Saga - 1995, Page 139

„ÖMMUSKEYTIN" 137
sem hófst í upphafi aldarinnar, og í lok þess árs var að mestu lokið
endurnýjun togaraflotans eftir togarasöluna miklu árið 1917. í árs-
lok 1920 voru gerðir út hér á landi 28 togarar, tveir línuveiðarar, 39
þilskip, 475 vélbátar og 1.002 árabátar.4 Á 3. áratugnum jókst flot-
inn verulega að stærð og afkastagetu. Togurum fjölgaði um 13, voru
41 í árslok 1930. Þá voru línuveiðarar orðnir 35 og vélbátum hafði
fjölgað í 1.011. Árabátum hafði hins vegar fækkað í 171 og engin þil-
skip voru á skrá í árslok 1930.5
Á 4. áratugnum fækkaði stærri skipum nokkuð og í árslok 1940
voru gerðir út 35 togarar hér á landi og 23 línuveiðarar. Vélbátum
hafði á hinn bóginn fjölgað nokkuð, voru 1.109 í árslok 1940. Þar
munaði mest um að bátum stærri en 12 brúttórúmlestir hafði fjölgað
um 110 frá 1930, en smærri vélbátum hafði fækkað lítillega. Árabát-
um hafði hins vegar fækkað verulega, voru aðeins 106 í árslok 1940.6
Þegar á fyrstu árum 3. áratugarins mótaðist það sóknarmynstur
flotans, sem hélst í megindráttum út tímabilið. Vélbátar og línuveið-
arar stunduðu hefðbundnar botnfiskveiðar á vetrar- og haustvertíð,
en á sumrum voru flestir stærri vélbátarnir og línuveiðararnir á
síldveiðum fyrir Norðurlandi. Togaramir vom flestir á botnfiskveið-
um á vetrarvertíð og fiskuðu í salt. Á sumrin fóm margir þeirra á
sfld, en síðsumars og á haustin veiddu þeir í ís og sigldu með afl-
ann. Framan af tímabilinu var botnfiskafli góður og jókst nánast ár
frá ári fram til 1933. Eftir það dró nokkuð úr, þótt engan veginn
verði því haldið fram, að aflabrestur hafi orðið síðari hluta 4. áratug-
arins. Afkoma útgerðarinnar í heild virðist hafa verið bærileg fram
um 1930, en á 4. áratugnum syrti í álinn er áhrifa heimskreppunnar
tók að gæta í vaxandi mæli.
Landhelgin og nýting miðanna
Oll millistríðsárin var landhelgissamningur Breta og Dana frá 24.
júní 1901 um landhelgi við ísland og Færeyjar í fullu gildi. Sam-
kvæmt honum var landhelgin þrjár sjómflur og í meginatriðum í
samræmi við þær reglur, sem ríki er !águ að Norðursjó, höfðu samið
4 Fiskiskýrslur oghlunninda 1920.
5 Fiskiskýrslur oghlunninda 1930.
6 Fiskiskýrslur og hlunninda 1940.