Siglfirðingur - 29.04.1941, Qupperneq 2

2
SIGLFIRÐINGUR
að eg álít það á fullkomnum mis-
skilningi byggt, ef ekki af verri
rótum runnið, að siglingateppan
stafi frá, eða sé að kenna, forráða-
mönnum sjómanna, eins og eitt af
víðlesnustu blöðum íandsins hefir
viljað halda fram, því ailii, er þar
áttu hlut að, ríkisstjórnin, forráða-
menn sjómanna og útgerðarmenn,
voru allir sammála um að stöðva
siglingarnar í bili og reyna að
finna einhver ráð til frekara ör-
yggis. En ekkert virðist hafa úr
þessu rætzt ennþá.
— Hvað virðist þér vænlegast
til öryggis, svo að freistandi væri
væri að leggja í siglingar á ný?
— Viðhorf manna til öryggis-
ráðstafana eru mismunandi eins
og gengiir, segir Eyþór. Sumir
vilja vopna skipin, aðrir sigla í
flota og enn aðrir hvorttveggja.
Mitt álit er, að heppilegast væri
að fá Englendinga til að fá ein
fjögur eftirlitsskip, er stöðugt væru
á varðbergi á skipaleiðinni frá ís-
landi til Suðureyja (Hebrideseyja),
og úr því yrði siglt -innan skers«
eða í landhelgi til ákvörðunarstað-
ar. Bezt væri að þrjú skip væri
samflota og hefði þau góða riffla
að vopni, er þeim væri leyft að
verja sig með ef til morðárása
kæmi. Frá mínu sjónarmiði er varla
hægt að kalla það vopnað skip,
þótt um borð væri rifflar, er hægt
væri að grípa til í nauðvörn, og
eigi síður til þess að granda með
tundurduflum, er á leið þeirra yrði.
Hinsvegar tel eg alltof áberandi
og ekki hyggilegt að sett væri á
skipin léttar fallbyssur eða loft-
varnabyssur. Væri slikt mjög áber-
andi á jafnlitlum skipum og hér
er um að ræða, og enda alls óvíst,
að þær kæmi að meira gagni, en
vektu mun meiri athygli og tor-
tryggni árásarmanna. Þá vil eg
og taka það fram, að mér finnst
það mjög ógætilegt og illa við-
eigandi að ræða þessi mál í út-
varpi. Það á betur við og er hyggi-
legra að skipa þeim í kyrrþey. —
Sigling til landsins og frá því er
lífsnauðsyn fyrir þjóðina, og því
fer fjarri, að sjómannastéttina skorti
hugrekki til að halda þeim uppi
eins og venjulega, en reynslan
hefir sýnt, að öryggið þarf að
auka til handa skipum og áhöfn
svo sem frekast er unnt. íslenzkir
sjómenn muni vera þess maklegir.
Þeir hafa sýnt, að þeir kunna að
fara ferða sinna djarflega og æðru-
laust — en þó gætilega.
Öryggi siglinganna.
Eins og sjá má á ummælum
Eyþórs skipstjóra, eru sjómennirnir
Skattalagafr umvarpið.
íslenzku albúnir að leggja út í
siglingar um hættusvæði hafanna,
ef eitthvert ráð finnst, er aukið
gæti öryggið. Nú hefir, eftir því
er manni skilst, einhver ráð verið
upptekin, því nú standa yfir samn-
ingar og umræður um málið milli
þeirra aðilja, er ásáttir urðu um
að stöðva bæri siglingarnar í bili
fyrir mánuði síðan. Eigi er enn
vitað, hverjar öryggisráðstafanir
verða gerðar, eða hvort brezka
herstjórnin ljær málinu lið sitt.
Hitt virðist einstætt, að þjóðin er
illa undir það búin á vordögum að
mæta langvinnri siglingateppu.
Birgðir eru nauðalitlar í Iandinu af
útlendri matvöru og mikil útflutn-
ingsverðmæti liggja hér, er koma
þarf áleiðis til kaupenda.
