Siglfirðingur - 15.07.1948, Side 3

SIGLFIR dlNGUR
3
Mjölnir og síldveiðarnat
I gær kom blað siglfirzkra
kommúnista „Mjölnir“ út, eins og
aðra miðvikudaga, og eins og
áður afsakandi þá sálufélaga sína,
sem leigt hafa sig rússneska síld-
veiðilangrinum, til að gera hann
færari í baráttunni við íslenzka
síldveiðimenn um miðin við Norður
land.
Satt er það að v'isu, að fyrr á
árum, er íslendingar voru ekki
færir um að nýta auðæfi hafsins,
réðu stundum landsmenn sig á
mála hjá erlendum fiskimönnum,
en slíkt mun ekki hafa 'komið
fyrir a.m.k. ekki síðustu 10 árin,
nema með þessari einu undan-
tekningu þ.e. aðstoðinni við rússn-
eska síldarleiðangurinn.
Jafnvel þótt það væri sannleik-
anum samkvæmt hjá þessum
blaðsnepli, að aðrir Islendingar en
sósíalistar hefðu aðstoðar er-
lenda leiðangra, þá bætir slí'kt ekki
málstað þeirra, þeirra gjörðir eru
samar fyrir því.
Þjóðin á álltof mikið undir þess-
ari veiði komið til þess að
geta aðgerðarlaust horft upp á, að
erlend fiskveiðiskip, hverrar
þjóðar sem eru, geti með aðstoð
íslenzkra kvislinga, rænt miðin,
Rússnesk litkvikmynd
Þessa dagana hefur „Siglu-
fjarðarbíó" sýnt gullfallega lit-
kvikmynd, sem ber nafnið „Stein-
blómið“. Það er ekki oft nú til
dags, sem fólki gefst kostur á að
sjá góðar myndir, en „Steinblómið1
er ein hinna fáu undantekninga.
Mynd þessi er gerð með nýrri
litartækni, uppfundinni í Þýzka-
landi á stríðsárunum, svo skuggar
og htir sýnast stórum eðlilegri en
áður var. — Efni myndarinnar er
að vísu ekki upp á marga fiska, en
myndin er eins og fagurt ævintýri,
eins og sett væri á svið ein af
þessum gömlu ævintýrasögum, er
maður heyrði í æsku.
Það verður enginn svikinn af
því að sjá þessa mynd, og vonandi
bætast fleiri slíkar í hóp þeirra
mynda, er hér verða sýndar.
Bréf uf íþróttir
Eftirfarandi bréf barst blaðinu
frá „áhugamanni um íþróttir.“
„Mi'kill skortur er nú ríkjandi á
öllum íþróttaáhöldum og er slíkt
ástand með öllu óþolandi. Hvergi
á landinu munu nú fáanleg algeng-
listu iþróttaáhöld svo sem fót-
rýrt tekjur sjómanna og þeirra,
sem vinna við vinnslu síldarinnar
og síðast en ekki sizt minnkað
sölumöguleika íslenzkrar fram-
leiðslu á heimsmarkaðinum. Þótt
þessi blaðsmynd — „Mjölnir" —
setji sig á háan hest og tali um
,,íháldspeð“, ,,íháldskrumma“,
„krúnk, krúnk og kjá“ og annað
„Mjölnir“ fræðir lesendur sína
á því, að samningur Islands og
Bandaríkjanna sé „eitthvert hættu
legasta og glæpsamlegasta spor,
sem stigið hefur verið í 'islenzkum
stjórnmálum um langan aldur, og
er Keflavíkursamningurhin þá ekki
undanskilinn.“
Nóg þóttu nú ,,glæpaverk“
þeirra, sem samþykktu Keflavíkur
samninginn, en nú kemur annar
hálfu verri!!
