Íslendingur - 02.09.1953, Blaðsíða 2

2
ISLENDINGUR
Miðvikudagur 2. september 1953
Ernm við með símðieilu!
Göngum næst stórþjóðum Ameríku um símanotkun
Það er ekkert undarlegt, þótt
símareikningar okkar séu háir.
Við erum sem sagt einhverjir
mestu símanotendur heimsins,
þrátt fyrir að alls staðar finnist
okkur vanta síma, bæði í borg og
byggð. Það eru aðeins Bandarík-
in og Canada, sem nota símann
meira en við. Stórþjóðir Evrópu
standa okkur ekki snúning. Það
væri merkilegt rannsóknaratriði,
bvers vegna við eyðum svona
mörgum símtölum. Gæti það staf-
að af því, að við spyrjum svo oft
eflir framkvæmdastjóra eða skrif-
stofustjóra hjá opinberum stofn-
unum og ýmsum fyrirtækjum,
sem annað hvort eru nýfarnir út
í kaffi, rélt ókomnir úr mat eða
kaffi, eru á fundi, á laxveiðum, í
golfi eða ... . ? Og svo er ekki
óalgengt, að menn noti símann
fyrir 30 aura til að hringja í næsta
herbergi, heldur en að standa
upp úr stólnum.
En hér kemur yíirlit yfir sima-
notkun þjóðanna, tekin upp úr
„Vísi“ 25. ágúst:
Hver íslendingiir talaði sem
svarar einu sinni á dag að' meðal-
tali í síma árið 1951. en það tákn-
ar, að við crum þriðja þjóðin í
röðinni í heiminum, að því er
snertir talsímanotkun.
Þessar upplýsingar og margar
fleiri má finna í skýrslu, sem
nefnist „Telephone Statistics of
the World“, sem gefin er út i New
York, en hér er um að ræða yfir-
lit um talsímafjölda, notkun og
annað, er að þeim málum lýtur.
í hitteðfyrra námu shntöl ís-
lendinga samtals hvorki meira né
minna en 52.900.000, en það svar-
ar til 364.8 á hvert mannsbarn á
landinu, eða sem næst einu á dag
allan ársins hring, eins og fyrr
segir.
KANADAMENN
TALA MEST.
Það eru Kanadamenn, sem
nota simann mest, en þar námu
samtölin 378.2 á mann á ári. —
Bandaríkjamenn voru aðrir í röð-
inni, og voru þeir álíka duglegir
við símanotkunina og nágrannar
þeirra, en hver Bandaríkjamaður
talaði 376.3 sinnum í síma það
ár. Svíar voru fjórðu í röðinni
(309.6), þar næst Danir (257.1),
þá Argentínumenn (167.7), en
Norðmenn voru sjöundu (157.5).
Geta má þess, að alls voru í
notkun hinn 1. janúar 1952 um
það bil 79.4 millj. talsímaáhalda.
í níu löndum voru talsímar fleiri
en ein milljón: Bandaríkjunum,
Brellandi, Kanada, Vestur-Þýzka-
landi, Frakklandi, Japan, Sví-
þjóð, Ítalíu og Ástralíu. Út-
breiddastur var síminn í Banda-
ríkjunum, þar sem 29.3 áhöld
komu á hvert hundrað íbúa. Sví-
þjóð var næst (25.2), Kanada
(22.1), Sviss (19.9), Nýja Sjá-
land (19.9) og Danmörk (17.5).
21.368 TALSÍMAR
HÉR Á LANDI.
Alls voru i Bandaríkjunum
hinn 1. janúar 1952 rúmlega 45.6
millj. talsíma, en 5.7 millj. í Bret-
landi. — Talsímar ú íslandi mið-
að við sama tíma voru 21.368.
Engar skýrslur lágu fyrir um
alsímafjölda í Rússlandi á þess-
um tíma, en síðustu skýrslur, sem
tnenn hafa aðgang að, eru frá 31.
.íarz 1936, en J)á löldust íalshnar
í landinu 861 Jjúsund.
í Vestur-Þýzkalandi voru þeir
jamtals 2.7 millj., en í Austur-
>ýzkalandi og Berlín aðeins
359.000.
/h/////////////////.
