Saga - 1989, Blaðsíða 34

32
GUÐMUNDURJ. GUÐMUNDSSON
áhrifum frá írsku kirkjunni, og keltneska kirkjan hélt enn velli víða á
Englandi. Á írlandi voru sumar kirkjudeildirnar í nánum tengslum
við kaþólsku kirkjuna, en aðrar héldu fast við hinn foma sið. Það er
því alls ekki ljóst frá hvaða kirkjudeild víkingatrúboðar eins og til
dæmis Ólafur Tryggvason höfðu sína kristni. Hann tók trú á Eng-
landi, en það er engin sönnun þess að hann hafi tilheyrt engilsax-
nesku kirkjunni. Mér er líka mjög til efs að þessir frumstæðu trúboðar
hafi gert sér mikla rellu út af hinum kirkjulega ágreiningi og þeim
deilum sem af honum spruttu, ef þeim hefur þá verið kunnugt um
hann.
Eitt þeirra vandamála sem ég stóð frami fyrir var hvernig ætti að
skýrgreina kristna menn. Hverjum manni er ljóst að nútíma skýr-
greiningar hrökkva skammt. Ég greip því til þess ráðs að búa til nýja
skýrgreiningu sem er mun frjálslegri en þær sem nú tíðkast. Hér
verða þeir því taldir til kristinna manna, sem að mestu höfðu kastað
trú á hin fornu goð og orðið fyrir verulegum áhrifum frá kristinni hug-
myndafræði.
Til að girða fyrir allan misskilning ætla ég að skýra þau landfræði-
legu hugtök sem notuð eru þegar ég fjalla um Noreg. Þegar ég tala
um Víkina er átt við Óslóarfjörðinn og héruðin í kring. Upplöndin
eru héruðin upp af Óslóarfirði, inni í landinu. Vesturlandið nær frá
Flekkufirði í suðri og til héraðsmarka Norðmæris og Þrændalaga.
Þrændalög kalla ég svo héruðin kringum Þrándheimsfjörð og allt til
Hálogalands.
Að lokum þetta: Það er langt í frá að höfundi þessara orða séu fast-
ar í hendi þær tilgátur sem hér eru viðraðar og hafi einhver áhuga og
tíma til að fara í saumana á þeim og vefengja, þá hlýt ég að fagna því
og lýsa ánægju minni með að einhver skuli nenna að leggja það á sig.
Að lokum vil ég þakka þeim sem ég hef farið í smiðju til við samningu
þessarar ritgerðar eða hafa aðstoðað mig á einn eða annan hátt. Sér-
staklega vil ég geta ritgerða Johns Langelyths um upphaf kristni á ís-
landi og formála Bjarna Aðalbjarnarsonar að Heimskringlu.
Upphaf kristni í Noregi
Það sem einna helst vekur athygli varðandi trúboð þeirra nafna, Ólafs
Tryggvasonar og Haraldssonar, er hve greitt það gekk. Þeir mættu