Faxi - 17.06.1948, Blaðsíða 4

4
verzlunarskipin send um öll Suðurnes
til þess að sækja fisk og aðrar útflutnings-
vörur bænda. Var matsmaður frá verzl-
uninni með skipunum, sem flokkaði fisk
og aðrar vörur. Vörunum var svo öllum
skipað á land í Keflavík og flokkaðar á
ný. Fiskurinn var svo þurrkaður betur eða
„sólaður" sem kallað var. Stundum voru
heilir og hálfir skipsfarmar teknir til ræki-
legrar hirðingar, þegar til Keflavíkur kom
og hver einasti fiskur burstaður með þurr-
um bursta, ef ryk eða önnur óhreinindi
voru sjáanleg. En fiskurinn brcyttist ótrú-
lega mikið til batnaðar við þessa hirðingu.
Ullin var öll látin upp á efsta !oft í
bryggjuhúsinu. Þar sátu margar konur
seinni hluta sumars og táðu ullina. Var
það gert til þess að ná úr henni sandi og
fitu. (Landið er víðast um Suðurnes svo
sendið, að sauðfénaður ber æfinlega sand
í ullinni. Er erfitt að ná sandinum þótt
ullin sé þvegin.) En ullin varð í höndum
kvennanna silkimjúk og hrein.
Umgengni um verzlunarhús, götur, er
að þeim lágu, bryggjur og fjöru, var öll
hin prýðilegasta. Var að kvöldi hvers
vinnudags hver hlutur látinn á sinn stað,
síðan voru öll hús, sem gengið hafði verið
um þann dag, sópuð, einnig götur og
bryggjur-
Var öll þessi snyrtimennska Olafi Olav-
sen að þakka.
Kona Olafs Olavsen var Asa, dóttir
Jacobsen, stórkaupmanns í Kauþmanna-
höfn og systir Egils Jacobsen kaupmanns
í Reykjavík. Hún var fögur kona álitum
og mikill barnavinur. Hún kom upp til
Keflavíkur með manni sínum nokkur sum-
ur og var okkur börnunum i Keflavík hin
ástúðlegasta velgerðakona. Hef ég áður í
blaði þessu sagt frá því, er hún hauð okk-
ur til veizlu í stofum sínum einn sumar-
langan sunnudag. Veizlan sjálf var auð-
vitað einstæður viðburður í lífi okkar og
að sjálfsögðu minnisstæð.
En minningin um frú Olavsen og þá
hjartans góðvild, er hún sýndi okkur börn-
unum þennan dag yljar okkur inn að
hjartarótum eftir nær hálfrar aldar skeið.
Næstu jól (1900) létu þau Ólavsens
hjónin bjóða okkur börnunum til jóla-
trésfagnaðar. Síðan létu þau hjón halda
árlega jólaveizlu, fyrir börn og fullorðna,
þar sem stórt og fagurt jólatré prýddi sal-
inn. Mtmu allir þeir, er sátu 'þessar veizl-
tir, eiga þaðan hinar ljúfustu minningar.
Árið 1S96 keypti H. P. Duus verzlun
verzlunarfasteign N. H. Knudtzons í
F A X I
Keflavík ásamt íbúðarhúsi fyrir 8 þús.
krónur, einnig saltgeymsluhús í Kotvogi
í Höfnum og annað á Járngerðarstöðum
í Grindavík fyrir 2 þús. krónur.
Hús Knudtzonsverzlunar voru: íbúðar-
og verzlunarhús, er snéri gafli að götu,
var sölubúð í norðurenda, en íbúð í suður-
enda. Það hús er nú Ungmennafélagshúsið
við Hafnargötu, en í þá daga æfinlega
nefnt Norðfjörðshús, eftir síðasta verzl-
unarstjóra Knudtzonsverzlunar. Skammt
lrá austurhlið hússins voru 3 vörugeymslu-
hús, neðsta hýsið snéri gafli að götu, hin
þar upp af og mynduðu þau til samans
vegg upp með íbúðarhúsinu og bvrgðu
mjög fyrir birtu og sól. Fjórða húsið var
austast og byggt við götuna, það snéri
hlið að götu. Mun það ennþá standa. Þá
voru stakkstæði nokkur fyrir austan hús-
in. Eftir að Duusverzlun varð eigandi að
eigninni, lét Ólafur Ólavsen stækka þau
og umbæta.
Árið 1900 keypti Duusverzlun eignir
og hús Fichersverzlunar í Keflavik. Var
sú verzlun í miðri Keflavík. Stendur aðal-
húsið ennþá og er nú eign h.f. Keflavik.
Mið bryggjan og nokkur gömul vöru-
geymsluhús fylgdu eign þessari, voru þau
flest rifin, enda voru þau næsta hrörleg,
en „pakk“-húsið, sem stóð fyrir enda
bryggjunnar var látið standa og fór þá
þegar fram mikil viðgerð á því.