IVAR VAR ÞAÐ VIÐUR-
KENNT?
í þáttum Hannesar á horninu í
Alþýðublaðinu síðastl. sunnudag
segir:
„Það er í raun og veru viður-
kennt í blaðinu íslendingi á Ak-
-ireyri nýlega, að það hafi kostað
Sjálfstæðisflokkinn 700 þúsundir
.róna að vinna fsaíjörð við síð-
ustu kosningar“.
Hvar er svo þessa „viðurkenn-
ingu“ að finna, sem Hannes íalar
um? Sennilega les hann alls ekki
íslending en treystir aðeins á, að
það, sem collega hans, Bragi, seg-
ir, sé aldrei málum blandað. Það
er því rétt að rekja iildrög þess-
arar fávíslegu villu Hannesar.
Fyrir skönunu síðan birli Bragi
Sigurjónsson þá „frétt“ í Alþm.
eftir einhverjum „Sjálfstæðis-
manni“, að kosningin á ísafirði
hefði kostað Sjálfstæðisflokkinn
700 þús. króriur. Þessi frétt hefir
hvergi annars staðar sézt, enda
mun hún til orðin í hinum frjóa
skáldheila ritstjórans. Islendingur
vék lítillega að þessu rausi Alþm.
skömmu síðar og kvað þessa
„fregn“ Alþm. fela í sér brigzl um
kjósendur Alþýðuflokksins að
hafa Jiegið „mútur“ til að bregð-
ast Hannibal, en hingað iil hefði
það ekki heyrzl „að þeir seldu at-
kvæði sín fyrir peninga hverjum
sem hafa vildi“. Hið „gáfulega"
svar Braga var þetta: Islendingur
staðfestir sögu mína!
Og svo rekst Hannes á horninu
á þetta snjalla svar skáldsins og
verður svo hrifinn, að hann íekur
það sem góða og gilda vöru.
JAFNAÐARMENNSKA
BRAGA.
I næstsíðasta Alþýðum. skrifar
ritstjórinn all-langa grein, er ber
yfirskriflina „Jafn kosningarétt-
ur“. Virðist honum J)ar fremur
ósanngjörn sú stefna Framsóknar-
flokksins að skipta landinu upp í
einmenningskjördæmi, og skal
honum ekki láð það, því að ef sú
kjördæmaskipan hefði verið við
síðustu kosningar, œtli Alþýðu-
jlokkurinn nú engan mann á
þingi!
Tillaga hans í sömu grein um
að veita börnunum kosningarétt
um leið og þau fæðast, og að
pabbinn fari með alkvæði þeirra
þar lil þau ganga eftir honum
sjálf um 18—20 ára aldur, mun
varla hljóta mikið fvlgi, enda er
þá ekki um jafnan kosningarétt
að ræða. Minnir slíkt of mikið á
þá reglu, að atkvæðamagn hlut-
•hafa í félögum fari eftir hlulafjár-
eign þeirra. Með slíku fyrirkomu-
lagi mundi rilstjóri AlJ)ýðu-
mannsins hafa 5—7 faldan kosn-
ingarétt á við fyrrverandi rit-
stjóra, og ætti hver maður að
sjá, að slíkt er fjarri því að vera
„jafnaðarmennska“. Og miklar
barneignir hafa aldrei verið talin
sönnun fyrir ótv.'ræðum hæfileik-
um til að selja þjóðum löggjöf og
stjórna löndum, — nema síður sé.
Hins vegar gelur hvort íveggja
farið saman. Það mætti til dæmis
benda á, að mesti stjórnmálamað-
ur íslands að fornu og nýju var
maður barnlaus, og mundi enginn
hafa tahð sanngjarnt, að íil dæm-
is Barna-Pétur hefði haft marg-
faldan atkvæðisrélt á við hann.
Verður tillaga ritstjórans })ví að
’eljast mjög skjóthugsuð og van-
hugsuð!
ÚRSLITAKOSTIR EöA
KAUPBÆTIR.
