekki við þá
verður engu að síður að huga rækilega að því hvort ekki finnst einhver fær leið
til þess að sníða af því vankantana. Það er hagsmunamál lands og þjóðar að
dómarastéttina á hverjum tíma skipi hinir hæfustu karlar og konur.
3