Saga - 2002, Qupperneq 153

SVERRIR JAKOBSSON
Braudel í Breiðafirði?
Breiðafjörðurinn og hinn breiðfirski heimur
á öld Sturlunga
í greininni er rætt hvort hægt sé að rannsaka „braudelsk" svæði hér á fs-
landi, með sama hætti og gert hefur verið um ýmis stærri landsvæði er-
lendis, að jafnaði þvert á þjóðríkjamörk. Á því eru að sjálfsögðu ýmis
vandkvæði, en því er haldið fram að kjaminn í nálgun Braudels sé jafn
nothæfur, þótt um sé að ræða smærra svæði innan marka eins þjóðríkis.
Hér er Breiðafjörðurinn á öld Sturlunga viðfangsefni slíkrar athugunar og
einkum litið á samspil landslags og búskapar við stjómmál á þessu svæði
á þessu tímabili. Niðurstaðan er sú að næg tilefni ættu að vera til um-
fangsmeiri rannsókna af þessum toga.
Breiðafjörðurinn: íslenskt Miðjarðarhaf?
Maður hét Ferdinand Braudel. Hann var fæddur árið 1902 í
héraðinu sem Þjóðverjar nefna Lothringen og Frakkar
Lorraine. Hann lagði stund á sagnfræðinám og kenndi síðan í Al-
sír, París og Sáo Paulo. í síðari heimsstyrjöldinni var hann fimm ár
stríðsfangi í Þýskalandi. Árið 1946 settist hann í ritstjórn tímarits
sem þá var endurreist undir nafninu Annales. Économies, Societés,
Civilisations og árið 1949 tók hann við stöðu Lucien Febvre við
Collége de France, en Febvre var annar þeirra sem hafði stofnað
tímaritið A?mála á sínum tíma.
Á meðan Braudel var stríðsfangi í Þýskalandi vann hann að rit-
un bókar sem byggði á áratuga rannsóknum hans. Braudel varði
bókina við doktorspróf 1947, hún kom út árið 1949 og kallaðist La
Méditerranée et le monde Méditerranéen á l'époque de Philippe II. Með
þessari bók bjó Braudel til klassískt rit á sviði sagnfræði. Tvermt
þótti nýstárlegt við ritið. f fyrsta lagi var það uppbygging þess.
Það er þrískipt og skipa umhverfi, efnahagslíf og stjómmál álíka
mikið vægi. Með þessari þrískiptingu vildi Braudel skrifa sig frá
einhliða áherslu sagnfræðinga á stjómmálasögu og hann lagði sér-
Saga XL :1 (2002), bls.150-179.