Vesturland - 24.12.1952, Blaðsíða 5

VESTURLAND
5
SÉRA ÞORBERGUR KRISTJANSSON:
Jólalragleiding*
„Verið óhræddir, því sjá, ég boða yður mikinn fögnuð,
sem veitast mun öllum lýðnum, því að yður er í dag
frelsar fæddur“. (Lúk. 2,10-11).
Fyrir meira en 19 öldum kom boð til manna, boð, sem menn
hlutu að veita eftirtekt og taka tillit til, því að boðið kom frá
einum voldugasta þjóðhöfðingja þátíðarinnar, sjálfum Ágúst-
usi keisara. —
Og enn koma boð til mannanna, menn taka þeim misjafnlega,
eftir því frá hverjum þau eru og eftir því hvert efni boðsins
er.
Og nú um þessar mundir kemur enn boð til vor. Það hefir
komið til vor áður, og vér höfum tekið því á ýmsa vegu,
en ávallt höfum vér þó hlotið að taka nokkuð tillit til þess,
enda er þetta boð — boðskapur jólanna — frá þeim, sem öllum
jarðneskum konungum og valdhöfum er æðri, það er frá Guði
sjálfum. — Og hversu undursamlegt er ekki inntak þessa boðs:
Verið óhræddir, því sjá, ég boða yður mikinn fögnuð, sem
veitast mun öllum lýðnum, því að yður er í dag frelsari
fæddur. —
Um aldaraðir hefir þetta boð komið til mannanna í búningi
hins heilaga jólaguðspjalls. —
Allt frá því er vér vorum böm höfum vér á jólunum heyrt
þessa látlausu en óviðjafnanlegu sögu. — Ýmist á kyrrlári
hátíðarstund í heimahúsum eða ljósum prýddri kirkju. Og
ávallt hefir þessi gamla frásaga orkað á hugi vora á sama veg,
— vér höfum orðið meira eða minna gagnteknir lotningu og
tilbeiðslu, — hið lága hefir færst fjær, en hið helga og háa
aftur nær.
Já, boð jólanna orkar þannig á hugi vora, að oss reynist oft
torvelt að tjá í orðum það, sem inni fyrir býr. — Skáldin fá
að jafnaði betur tjáð hug sinn en aðrir menn, og þau hafa mörg
lýst því, hvernig boð jólanna orkaði á hug þeirra, á svo ljósan
og snilldarlegan hátt, að allir fá notið þess, og margar ómetan-
legar myndir af þessu tagi hafa þau gefið oss, — og þær eru
oss svo kærar, einmitt vegna þess að allir eigum vér í fómm
okkar myndir, sem í eðli sínu eru þeim næsta líkar, þótt hver
um sig sé með sinni sérstöku umgjörð.
Slíkar hugarmyndir eða minningar eru oss dýrmætur fjár-
sjóður, — já mundu ekki slíkar hugarmyndir oft vera þau
leiðarljós, er vér getum glögglegast áttað oss á, er vér vill-
umst af réttri leið, eins og svo oft kemur fyrir oss flesta. —
Og þegar á móti blæs og erfiðlega gengur, þegar að oss andar
köldu frá samferðamönnum vomm, þá er oft gott að geta
ornað sér við hlýjan arin bjartra og hreinna minninga. — Og
af öllum slíkum minningum, munu oss flestum jólaminningarn-
ar dýrmætastar, því að jólin og minningarnar um liðin jól —
bernskujólin heima — slá á dýpstu strengi tilfinninga lífs vors
og laða fram úr fylgsnum hugans allt hið barnslegasta, fegursta
og bezta, sem með oss býr.
„Þótt allir knerrir berist fram á bámm
til brots við eina og sömu klettaströnd,
ein minning fylgir mér frá yngstu árum,
— þar er sem bliki á höfn við friðuð lönd.
Ég man. Ein bæn var lesin lágt í támm
við ljós, sem blakti gegnum vetrarhúmið.
Og svo var strokið lokki af léttri hönd,
sem litla kertið slökkti og signdi rúmið“.
Svo mælir Einar Benediktsson, — og hversu margir gætum
vér ekki gjört þessi orð að vomm, er vér látum hugann reika
aftur í tímann.
Já, jólin flytja oss ákveðið boð, — og þetta boð hefir þau
áhrif á oss, að vér finnum venju fremur til löngunar til þess
að láta gott af oss leiða, gleðja aðra, lýsa þeim, sem sitja í
skugga. En í hverju er þá fólgin máttur þessa boðs, hvað gjörir
Þorbergur Kristjánsson.