Næsta haust var hafist handa um bygg-
ingu sjóvarnargarða. Hafði sjór gengið
mjög á landið, þar sem lægst var og flætt
upp á Haínargötuna í stórstreymi.
Var Simon Eiriksson steinsmiður feng-
inn til verksins og var byrjað við norðan-
verða miðbryggju. Á næstu árum voru
byggðir varnargarðar með sjó fram alla
leið út í gróf. Þá var byrjað á að byggja
miðbryggjuna úr steini (var áður timbur-
bryggja). Var unnið að þeirri smið árum
saman. Um líkt leyti var byrjað á bygg-
ingu steingarðsins mikla, er umlukti á
tvo vegu hina stóru lóð fyrir ofan Duus-
verzlun, cr þá var flutt í Fichersbúðina.
Allar þessar steinsmíðar annaðist Símon
af mikilli vandvirkni, verkhyggni og dugn-
aði.
Verzlunarstjórar Duusverzlunar, eftir að
Olafur Ólavsen flutti til Kaupmannahafn-
ar, voru þessir:
Jón Gunnarsson frá 1887 til 1900. Hann
varð síðar, 1909—1935, framkvæmdarstjóri
Samábyrgðar Islands á fiskiskipum í Rvík.
Hann kvæntist 1897 Soffíu dóttur séra
Þorkels Bjarnasonar á Reynivöllum.
Heimili þeirra var í Norðfjörðshúsi. Hann
var fáskiftinn maður, en mjög reglusam-
ur um allan hag verzlunarinnar.
Næsti verzlunarstjóri varð Ágúst Olav-
sen, albróðir Ólafs Ólavsens kaupmanns,
fæddur í Keflavík 15. ágúst 1851. Hafði
hann verið langdvölum í Ameríku, en
kom aftur til íslands 1898. Ágúst Ólavsen
var alþýðlegur maður og hinn skemmti-
legasti og var mjög annt um heill og
gengi Keflavlkur. Hann hvatti verkamenn
verzlunarinnar og aðra íbúa til þess að
byggja sér hús og studdi þá til þess með
því að Iána þeim efni og var jþeim í hví-
vetna ágætlega ráðhollur. Voru þá á næstu
árum byggð mörg hús, en flest ofursmá.
Fólk hafði þá yfir svo litlu fé að ráða
og vildi ekki sLofna til óviðráðanlegra
skulda. Þeir sem byggðu, fengu stórar
lóðir hjá verzluninni. Var eftirgjaldið 10
kr. á ári. Var lóðin svo ræktuð eftir smekk
og getu hvers eins. Sumir ræktuðu tún-
bletti kringum húsið og næst því, en mat-
jurtagarð fjær. Aðrir breyttu allri lóðinni
í matjurtagarð. Varð hagur fólks mun
betri en áður.
Ágúst Ólavsen bjó yfir margskonar ráða-
gerðum viðvíkjandi Keflavík. Hafði hann
mikinn hug á að fegra bæinn. Hafði hann
í huga gatnagerð og skipulag bæjarins,
lét færa hús til, ef honum þótti betur fara
og hafði mikinn áhuga á, að útlit bæjar-
ins breyttist til batnaðar. Þá hafði hann
hugsað sér ,að koma upp blóma- og trjá-
garði ofan við Duushúsið (h.f. Keflavík),
sem þá var orðið heimili og sölubúð Duus-
verzlunar. Hafði hann í því skyni látið
byggja steingarðinn, er ég minntist á fyrr
í þessari grein. En sú hugmvnd varð aldrei.
nema draumur. Stórt og mikið íshús var
byggt við austurhlið hins fyrirhugaða
blómagarðs og nokkur hluti garðsins tek-
inn í þarfir íshússins. Var þá strax sýnt,
að þar yrði aldrei blómagarður.
1909 fluttist Agúst Ólavsen til Reykja-
víkur og varð verzlunarstjóri fyrir Duus-
verzlun þar, en Duusverzlun hafði árið
1904, keypt verzlunárhús og oignir Fichers-
verzlunar í Reykjavík. Var sú verzlun þar
sem nú er Ingólfs apótek. Sigurður Þor-
kell Jónsson tók við verzlunarstjórn Duus-
verzlunar, er Ágúst Ólavsen flutti til
Reykjavíkur. Hafði hann áður verið verzl-
unarstjóri fyrir verzlun Ólafs Ólavsen, cr
hann hafði sett á stofn í Norðfjörðshúsi
og rak um skeið. Fyrr hafði Sigurður verið
skrifstofumaður hjá Fichcrsverzlun í
Keflavík, komið þangað frá Reykjavik,