Lífið - 01.01.1939, Page 155
LÍFJÐ
153
munurinn á efra og neðra enda stokksins til spennu-
mismunar pólanna, en vatnsmagnið eða sá kíló-
grammafjöldi af vatni, sem rennur niður stokkinn
á hverri sekúndu, svarar til rafmagnsstraumsins.
Nú vita allir, að vatnsaflið, sem knýr mylluhjólið,
er komið undir hvorum tveggja, jafnt, fallhæðinni
og vatnsmagninu. Því meiri fallhæð, því meira afl,
og því meira vatnsmagn því meira afl. Hve mikið
aflið er, fæst blátt áfram með því að margfalda
saman fallhæðina og vatnsmagnið. 4 m fallhæð og
10 sekúndlítra vatnsmagn gefur jafn mikið afl eins
og 5 m fallhæð og 8 sekúndlítra vatnsmagn, vegna
' þess að 4.10 er jafnt og 5.8. Eins finst þá einnig- afl
það, sem rafmagnstæki nota, með því að margfalda
saman spennuna og strauminn. — Tökum einfalt
dæmi. Hugsum okkur ljósakrónu, sem tekur sam-
tals 1 ampéres straum hér í Reykjavík, þar sem
spennan er 220 volt. Hve mikið rafmagnsafl hún
brúkar finst með því að margfalda 220 með 1, og
Þá er útkoman 220. Hugsum okkur, að straumurinn
gegnum öll ljós í íbúðinni væri samtals 2 ampére.
í*á verður aflið, sem þau taka frá rafveitunni, 2.220
eða 440 wött, sem er fleirtala af orðinu watt, en
Þetta orð er notað til heiðurs James Watt, sem fann
UPP gufuvélina. Þeir, sem framleiða rafmagns-
áhöld, eru nú svo hugulsamir að spara rafmagns-
notendur þessa margföldun, með því að láta standa
skrifað á hverju rafmagnstæki útkomuna úr þess-
ari margföldun, það er að segja hve áhaldið tekur
tnörg wött, auk þess, sem á áhaldinu stendur, hve
Þá spenna sé hæfilega handa því. Það, sem raf-