Þegar Flugvallarsamningurinn
var á döfinni héldu menn, er
kunnastir voru milliríkjaviðskipt-
um því fram, að samningur þessi
væri á engan hátt hættulegri eða
mikilvægari en venjulegir milli-
ríkjasamningar, enda áþekkir
boltar, handboltar o.s.frv. — Á
þessu þarf að ráða skjótabót. —
íþróttafólk og unnendur íþrótta
er svo stór hluti þjóðarinnar, að
ekki verður gengið fram hjá ósk-
um ].oss í máli þessu.
Þrátt fyrir gjáldeyrisskort, ætti
með góðu móti að vera hægt að
sjá iþróttafólki fyrir íþróttatækj-
um, því ekki þarf nema hverfandi
litla upphæð til endurnýjunar eða
viðhalds nauðsynlegra tækja.“
Svo segir „áhugamaður um
íþróttir“, og ég er honum alveg
sammála í þessu efni.
Síldarleysi
Þjóðin öll fylgist með síldar-
fréttunum af áhuga. Síldveiðin er
svo stórt atriði í efnahagsmálum
þjóðarinnar, að ef hún bregzt, þá
horfir illa fyrir þessari þjóð. —
Undanfarin sumur hafa þeir, sem
leita sér vinnu við síldveiðarnar,
þurft heim að hverfa án nokkurs
afraksturs af starfi sínu, með
brostnar vonir um skjóttekinn
gróða. Ætlar sama sagan að endur
taka sig nú í sumar? Öll vonum
við, að svo verði e'kki og við skul-
um trúa því, að þær vonir rætist.
þvíumlíkt, sem aðeins auglýsir
þeirra eigin eymd og málefna-
fátækt, þá skulu þeir ekki halda,
að þeir geti með slíkum skrifum
aukið veg sinn meðal sjómanna og
siglfirzks verkafólks, né afsakað
ófyrirgefanlega framkomu sína í
því alvarlega máli, sem f jal'lar um
hina erfiðu aðstöðu íslenzlkra sjó-
manna í baráttunni við erlenda
s'ildarleiðangra um íslenzk fiski-
mið, fyrir heill og velferð — fyrir
góðri afkomu fólksins í landinu.
samningar verið gerðir v'íðar t.d. í
Danmörku. — Nú viðurkennir
„Mjölnir“ þetta sjónarmið með því
að segja, að „Marshall-samningur-
inn“ sé enn “glæpsamlegri" en
Fiugvallarsamningurinn. En Mar-
shallsamninginn“ hafa forystu-
menn 16 Evrópuþjóða fengið sam-
þykktan. hver í sínu landi. Halda
íslenzkir kommúnistar, að þeir geti
talið mönnum trú um, að fulltrúar
kjörnir af ca. % þessara 16 þjóða
séu eiatómir landráðamenn; já,
jafnvel verri landráðamenn en
hinir íslenzlku, þar eð þeir fengu
sett i samn. sérákvæði, semtryggja
enn frekar rétt Islands og hafa
ekkert lán tekið? Og halda þeir,
að íslenzkur almenningur trúi því,
að Flugvallarsamningurinn sé land
ráðasamningur, þrátt fyrir það, að
hann „sé ekki eins hættulegur?“
Eg er hræddur um, að fáir trúi
iþess konar rökum.
Annars er mönnum rétt að hug-
leiða afstöðu kommúnista í þessu
máli. Hugsa út í það, hvers konar
manntegund það er, sem leyfir sér
að berjast gegn þeirri aðstoð, sem
er eina von margra hungrandi
milljóna. Hugsa út í það, hvers er
að vænta af þeim mönnum, sem
meta einskis þarfir þjóðanna,
mönnum, sem hugsa og glopra
jafnvel út úr sér orðum eins og
þessrnn: „Hvað varðar okkur um
þjóðarhag ?“
NORÐURLANDSSlLDIN
Framhald af 1. síðu.
um mjög ólíka aðstöðu sé að
ræða.