Þjóðinni hentar illa nú, að eiga
að lifa upp aftur hörmungatima
Norðurálfuófriðarins fyrstu 15 ár
19. aldarinnar, er Bretar hertóku
danska flotann, svo siglingar teppt-
ust að kalla til íslands. Menn eru
ekki við því búnir nú, að enginn
matvara flytjist til landsins árum
saman. Menn mundu nú kynoka
sér við að spinna færi sin úr togi,
nota sjó í salts stað, smíða skeifur
undir hesta sína úr horni og neyta
sölva, holtaróta, skinna og beina-
bruðnings í stað kjarnfæðu nú-
tímans. Hin vinnandi stétt ætti nú
bágt með að sætta sig við fæði
og lítilfjörlegan fatnað í kaup fyrir
ársvinnuna. En teppist siglingarn-
ar ef tii vill í langan tíma, mun
sagan endurtakast, þótt ástandið
yrði með nokkrum öðrum hætti en
þá var, sakir aukinna menningar-
framfara. Það getur, því miður,
farið svo, að tímabil þeirra Gilpins
og Jörgensens eigi eftir að endur-
takast, þótt í breyttri mynd verði,
ef örtröð langvinnrar siglingar-
teppu nær taki á þjóðinni.
En, sem betur fer, má ætla að
úr þessu rætist betur en á horf-
ist um skeið, og eitt er víst: ís-
lenzkir sjómenn eru enn sem fyr,
albúnir að hætta lífi sínu fyrir
heill og velferð þjóðar sinnar. Það
mun aldrei standa á þeim til djarf-
mannlegra dáða til bjargar landi
°g þjóð. Hitt er sanngjörn krafa
og sjálfsögð skylda, að auka ör-
yggi þeirra sem verða má.
Við þökkum innilega fijrir auö-
sýnda samúö við andlát og jaröar-
för Jóhannesar Guðmundssonar frá
Seljalandi.
Aðstandendur.
Eins og frá var skýrt í síðasta
blaði, lauk skattamálanefndin, er
kosin var á Alþingi 1939, aldrei
störfum, og starfaði í rauninni
aldrei neitt, er að haldi mátti koma.
Það kom því til kasta þingflokk-
anna að setja rögg á sig til af-
greiðslu þessa máls, og eftir langt
þóf og þjark var svo nýtt frum-
varp til skattalaga lagt fyrir Al-
þingi þriðjudaginn 15. þ. m. með
samþykki fulltrúa allra þingflokka.
Ekki ber þó að skilja þetta svoað
flokkarnir hafi verið orðnir á eitt
sáttir um lausn málsins, heldur var
frumvarpið lagt fyrir þingið »ítrausti
þess að svo kynni að verða, að
samkomulag næðist við meðferð
málsins á þingi«. Eigi verðurenn
séð hvort svo verður, en þangað
til úr því verður skorið, liggja niðri
störf allra skatta- og niðurjöfnun-
arnefnda í landinu. Eins og drepið
var á í síðasta blaði, og þá eftir lík-
um og horfum, er skattstigi frum-
varpsins líkur og skattstiginn frá
1935, en hækkar þá á tekjum yfir
8—9 þús. kr. Skattfrelsi útgerðar-
innar afnumið en henni veitt ýms
hlunnindi. Lagt er til að persónu-
frádráttur hækki nokkuð, eða á
þessa leið:
1. í Reykjavík:
Fyrir einstaklinga um kr. 100.00
— hjón — 300.00
— hvert barn og
skylduómaga — 200.00
í öðrum kaupstöðum og kaup-
túnum rneð yfir 300 íbúa:
Fyrir einstakling kr. 100.00
— hjón — 200.00
— hvert barn og
skylduómaga — 100.00
3. Annarsstaðar á landinu sama
hækkun og í kaupstöðum og
kauptúnum.
