Nýr Stormur - 16.12.1966, Blaðsíða 5

FÖSTUDAGUR 16. DES. 1966.
^ORMUR
5

^llIlllllllllllllllllllllllllllllllllIlllllllllllllllllllllllllMllllllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIHIIIIIiri^
I NÝR
| JfOBMIilR |
Útgefandi: Samtök óháöra borgara
| Ritstjórar: Gunnar Hall, sími 15104 og Páll Finnbogason, ábm. |
Ritstj. og afgr. Laugav. 30. Sími 11658
| Auglýsinga- og áskriftarsími: 22929 I
| VikublaS — Útgáfudagur: föstudagur
Lausasöluverö kr. 12.00. Askriftarverð kr. 450.00.
| Prentsmiðjan Edda h.f. I
':ilMIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIMIMIIIMIIIMIIIIIMMIIIIIMIIIIMMMIMIMMMMIMIMMMIMIIIMMIIMMIMIIIIMMIIMIIMMMMIM<?
„VALFRELSI”
Nú stendur vertíðin sem hæst hjá verzlunarstéttinni. Mörg fyr-
irtæki byggja afkomu sína eingöngu á jólakauptíðinni og er ekkert
við því að segja, því að það er vilji kaupendanna-fólksins. í þess-
um mánuði eru meiri peningar í umferð, en nokkurn annan mán-
uð á árinu. Fólk gerir sér dagamun um jólin; kaupir ýmsa hluti,
þarfa og óþarfa í tilefni þeirra og margir stofna til allmikilla
skulda í þessum mánuði, sem síðan tekur marga mánuði að
greiða.
í þessum mánuði reynir mest á verzlunarstéttina og þjónustu-
starf hennar. Skiptir því íiijög miklu máli hvernig hún bregst
við. Hvort hún notar jólamánuðinn fyrst og fremst til að „þjena”,
eða hvort hún stendur undir hlutverki sínu um dreifingu vörunn-
ar á sem hagkvæmastan og ódýrastan máta fyrir viðskiptmenn
sína.
Sem betur fer er mikill meirihluti verzlunarstéttarinnar heið-
virt og ábyggilegt fólk, sem skilur hið þýðingarmikla hlutvek sitt,
þótt inn á milli séu menn, sem aðeins hafa eitt í huga: gróðánn.
Ýmislegt virðist benda til þess, að ekki verði eins mikil jóla-
sala nú og oft áður.
Fólk er farið að liuga betur að peningum sínum og gera sér
Ijóst, að framundan kunni að vera annað en sífelldur peninga-
mokstur. Þeir kaupsýslumenn, sem hagkvæm innkaup Iiafa gert
nú, fara bezt út úr viðskiptunum. Það skiptir meira máli nú en
oft áður, hvað hlutirnir kosta. Verðbólgan étur í sí ríkara mæli
' tekjur fólksins í nauðþurftir, svo æ minni fjármunir verða hand-
bærir til kaupa á öðmm hlutum. Þetta hlýtur óhjákvæmilega að
koma niður á verzlunarstéttinni, sem fer sífjölgandi og hefir fjölg-
að hlutfallslega meir á undanförnum ámm, en öðrum stéttum
þjóðfélagsins, að undanteknum • opinb^mm starfsmönnum.
Samdráttur í efnahagslífi þjóðarinnar mun því bitna harðast á
þessari stétt. Eitt slagorð forsætisráðherrans síðastliðið sumar,
sem einna me.jt gladdi hjörtu Morgunblaðsmanna og aðstand-
end þeirra, var orðið „ValfPelsi". í einni af liólræðum ráðherrans
um sjálfan sig, sem liann hélt fyrir saklausum húsmæðrum austan-
fjalls, var á þá leið, að nú væri munur að lifa eða fyrrum. Allar
búðir væru fullar af vörum og allir gætu keypt það, sem þeim
sýndist. Engin liöft eða hömlur á vali lífsþægindanna. Ráðherr-
anum láðist liinsvegar að geta þess, að þau höft, sem alvarlegust
eru og áþreyfanlegust, eru þan, sem háð era pyngju kaupandans.
„Valfrelsið* er lítilsvirði, þegar kaupgetan er búin. Að sjálf-
sögðu þekkir ráðherrann og nánustu meðreiðarsveinar hans ekki
slík höft, en almenningur kynnist þeim æ betur og betur nú
síðustu mánuðina.