Fyrst um sinn verða við merk-
ingarnar, auk mín, norskur sér-
fræðingur, Olav Aasen, sem
hingað er von á hverri stundu, en
með honum vann ég við merkingar
við Noreg síðastliðinn vetur, og
þrír menn, sem fylgja bátnum.
Við höfum nót, sem rúmar um
25 til 30 hl. af síld og ætlum að
kaupa í hana síld úr herpinótum
fiskiskipa. Bindum við þá þyn
við þyn og hleypum sildinni yfir
í nótina.
Nótin er þannig úr garði gerð,
að hana má draga á hægri ferð í
var undir land, en þar verður
henni lagt fyrir festar á floti. —
Síðan höfum við tvær aðrar nætur,
ilNTÖMIR LANDRÁÐAMENN“
kallaðar flotnætur, sem að ofan
eru festar á timburramma, sem
er um það bil 3y> x 2l/2 m., en
dýpt nótanna er 2 m. Þegar merk-
ing skal hef jast, hleypum við 1000
—1500 síldum úr aðálnótinni í
aðra þessara nóta, festum hana
síðan við hlið bátsins, leggjumst
við festar og bindum hina nótina,
sem ennlþá er tóm, við hina hlið
bátsins.
NÚ HEFST MERKINGIN
Það er hlutverk eins mannsins
að veiða eina og eina s2d nuö
háf, en net háfsins að innan er
klætt dúk úr voðfelldu efni. Háfn-
um með síldinni í, er nú sveiflað
inn yfir bátinn og tekur þá næsti
maður undir botn liáfsins, heldur
síldinni fastri og hagræðir henni
til merkingar. Nú kemur röðin að
þriðja mantii, er leggur síldina í
kviðinn litlum beittum hníf, líkum
þeim, sem augnlæknar nota, en
fjórði maður er tilbúinn með
merkið og ýtir því varlega gegnum
sárið inn í kviðarhol síldarinnar,
þar sem það lendir í mörnum, utan
líffæranna. Annar maður sleppir
nú ta'ki af síldinni, en sá fyrsti,
sem stöðugt heldur um skaft háfs-
ins sveiflar "síldinni út fyrir borð-
stokkinn í nótina, sem ætlað er að
geyma merktu síldina.
Hver síld er að meðaltali y>
mínútu upp úr sjó og varazt er að
snerta nokkra síld með höndunum.
Ennflremur er hnífur, töng og
merki gerilsneydd og skoluð í
eimuðu vatni við hverja síld.
Fyrirhugað cr að merkja hér í
sumar inilii Vu ag 20 þús. síldar,
en við Noreg í vetur voru merktar
6300 síldar.
Aðalmar'kmiðið með merkingun-
um er vissulega að reyna að kom-
ast fyrir um göngurnar. Við vilj-
um kynnast betur sambandinu
milli norska og íslenzka síldar-
stofnsins og milli norðlenzku og
sunnlenzku síldarinnar, en Norð-
menn vilja kynnast sambandi síld-
arinnar þar við land.
Síldarmerkin eru 19 mm. á lengd
4 mm. á breidd og vega um y> gr.
Þau eru úr húðuðu stáli. Þegar
síld með slíku merki er unnin í
síldarver'ksmiðju, dregst merkið
úr mjölinu og lendir við segui
verksmiðjurnar. Á merkinu er
svo hægt að sjá, hvar og hvenær
síldin hefur verið merkt.
Síldin við Noreg þoldi merking-
una ágætiega. l’ið héldum 800
merktum síldum í landnót á þriðju
viku, og af þeim hafði ekki dáið
nema milli 1 og 2%.
Norðmenn og Islendingar hafa
nú samvinnu um sildarmerking-
arnar, en eftir þetta sumar er
fyririhugað, að hver merki hjá sér.
Til gamans má geta þess, að eitt
mer'ki hefur borizt mér sunnan úr
Essen í Rínarlöndum, en það
fannst þar í síld, sem merkt var
við Noreg í vetur.