það svo öflugt ogáhrifaríkt? Því
verður naumast svarað nema
á einn veg, það er vegna þess,
að á bak við þetta boð eygjum
vér persónu hans er sagði:
„Þetta er mitt boðorð, að þér
elskið hver annan eins og ég
hefi elskað yður“. Og á jólunum
kemur hann til vor í mynd lítils
ósjálfbjarga ungbams, þess-
vegna er erfiðara þá en endra-
nær að komast hjá því að ljúka
upp. — Þeim sem horfzt hafa
í augu við smásveininn, sem frá
segir í jólaguðspjallinu, — þeim
sem staðið hafa augliti til aug-
litis við meistarann frá Nazaret.
— þeim sem hafa skynjað dýrð
Drottins ljóma umhverfis sig og hið innra með sér, — þeim
finnst það ótrúlegt og óskiljanlegt, að til skuli vera menn, sem
hafa átt þess kost að kynnast honum og hafa þó hafnað honum.
Og þó er það staðreynd, sem vér megum aldrei gleyma, jafn-
vel ekki á hinni helgu hátíð, er nú fer í hönd, því að e.t.v. er
aldrei betra tækifæri en einmitt nú á jólunum til þess að opna
augu slíkra manna, með því að reyna að fá þá til þess að
krjúpa með oss við jötuna í Betlehem.
Já það er staðreynd, sem hlýtur að varpa skugga á jólagleði
kristinna manna, að auk þess sem þeim sjálfum er svo áfátt
um margt, þá eru enn til menn, sem afneita Kristni með öllu og
telja sig lítið eða ekkert hafa til hans að sækja, álíta jafnvel að
lítt eða ekki sé leggjandi upp úr þeim frásögum, er vér eigum
um Krist í Nýja Testamentinu. Það sé að mestu grillur og hug-
arórar, er lítið erindi eigi til upplýstra manna 20. aldarinnar.
Þeim mönnum, sem haldnir eru slíkri blindni höfum vér í raun-
inni fáu að svara, vér getum aðeins beðið fyrir þeim, að augu
þeirra mættu opnast. Aðrir ganga ekki svona langt, heldur játa,
að Kristur hafi að vísu mikið að gefa heiminum, hann hafi ver-
ið mikill siðameistari og spekingur, að boðskapur sá, er Kristur
flutti mannkyninu, sé vissulega göfugri og háleitari en flestar
eða allar aðrar kenningar, sem settar hafa verið fram á þess-
ari jörð, og að þær mundu gjörbreyta öllum samskiptum mann-
anna, gjöra mannlífið fegurra, bjartara og betra, væru þær
teknar í alvöru og þeim framfylgt, en þeir vilja þó ekki viður-
kenna, að Kristur hafi verið annars eðlis en aðrir spekingar
þessa heims.
En kristnir menn hljóta að fara feti framar. Þeir viðurkenna
sjónarmið þessara manna að vissu marki, en þeir geta ekki
numið staðar á sama stað og þeir, því að kristnir menn líta svo
á, og hafa ávallt gjört, að í Kristi tjái Guð sig fyrir mönnunum
með sérstökum hætti, — já á svo fullkominn hátt, að þar verði
engu við jafnað. Þar verði ekki um bætt. — Þeir líta svo á, að
í Kristi komi Guð til mannanna, bendi þeim á, hverja stefnu
þeim beri að marka í lífi sínu, setji þeim markmið, sem þeim
beri að keppa að og sýni þeim jafnframt, hvernig unnið sé að
ná þessu marki. — Þeir líta svo á, að í Kristi eigi þeir hjarta
föðursins og vilja, — að Guð hafi þannig opinberað sig til fulls,
— ekki þannig að vér skiljum alla hans leyndardóma, en þann-
ig, að vér vitum hver afstaða hans og hugur er til vor, að fra
Guði getum vér einskis annars vænzt en þess, sem vér getum
vænzt frá Kristi, að í honum hafi hinn Guðlegi kærleikur verið
holdi klæddur hér á jörð.
Slíkur var hann og er hann, sá er vér minnumst og fögnum
á jólunum. Mættu þessi jól verða til þess að auka oss skilning
á tign hans og mikilleik, — að vér gætum af hjarta, já af
brennandi hjarta, tekið undir englasönginn: „Dýrð sé Guði í
upphæðum", því að oss er frelsari fæddur. Ef oss veitist til
þessa vizka og náð, þá veitast oss í sannleika