Það er spaugilegt að sjá fyrir-
sagnirnar í stjórnarandstöðublöð-
unum undanfarna daga, þegar
pau eru að skrifa um viðræður
núverandi stjórnarflokka um á-
.ramhaldandí samstarf um stjórn
.andsins. Alþýðublaðið og Verka-
naðurinn iala í fyrirsögnum urn
„úrslitakosti“, sem Sjálfstæðis-
ilokkurinn hafi sett Framsókn. Á
Alþýðublaðinu verður helzt skil-
.ð, að úrslitakostir Sjálfstæðis-
fl. séu þeir, að Framsókn taki við
utanríkismálunum, en hann fái
forsætisráðherraembætlið í stað-
ínn, og vilji ekki sleppa dómsmál-
unum í hendur Framsóknar ojan
á utanríkismálin! llvílíkir úrslita-
kostir! En svo kemur Varðberg
með svohljóðandi fyrirsögn um
sama efni: „Líkur eru til, að ráð-'
herrar verði hinir söinu og áður.
Framsókn hafi fprsætisráðherr-
ann og fái ulanríkismálin í kaup-
bæti“.
Ekki ber nú stjórnarandstöð-
unni of vel saman, enda varla von,
þar sem öll Jreirra skrif eru byggð
á ágizkunum lítilla spámanna.
HVAÐA KJÖTVERÐ
ER RÉTT?
I Lögbirtingablaðinu 22. ágúst
er birt auglýsing frá Framleiðslu-
ráði landbúnaðarins um verðlag
á nýju kjöti, og er það sagt kr.
28.30 í smáaölu. Þrátt fyrir þelta
er kjötverðið hér á Akureyri
minnst 29.50. Er nú búið að
skipta landinu niður í verðlags-
svæði ú ný, og tilkynnir Fram-
leiðsluráð landbúnaðarins aðeins
Reykjavíkurverð á kjöti, m. ö. o.
aðeins verð á I. verðlagssvæði?
___*_____
Fálieyrd framkoiua
langferðakílstjora
Ekur aftan á bíl sem stendur kyrr á vegi, og
ræðst síðan með skömmum á ökumann hans
Bílstjórastétt landsins er fjöl-
menn, og er þar eins og í öðrum
stéttum „misjafn sauður í mörgu
fé“. Mikill meiri hluti stéttarinnar
er háttvís, kurteis og vill ekki
vannn sitt vita, en alllaf eru til
menn innan um, sem þykjast
„eiga veginn“, eins og það er kall-
að. Dæmi um hina síðarnefndu og
fúgætari tegund bílstjóra finnast
öðru hverju, og fer hér á eftir frá-
sögn Arnar Péturssonar lögreglu-
þjóns af viðskiplum sín.um við
einn:
„Síðastliðinn sunnudag fór ég
með fólk úr Starfsmannafélagi
Akureyiarbæjar í berjamó austur
í Köldukinn, og ók bílnum A 402,
sem er eign Vatnsveitu Akureyr-
ar. Á undan mér voru aðrir b.lar
frá sama félagi. Er ég kom austur
í Ljósavatnsskarð, sá ég slrákúst
liggja á veginum, sem ég taldi að
bíistjóri, sem fór skönnnu á und-
an mér, hefði misst af bílnum og
hugðist hirða hann. Beygði ég
fram hjá kústinum, dró úr ferð-
inni og staðnæmdist skannnt fyr-
ir framan kústinn. En rétt eftir að
ég var stanzaður, tók slúlka í
bilnum eftir J)ví, að langferðabíil
frá Norðurleið h.f. kom á mjög
hraðri feið á eftir, og gerði hún
mér aðvart, en áður en ég fengi
vikið bílnum renndi liann aftan á
bíl minn, og varð af því allmikið
högg, svo að farþegarnir hentust
lil, og höfðu þeir lengi á eftir ó-
þægindi í hálsi og baki. Skemmd-
ir urðu þó ekki sjáanlegar á bíln-
um.
Ok ég nú út á vinstri vegarbrún
og stöðvaði bílinn þar, og gerði
að sjálfsögðu ráð fyrir, að bíl-
stjórinn á langferðabílnum myndi
einnig stanza og hafa tal af mér
eins og fyrir er mælt í bifreiða-
lögunum, þegar slíkt kemur fyrir.
