Saga - 1983, Blaðsíða 252

250
IAN WHITAKER
hann þótt frumtextinn sé glataður. Pólýbíus var stóuspekingur,
fæddur um 208 f.Kr. i Megalópólís í Arkadíu. Svo virðist sem
hann hafi gengið í þjónustu Rómverja og tekið þátt í herferð í
Litluasíu og síðar verið með föður sínum, mikilvægum stjórn-
málamanni, i sendiför til Egyptalands árið 181. Hann var hipp-
archus* Akkeusambandsins 169-8. Eftir ósigur Perseusar kon-
ungs árið 168 var hann sendur til Rómar og skyldi leiddur fyrir
rétt vegna uppreisnar gegn rómversku fullveldi. Hann dvaldist á
Ítalíu ásamt öðrum pólitískum föngum allt til ársins 151, án þess
að réttað væri í máli þeirra, en þá loks voru þeir látnir lausir.
Pólýbíus dvaldist í Róm sem einkakennari sona Emilíusar Pál-
usar. Þetta olli því að honum gafst kostur á umgengni við framá-
menn Rómar. Þegar hann var aftur snúinn til Arkadíu tók hann
þátt í samningaumleitunum árið 149, þeim sem fóru á undan pún-
verska stríðinu hinu síðasta. Hann stóð við hlið Sípíós* árið 146
þegar Karþagó brann og sneri þá til Kórinþuborgar til að bjarga
verðmætum sem enn var að finna eftir hervirki Múmmíusar. Síð-
an ferðaðist hann um Evrópu og Asíu og etv. Afríku áður en hann
lést árið 126 f.Kr.18 Hann lagði sérstaka stund á landafræði um
ævina og leitaði án efa uppi menn sem gátu veitt honum nýja vitn-
eskju. Meginhluti verka hans er hins vegar aðeins varðveittur í til-
viljunarkenndum tilvitnunum yngri höfunda.
Rétt er að benda á að þrætubókarlist Pólýbíusar er dæmigerð
fyrir stil hans.19 Helsti fræðimaður um Pólýbíus hefur getið sér til
að hann hafi viljað gera lítið úr Pýþeasi vegna löngunar til að
skáka öllum sem gátu skert það álit sem hann naut sem könnuður
úthafanna.20 Aðferðin sem hann beitti var sú að geta sér til að Pý'
þeas hafi verið fátækur og því ekki getað tekist ferðina á hendur,
öfugt að sjálfsögðu við hann sjálfan sem ráðstafað gat öllu því fe
sem Sípíó Emilíanus lagði honum til.21 En efasemdir Pólýbíusar
um hversu víðreist Pýþeas hafi gert virðast hins vegar á mein
rökum reistar.22
Hinn fornaldarhöfundurinn sem Strabó vitnar til er Eratosþen-
es, grískur stærðfræðingur og skáld, fæddur í Kýrenu árið 276
hipparchus riddaraforingi. (Þýð.)
Sípíó (Scipio) Emilíanus Afríkanus yngri, sonur Emilíusar Pálusar yngn-
Pólýbíus var hollvinur Sípíós. (Þýð.)