Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga - 01.10.1922, Side 28

22
Tímarit lögfræðinga og hagfi'æðinga.
meiri hlutafjáreignar, sem það væntanlega ekki verður,
þá er hættan enn meiri. Og þessi hlutafjárlækkun get-
ur farið fram í algerðu laumi, því ekki þarf að tilkynna
hana til ski’ásetningar nema einu sinni á ári, og það
getur því max-gur maðurinn hafa látið blekkjast af hluta-
fjái’hæð félagsins eftir að hún þannig hefir verið lækk-
uð og til þess, er ski'ásetningin verðui'.
1 V. kaflanum eru ákvæði um hluthafafundi, stjórn,
endurskoðendur og gi'eiðslu arðs. Svai-a þau að mestu
leyti til dönsku laganna, en eru þó að sumu leyti fyllri.
pannig er í 30. gr. ákveðið að hluthafafundur kjósi
stjórn, og er þar með útilokað, það sem talið mun vera
heimilt í Danmörku, að veita stjóminni í samþyktunum
heimild til að kjósa stjórn, sem er mjög hættuleg til-
högun. Annað, sem vert er að geta um, er það, að 31.
gr. áskilur samþykki allra hluthafa til fleiri ákvarðana
en dönsku lögin. En það er eitt ákvæði í þessum kafla,
sem eg vildi minnast sérstaklega á og sem að mínum
dómi er mjög óheppilegt. það er ákvæði 33. gr., um út-
hlutun arðs. Aðah'eglan er sú, að hluthöfum má aðeins
úthluta hreinágóða þeim, sem eftir vei’ður þegar afski’if-
að hefir verið og lagt til hliðar svo mikið, sem í sam-
þyktum félags greinir og eftir að unninn er upp í’eikn-
ingshalli, sem kann að vera frá fyi-ra ári. Hlutafélaga-
lögin ei’u hér í samræmi við við flest önnur hlutafélaga-
iög, og þessi regla er réttmæt og eðlileg. það væi’i óeðli-
legt og í í-auninni óhæfilegt að félag, sem stai’far með
tapi, gæti bætt við það tap með því að greiða hluthöf-
unum arð. En þessu ákvæði er að því leyti áfátt, að það
leggur það algjöi’lega á vald félagsmanna, hvort safn-
að er í varasjóð eða ekki, en skyldar þá ekki til þess,
eins og ýms önnur hlutafélagalög gera, t. d. n. 1. § 23,
II. G. B. § 262. petta ákvæði 33. gi’. verður að skilja svo,
að í’eikningar félagsins í heiid sinni, bæði efnahagsreikn-
ingur og rekstui’s, vei’ði að sýna ágóða, til þess að gi’eiða
megi arð, og meii’a að segja að það sé ekki nóg að efna-
hagsreikningui’inn sýni ágóða, ef í’ekstui’si'eikningui’inn