Vísbending - 19.01.2007, Blaðsíða 1

E itt af því sem stjórnendur fyrirtækja þurfa að gera er að taka ákvarðanir. Oft eru þær þess eðlis að þær hafa
mjög mikil áhrif á fyrirtækið eða einstakl­
inga. Ef til dæmis ákveðið er að leggja
niður deild sem margir vinna í kallar það á
hópuppsagnir sem aldrei eru skemmtilegar.
Erfiðara getur þó verið fyrir forstjórann að
segja upp einum einstaklingi sem stendur
honum nærri. Ákvarðanir þurfa þó alls
ekki alltaf að vera neikvæðar. Á fyrirtækið
að kaupa nýja starfsemi sem tvöfaldar veltu
þess? Hvenær hafa menn greitt of hátt verð
fyrir það sem þeir kaupa og getur fyrirtækið
staðið í skilum? Segjum að fyrirtækið geti
sameinast öðru fyrirtæki og að samein­
ingin virðist augljóslega hagstæð hluthöfum
en forstjórinn missi vinnuna. Hvenær
og hvernig taka menn slíkar ákvarðanir?
Stjórnmálamenn líta oft svo á að frestur sé
á illu bestur en í fyrirtækjum vilja menn
yfirleitt afgreiða málin þannig að þeir geti
haldið áfram að reka fyrirtækin. Munurinn
á góðum stjórnanda og slæmum er oft að sá
góði þorir að ákveða sig.
Rétti tíminn
Enginn vill rasa um ráð fram. Ákveðin var­
færni er góð en þeir sem bíða of lengi geta
misst af tækifærunum. Gullna reglan er þess
vegna að skoða málin eins lengi og þörf er
á en ekki lengur. Mannlegi þátturinn kem­
ur inn líka. Enginn skyldi taka ákvörðun
nema hann sé sjálfur í jafnvægi. Nokkrar
spurningar koma upp.
Hvers vegna núna?
Er ég búinn að hugsa málið af yfirvegun?
Veit ég nóg?
Hef ég meiri tíma? Kostar frekari yfirlega
eitthvað og gæti það breytt málinu?
Verður ákvörðunin eitthvað auðveldari
eftir viku?
Hvaða afleiðingar hefur ákvörðunin fyrir
mig?
Er ég búinn að ráðfæra mig við alla þá
sem máli skipta?
Er ég í nægu jafnvægi til þess að taka
ákvörðunina af skynsemi?
Ekki skyldi vanmeta tilfinningalega
þáttinn í því að taka erfiða ákvörðun.
Forstjórinn er kannski að setja bæði eigin
hagsmuni og annarra í uppnám með
ákvörðun sinni. Menn hafa sagt frá því
að það taki kannski bara eina mínútu að
skýra frá ákvörðuninni en þeir hafi verið
eftir sig lengi í kjölfarið.
Tveir fjárfestar höfðu lengi velt fyrir sér
kaupum á stóru fyrirtæki sem var í vanda
statt. Skuldir voru miklar og velta hafði
minnkað. Engu að síður hafði það haft
mikil umsvif og banki sem hafði eignast
bréfin lagði mikla áherslu á að fyrirtækið
hefði mikla möguleika
„í höndum réttra aðila.“
Annar hafði mun meiri
áhuga á fjárfestingunni
en hinn, sem þó sagði
aldrei nei. Eftir mikið
þóf hringir bankinn í
þann áhugasama og segir
honum að nú hafi hann
bara 45 mínútur til þess
að ákveða sig því að an­
nar kaupandi hafi sýnt
fyrirtækinu áhuga. Nú skiptu mínúturnar
máli að því er virtist og hann hringir í
farsíma vinar síns. Sá var þá staddur á bar
erlendis og var kominn á þriðja bjór. Eftir
að hafa dregið seiminn um stund ákveður
hann samt að slá til, enda vel stemmdur.
19. janúar 2007
2. tölublað
25. árgangur
ISSN 1021­8483
1 2 4Oft er erfitt að taka mikilvægar ákvarðanir.
Þó getur verið dýrt að
taka þær ekki.
Nýlega tóku gildi breyting­
ar á hlutafélagalögum. Nú
þurfa ítarlegri upplýsingar
að liggja fyrir en áður.
Hannes H. Gissurarson
spyr hvort kjör lítilmag­
nans séu betri á Íslandi
en víða annars staðar.
Í njósnaumræðunni sem
margir hafa tekið þátt
í gleymist að andrúms­
loftið hefur breyst.
3
framhald á bls. 4
Þeir kaupa fyrirtækið „fyrir framan nefið á
keppinautnum“, sem reyndar sagðist ekki
hafa áhuga. Það skipti engu, hann hafði
gert sitt gagn fyrir seljandann. Nokkrum
árum og mörg hundruð milljóna króna
tapi seinna tókst þeim félögum loks að
selja fyrirtækið á ný. Þeir höfðu tekið ranga
ákvörðun við rangar kringumstæður.
Hvað ef ... ?
Eitt af því sem margir átta sig ekki á er
að það að taka ekki ákvörðun er ákvörðun
út af fyrir sig, þ.e. ákvörðun um óbreytt
ástand. Því er nauðsynlegt að velta því
fyrir sér hvað getur gerst, ekki bara ef svar­
ið er „já, við gerum eitthvað“, heldur líka
ef það er „nei“. Neiið þýðir kannski að
fyrirtækið heldur áfram í sömu sporum og
áður. Deildin sem tapar peningum heldur
áfram að tapa. Öllum finnst blóðugt að
hafa lagt fé í eitthvað sem ekkert fæst út
úr. Það er þó skömminni skárra að hætta
en að halda áfram að henda peningum.
Sumum finnst í slíku felast uppgjöf og
menn eiga erfitt með að sætta sig við að
hafa mistekist. Stundum er það svo að
þolinmæðin vinnur þrautir, en því miður
ekki allar.
Ákvörðun er ekki
alltaf auðveld en menn
ættu að minnsta kosti að
leiða hugann að þremur
kostum:
a) Ákvörðun er tekin
um breytingar og hún
reynist rétt.
b) Ákvörðun er tekin
um breytingar og hún
reynist röng.
c)Ekkert er að gert.
Auðvitað skiptir það líka máli hversu
stór ákvörðunin er. Það er sjaldnast
spurning upp á líf og dauða að kaupa
ljósritunarvél en það getur skipt öllu máli
hvort keypt er nýtt hús. Ef það er of stórt
Vikurit um viðskipti og efnahagsmál
Hvernig á að taka mikilvæga ákvörðun?
V í s b e n d i n g • 2 t b l . 2 0 0 7 1
Munurinn á
góðum stjórn-
anda og slæmum
er oft að sá góði
þorir að
ákveða sig.