Árbók Háskóla Íslands - 02.02.1923, Blaðsíða 44

Skýringar.
1. vísa.
helgar kindir, hin heilaga ætt, goðin (kind -- afkvæmi;
sami stofn og i: kyn, konr, konungr, kundr o. s. frv.).
Sumir skýrendur ætla þó, að með þessum orðum sé átt við
menn, en ekki goð. Sé mennirnir ávarpaðir þannig, annað-
hvort af því að völvan mæli til þeirra á helguðu þingi
(Miillenhoíf), eða af því að svo megi vel nefna niðja Heim-
dallar (DH). En samkvæmt síðara hluta vísunnar og um-
gerð kvæðisins, eins og hún hefur verið skilin hér að fram-
an, mælir völvan fyrst og fremst til eins guðanna, óðins.
En eldmóður skáldsins, sem veit, að hann er að hefja kvæði
um örlög allra goða og manna, knýr hann til þess að láta
völuna ávarpa þær verur, sem hlut eiga að máli. Frá sjón-
arhól skáldsins »sér vitt um veröld hverja«. Eins og hirð-
skáld litaðist um í konungshöll og bað hirð og konung
hljóðs, svo litast völvan um í mannheimi og goðheimi um
leið og hún hefur spá sína.
meiri ok minni mögu Heimdalar. Þessi kenning er þvi
merkilegri, sem hún er einstæð. Ekkert annað skáld hefur,
svo menn vili, gripið til þess að kenna mannfólkið við
Heimdall (eða Ríg), svo mjög sem þótti þó þurfa marg-
breytni við i þeim kenningum. Ef Rígsþula væri glötuð, væri
engin ráð til að skýra þessa kenningu. Þvi er vafalaust beint
samband milli Völuspár og Rígsþulu — kvæðisins, sem segir
ekki einungis frá þvi, hvernig Heimdallur varð ættfaðir
nýrra kynslóða, heldur hvernig stéttir greindust þaðan, urðu
»meiri og minni«. Hér skal ekki farið út í að rekja uppruna
efnisins í Rígsþulu, né deilt um aldur þess kvæðis.1) Eitt er
1) Finnur Jónsson lelur Rígsþulu orta um 900 (Litt. hist. I, 67, 194,
Arkiv XXXIII, 157 o. áfr.), Heusler ekki eldri en frá 12. öld (Herrigs
Archiv, CXVI, 270 o. áfr.). Neckel er á sömu skoðun og Heusler, og
telur Völuspá i sinni núverandi mynd (raeö dvergatalinu) fyrirmynd