Það er hinsvegar hlutvei-k verzlunarstéttarinnar að draga sem
mest úr þeim höftum og má ségja að því hlutverki sé gegnt af
misjöfnum áhuga. Þótt ráðherrann hafi hingað til vænt sér eink-
um trausts og halds hjá þessari stétt, virðist honum þó vera full
þörf á að fá heimild til að líta eftir gjörðum hennar. Hingað til
hefir helzta stefnumál hans verið „valfrelsi“ henni til hnda, en
nú virðist honum hafa snúisl hugur, ef dæma má eftir síðasta til-
leggi hans til þjóðmálanna. Ilann virðist ekki treysta henni lengur
til að gegn hinu þvðingarmikla hlutverld og em það ekki fyrstu
danssporin, sem ráðherrann stígur 1 hringdansi sínum á vettvangi
stjórnmálanna.
En jólakauptíðin heldur áfram. Verzlunarjól kristinna manna
eru í undirbúningi og glys og glaumur mun eins og fyrri daginn
kom.i i stað helgi og fagnaðar, vegna afmælis þess manns
sem rak víxlara og prangara út úr musterinu með þeim ummælum
ao þeir skyldu ekki gjöra hús föður hans að skranbúð.
JÖNAS JÖNSSON FRÁ HRIFLU:
tslenzkir bændur og gullaldarritin
Tvenn tíðindi hafa gerst í við-
horfí merkra aðila hér á landi í
sambandi við endurheimt gull-
aldarritanna til landsins. Aiinað
atvikið er einskonar barátta
nokkurra stúdenta í Reykjavík
til að .hrinda af stað samskota-
öldu í landinu til að afla þann
veg fjár til að reisa liér á landi
bóklilöðu fyrir liandritin endur-
heimt. Eftir 14 ára starf skilaði
nefndin nýverið einni milljón
króna í húsbygginguna en
breytti þá um stefnu og vill nú
leggja milljónina i að skreyta
húsið, sennilega einskonar fram-
hald af hinu mikla járnvirki
sem sannar höfuðstaðarbúmn
antiríki Einars Benediktssonai"
við styttu hans.
Þetta listræna samskotamál
hefir verið óeðlilega lengi á
leiðinni og gefið lítinn ávöxt.
Má ef til vill telja til að fjár-
söfnunarnefndin var á launum
fyrir athöfn sína. Fimm önnum
kafnir þingmenn og ráðherrar
unnu kaupíaust í Þingval'lanefnd
í 5 ár og héldu alls 50 fundi.
Árangurinn af því nefndarstarfi
varð mikill. Árangurinn af starfi
þessara tveggja nefnda er mjög
ólíkur. Vitað er að sveitarfélög
í dreifbýlinn mundu bezt eftir
handritunum í húsleysi ættjarð-
arinnar. Merkilegur þáttur . í
sögu íslenzku fornritanna er sú
staðreynd að meir en eitt hundr-
að menn úr íslenzkum sveita-
bæjum urðu hirðskáld hjá nor-
rænum konungum og stórhöfð-
ingjum. Þeir stungu eftir fyrstu
keppnislotu alla aðra norræna
menn út í þessari iðn. Heima
ýoru þessir menn bændur, sem
gátu ort og búið líkt og aðrir
bændur. Einhver sögulegasti
þáttur í sögu baráttunnar um
heimilisfang gullaldarritanna
var sú staðreynd, þar sem ekki
dugði að beita lærdómsmönn-
um þjóðarinnar með hin traust-
ustu rök í höndum móti prófess-
orum Dana í því skyni að sann-
færa þá um höfundar og eignar-
rétt íslendinga til handritanna.
Engin tegund mannvits eða
þekkingar beit á lokaðan múr
blindrar sérhyggju. Til efsta
dags mundi þessi ' hamrami
Estmpslýður hafa neitað öllum
staðreyndum í handritamálinu.
Þá gekk nýr sjálfboðaliði djarfur
Vestfirðingur fram á völlinn eins
og Davíð móti Goliat. Hann
felkli tröllið og vann fullkominn
og drengilegan sigur. Þjóðin
verður að fá þá sögu fullskýrða.
Þar eiga íslenzkir og danskir
bændur fegursta þátt í langri
sambúðarsögu.
Jólin nálgast með bllu sínu amstrí og erfiði
jafnframt gleði og iamingjusiumatmi. —
Jólaiimkaupiu faraí köntl, þá er síminnliíim
rétti íengiliður 3MOm YÐAR OG OKKAI'
Þér hvilist! Sparið tima, erfiði
og öðlist óteljandi gleðistundir
meðþví að.nota símánn
. o
Það er mikil ánægja'fólgm i
, þ.ví, að geta h.venær sem er grip-
ið. Bíroann, rabbað- við vini' og
skyldmenni livort Iieldur þaðer
nær-eða fjær, liandan.götunnar
eða á. yztu nesjurn, um áhuga-*
og dægurmál. 'Það veitir yður
hvíld og tilbreytingu 1 .önnum
díigsins. •'Síminn er éitt mesta
menningartækl .nútímáns. .Verk-
svíð liáns éru ófeljandii Símimi
er ómissandi! .