En áður en ég komst úr bíinuin
ók hann sína leið. Hélt ég nú á-
fram ferðinni, og reyndist bíllinn-
í lagi. En þegar ég kem austur í
Köldukinn, stendur þar á vegin-
um áðurnefnd bifreið og bifreið-
arstjórinn (Jósúa að nafni) á
miðjum veginum og vildi sýni-
lega hafa tal af mér. Stanzaði ég
})á hjá hönum og gaf mig á tal
við hann. Kom hann að rúðunni
hjá mér og lók að atyrða mig
fyrir að hafa súiðvað á veginum.
Taldi ég það lieimilt að stöðva á
veginum, þar sem maður hefði á-
stæðu til eða fyririnæli um, og
vissi ekki um bíl á eftir sér, sem
gefið hefði Iiljóðmerki. Kvaðst
hann þá hafa ællað að komast I
ca. 100 metra færi og gefa þar
hljóðmerki, en hljóðmerki gaf
hann ekki fyrri en rétt eftir að ég
var stanzaður. Sýnir þessi fram-
burður lians, að hann hefir a. m.
k. verið um 100 metrum fyrir aft-
an mig, er ég stöðvaði bílinn á
veginum, og virðist það vera
nægileg vegalengd til að slöðva
bíl, sem á að vera í því- lagi að
honum sé trúandi til að flytja
daglega um 30 farþega milli
Norður- og Suðurlands, enda er
svo íyrir mælt í bifreiðalögunum,
að b 11, sem ekur á eftir öðrum,
fari ekki nær honum en svo, að
hann geti stöðvað bíl sinn á 1/3 af
vegalengdinni milli bílanna. En er
við vorum að þjarka um þetta,
kom bill að, svo að við urðum að
færa okkur, og varð ekki af frek-
ara samtali.
Farþegar mínir skildu hvorki
upp né niður í framkomu bíls'jór-
ans. Kváðust þeir hafa ætlað, að
það væri ekki stjórnandi bílsins,
er kyrr stæði á veginum, sem Yetli
að biðja afsökunar, heldur sá,
sem æki aftan á hann.
Annars íinnst mér ekki sitja á
bílstjórum, að hella sér yfir aðra
fyrir að stöðva bíl sinn á vegi,
sem sjálfir hafa gert sér það að
leik að aka fram fyrir annan bíl
og „snarstöðva“ til þess að hinn
æki aílan á, en flýta sér síðan á
brott.“
Þetta var frásögn Arnar Pét-
urssonar, og mun hann hafa kært
yfir framkomu bílstjórans.
Heybruni
Síðas'liðinn laugardag, skönunu
eftir hádegi, var leitað til Slökkvi-
liðs Akureyrar um aðstoð vegna
elds í heyhlöðu að Borgarhóli í
Ongulsslaðahreppi. Fóru nokkrir
menn fram eftir með slöngur, eii
er þeir komu á vettvang, hafði
fjöldi manns úr nágrenninu safn-
azt saman á staðnum og barðist
við eldinn. Flultu þeir vatn í
tunnum á bifreiðum úr nálægu
vatnsbóli, og tókst fljólt að ráða
niðurlögum eldsins, þótt hann
sýndist allmikill. Var nokkuð af
heyinu rifið úr hlöðunni og flutt
á brott. Mun á að gizka kýrfóður
hafa eyðilagzt af eldi, en auk þess
orðið nokkrar skemmdir af vatni.
Telja kunnugir, að líklegt sé, að
kviknað bafi út írá rafleiðslum í
hlöðunni, því að ekki liafði hita
orðið vart í heyinu, svo að telj-
andi sé.
Hjartaásinn,
8. liefti þ. á. flytur Jietta efni: Þú
komst í nótt, kvæði eftir Ólaf Þ.
Ingvarsson, Blaktandi strá, saga
e. Friðjón Stefánsson, Svipmynd
lífsins, saga e. Guðjón Sigurðs-
son, Ljóðbrot og lausavísur, Blóð-
baðið í New Orleans, sönn glæpa-
saga, Merkilegt atvik, saga e.
Sherwood Anderson, Frjáls eins
og vindurinn (ástarsaga), Skelli-
naðran, saga e. John Rowland,
Gleðisagan, Dulrænar frásagnir,
Kvikmyndaþáttur, Smáleturssag-
an, þýddar greinar, danslagatext-
ar, framhaldssaga, smælki o. fl.