Með verðhækkuninni er af ófriðn-
um stafa, hefir mjögraskazt grund-
völlur skattalaganna, svo nauðsyn
var breytinga. Tekjur hafa ogauk-
izt verulega að krónutölu, án þess
að raunveruleg tekjuaukning hafi
þó orðið. Afleiðing þessa er sú,
að menn lenda ofar í skattstigan-
um og ættu því að greiða hærri
hundraðshluta en fyrir stríð, að
lögunum öbreyttum. En slikt væri
óeðlilegt. Til að bæta úr þessu, er
lagt til að skattaálagningu skuli
hagað öðruvísi en áður var. Er hér
dæmi er gerir þessa aðferð skiljan-
lega almenningi og er það tekið
hér eftir dagblaðinu Vísi:
•Meðalvísitala ársins 1940 (þ. e.
meðaltal af vísitölu hvers mánaðar)
var 132 miðað við 100 i ársbyrj-
un 1939. 4000 kr. nettótekjur fyrir
strið samsvara því 5280 kr. á árinu
1940 samkvæmt vísltölu reikningn-
ingnum. Til þess, að skatturinn
væri raunverulega jafnþungur og
áður, ætti því að greiða sama
hundraðshluta í skatt af 5280 kr.
árið 1940 og af 4000 kr. fyrir stríð.
Ef skattstígi sá og persónufrádrátt-
ur, sem frv. gerir ráð fyrir, hefði
verið í gildi árið 1940, þá hefði
einhleypur maður í Rvík átt að
greiða í skatt af 4000 kr. nettó-
tekjum árið 1939 77 krónur, en
hjón með 2 börn 8 krónur. Segjum,
að tekjur þessara aðilja hefðu á
árinu 1940 verið 5280 kr., þ. e.
hækkað að sama skapi og vísital-
an, þá hefði einhleypur maður
greitt í skatt eftir sömu reglum
171.51 kr., en hjón með tvö börn
32.00 kr. í fyrra dæminu hefði
skatturinn 2|-faldazt, en i því síð-
ara hefði hann 4-faldazt, þótttekj-
urnar hefðu aðeins aukizt um 32
prc. að krónutali og raunverulega
verið alveg óbreyttar. Skýringin á
þessari miklu hækkun Ii'ggur eins
og fyrr segir í stighækkun skatts-
ins. Aðferð sú, sem lagt er til í 4.
gr. frv. að upp verði tekin tilþess
að koma í veg fyrir óeðlilega
hækkun skattsins af völdum dýr-
tíðarinnar, er í sem stytztu máli í
því fólgin, — ef um launamenn er
að ræða — að reikna sama hundr-
aðshluta í skatt af verðlagsuppbót-
inni, eða þeim hluta launanna,
sem svara til aukinnar dýrtíðar
og af grunnlaununum. Enda þótt
hér sé tekið dæmi af launamönn-
um, gilda ákvæði laganna einnig
um aðra einstaklinga. Má vera, að
auðveldast sé að útskýra málið
með dæmi.
Tökum aftur 5280 kr. nettótekj-
ur á árinu 1940. Þá á fyrst að
margfalda þá upphæð með 100 og
deila útkomunni með 132 (meðal-
vísitölunni). Koma þá út 4000 kr.
Síðan er persónufrádráttur dreginn
frá og skatturinn reiknaður á venju-
legan hátt. Skatturinn verður eins
og fyrr 77 kr. fyrir einhleypa og
8 kr. fyrir hjón með 2 börn. Síðan
er skattaupphæðin ntargfölduð með
132 og útkomunni deilt með 100.
Á þá einhleypi maðurinn að greiða
101.64 kr., en hjón tvö börn kr.
10.56. Skatturinn er með öðrum
orðum hækkaður um 32 prc., eins
og tekjurnar höfðu hækkað um
32 prc.
Þessi regla um útreikninginn
gildir um hreinar tekjur 12000 kr.